İngilizce’de Fiiller – Verbs in English

Fiiller, İngilizcede cümlenin temel yapı taşlarından biridir ve anlamı oluşturan en önemli öğelerdendir. Çünkü fiiller, cümledeki hareketi, durumu veya oluşu ifade ederler. Bir cümlede fiil olmazsa, o cümle tam anlamıyla yüklemini taşımaz ve anlam eksik kalır. Fiiller, sadece bir eylemi anlatmakla kalmaz, aynı zamanda zamanı, kipleri ve kişinin durumunu da yansıtır. Bu yüzden İngilizce öğrenirken fiilleri doğru anlamak, tanımak ve kullanmak dilde akıcılık ve doğruluk için çok önemlidir.

İçindekiler

Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.
Makale içerisindeki başlıklara tıklayarak o konunun ayrıntılı konu anlatım sayfasına gidebilirsiniz.

Hareket ve Durum Fiilleri (Action and Stative Verbs)

Fiiller genel olarak iki ana gruba ayrılır: hareket fiilleri ve durum fiilleri.

Hareket fiilleri (Action verbs) , fiziksel veya zihinsel bir eylemi anlatır. Örneğin, “run” (koşmak), “write” (yazmak), “eat” (yemek), “think” (düşünmek), “jump” (zıplamak) gibi fiiller hareketi veya bir aktiviteyi belirtir. Bu tür fiiller genellikle sürekli zaman (present continuous, past continuous) formlarıyla rahatça kullanılabilir çünkü eylemin gerçekleştiği anı veya süreci ifade ederler.

Durum fiilleri (Stative verbs) ise bir durum, sahiplik, duygu, düşünce ya da algıyı anlatır. Örneğin “love” (sevmek), “know” (bilmek), “believe” (inanmak), “own” (sahip olmak), “seem” (görünmek) gibi. Durum fiilleri genellikle sürekli zaman formlarıyla kullanılmazlar çünkü bu fiiller süreklilik ifade eden eylem değil, statik durumları anlatır. Örneğin, “I am loving this book” ifadesi genellikle yanlıştır; doğrusu “I love this book”tur.

Bu ayrım İngilizce öğrenenler için çok önemlidir çünkü durum fiilleri ile hareket fiillerinin kullanımı ve zaman çekimleri farklıdır.

Geçişli ve Geçişsiz Fiiller (Transitive and Intransitive Verbs)

Fiiller, cümlede nesne alıp almamalarına göre geçişli (transitive) ve geçişsiz (intransitive) olarak ikiye ayrılır:

Geçişli fiiller , kendilerinden sonra doğrudan bir nesne alırlar. Yani fiilin etkisi, nesne üzerinde gerçekleşir. Örneğin:

  • “She reads a book.” (O bir kitap okur.) – burada “a book” nesnedir.
  • “They built a house.” (Onlar bir ev inşa etti.)

Geçişli fiiller, genellikle “neyi?” veya “kimi?” sorularına cevap verir.

Geçişsiz fiiller ise doğrudan nesne almazlar. Eylem sadece özne üzerinde gerçekleşir ya da başka bir nesneye ihtiyaç duymaz. Örneğin:

  • “He sleeps well.” (O iyi uyur.)
  • “They arrived late.” (Onlar geç geldiler.)

Bazı fiiller hem geçişli hem geçişsiz olabilir; bu durum cümlenin anlamına ve kullanımına bağlıdır:

  • “She runs every day.” (Geçişsiz)
  • “She runs a company.” (Geçişli)

Düzenli ve Düzensiz Fiiller (Regular and Irregular Verbs)

İngilizcede fiiller, geçmiş zaman (simple past) ve geçmiş participle (past participle) formlarının oluşturulma şekline göre düzenli ve düzensiz olarak sınıflandırılır.

Düzenli fiiller , geçmiş zaman ve geçmiş participle yaparken genellikle “-ed” eki alır. Örneğin:

  • “walk” → “walked”
  • “clean” → “cleaned”

Düzenli fiillerin çekim kuralları genellikle sabittir ve öğrenilmesi kolaydır.

Düzensiz fiiller ise geçmiş zaman ve geçmiş participle formlarını farklı şekillerde oluşturur ve bunlar genellikle ezberlenmelidir. Örneğin:

  • “go” → “went” → “gone”
  • “see” → “saw” → “seen”
  • “buy” → “bought” → “bought”

Düzensiz fiiller İngilizcede çok sık kullanılır ve bu yüzden liste olarak çalışmak faydalıdır. Düzensiz fiillerin zamanla ve pratikle öğrenilmesi mümkündür.

Yardımcı Fiiller (Auxiliary Verbs)

Yardımcı fiiller, cümlede esas fiilin anlamını desteklemek, farklı zaman, olumsuzluk ve soru yapıları oluşturmak için kullanılır. Yardımcı fiiller olmadan İngilizce cümleler tam anlam kazanamaz.

En temel yardımcı fiiller:

  • Be (am, is, are, was, were): Süreklilik zamanları ve pasif cümlelerde kullanılır.
  • Have (have, has, had): Perfect zaman yapılarında görev alır.
  • Do (do, does, did): Olumsuz ve soru cümlelerinde kullanılır.

Örnekler:

  • “She is reading a book.” (Şimdiki zaman sürekli)
  • “They have finished their homework.” (Present perfect)
  • ” Do you like coffee?” (Soru yapısı)

Kip Fiilleri (Modal Verbs)

Kip fiilleri, bir eylemin zorunluluğunu, olasılığını, ihtimalini, iznini veya yeteneğini belirtmek için kullanılır. Kip fiilleri esas fiilin önünde yer alır ve fiilin yalın haliyle kullanılırlar (to olmadan). Kip fiiller cümlenin anlamını ve tonunu önemli ölçüde değiştirir.

Yaygın kip fiilleri şunlardır:

  • can / could (yetenek, izin, olasılık)
  • may / might (olasılık, izin)
  • must (zorunluluk, gereklilik)
  • shall / should (öneri, tavsiye)
  • will / would (gelecek zaman, istek, koşul)

Örnekler:

  • “She can swim very well.” (Yetenek)
  • “You must wear a seatbelt.” (Zorunluluk)
  • “May I come in?” (İzin isteme)

Deyimsel Fiiller (Phrasal Verbs)

Deyimsel fiiller, bir fiilin bir veya birkaç zarf veya edatla birleşmesiyle oluşan ve birleşik anlam taşıyan yapılar olup, İngilizce konuşmada oldukça yaygındır. Bu birleşimler genellikle tek başına fiilin anlamından farklıdır ve bazen kelime kelime anlamları karışıklığa neden olabilir.

Örnekler:

  • “look after” – ilgilenmek
  • “give up” – vazgeçmek, bırakmak
  • “take off” – havalanmak (uçak), çıkarmak (elbise)
  • “put up with” – katlanmak

Deyimsel fiillerin bazıları ayrılabilir, bazıları ise ayrılmazdır. Örneğin, “turn off the light” cümlesinde “off” kelimesi nesneden ayrı yazılır, ancak “look after the baby” cümlesinde “look after” ayrılmaz.

Ettirgen Fiiller (Causative Verbs)

Ettirgen yapılar, bir kişinin başkasına bir işi yaptırdığını ifade etmek için kullanılır. İngilizcede bunu sağlamak için “make”, “have”, “get” gibi fiiller yaygın olarak kullanılır. Ettirgen yapıların temel amacı, öznenin bizzat yapmadığı bir eylemin başka birisi tarafından yapılmasını anlatmaktır.

Örnekler:

  • “I had my car washed.” (Arabamı yıkattım.)
  • “She made him apologize.” (Onu özür dilemeye zorladı.)
  • “We got the electrician to fix the wiring.” (Elektrikçiyi kabloları tamir ettirmek için çağırdık.)

Fiillerin Cümledeki Görevleri ve Önemi

Fiiller, cümlede yüklem olarak görev yapar. Yüklem, cümlenin anlamını tamamlayan ve cümlenin esas yapısını belirleyen en önemli unsurdur. Fiil, öznenin yaptığı işi, var olan durumu veya oluşu belirtir. Ayrıca fiil zaman, kip, kişi ve sayı bakımından çekimlenerek cümlenin anlamını zenginleştirir.

Fiiller sayesinde cümleler geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanlarda kurulabilir; olumsuz ve soru şekillerine dönüşebilir. İngilizce öğrenenler için fiil çekimleri ve yapılarını iyi anlamak, doğru cümleler kurmanın temel anahtarıdır.

Fiillerle İlgili Sıkça Karşılaşılan Zorluklar

Fiillerin kullanımı İngilizcede bazen karmaşık olabilir. Öğrenciler aşağıdaki konularda sıkça zorlanır:

  • Kip fiillerin yanlış kullanımı (örneğin “must to go” değil, “must go”)
  • Düzensiz fiillerin çekimlerinin karıştırılması (örn. “goed” değil “went”)
  • Durum fiillerinin sürekli zamanla kullanılması (“I am knowing” yanlış, doğru: “I know”)
  • Deyimsel fiillerin anlamının yanlış anlaşılması
  • Geçişli ve geçişsiz fiillerin nesneyle olan ilişkisini karıştırmak

Bunları önlemek için bol bol pratik yapmak, düzenli tekrarlar ve örnek cümlelerle çalışmak gereklidir.

Fiiller Konusuyla İlgili Alıştırmalar

Aşağıdaki listeden İngilizce’de Fiiller konusuyla ilgili alıştırmaları seçerek online olarak test çözmeye başlayabilirsiniz.

Fiiller Alt Konu Alıştırmaları

Fiiller ile İlgili Örnek Cümleler

  • She runs every morning to stay healthy.
    Her sabah sağlıklı kalmak için koşar .
  • I know the answer to your question.
    Sorunuzun cevabını biliyorum .
  • They watched a movie last night.
    Geçen gece bir film izlediler .
  • We are studying English grammar now.
    Şu anda İngilizce gramer çalışıyoruz .
  • Can you help me with my homework?
    Ödevimde bana yardım edebilir misin ?
  • He must finish his project by tomorrow.
    Projesini yarına kadar bitirmeli .
  • She gave up smoking last year.
    Geçen yıl sigarayı bıraktı .
  • I had my hair cut yesterday.
    Dün saçımı kestirdim .
  • Do you like chocolate?
    Çikolatayı sever misin ?
  • John bought a new car last week.
    John geçen hafta yeni bir araba aldı .
  • We are learning English grammar together.
    Birlikte İngilizce gramer öğreniyoruz .
  • She should call her parents soon.
    Yakında ailesini aramalı .
  • The dog ran across the park.
    Köpek parkın karşısında koştu .
  • I have never seen such a beautiful sunset.
    Böyle güzel bir gün batımı hiç görmedim .
  • They made up after their argument.
    Tartışmalarından sonra barıştılar .

İlgili Bağlantılar

Yorum yapın