Zamirler, dilin temel yapı taşlarından biridir ve cümlelerde isimlerin yerini alan kelimelerdir. İngilizce’de zamirler, hem anlamın tekrarını önlemek hem de ifadeyi daha akıcı kılmak için kullanılır. Bir ismin tekrar edilmesi yerine zamir kullanmak, cümlenin hem daha kısa hem de daha anlaşılır olmasını sağlar. Bu yüzden zamirler, dil öğrenenler için mutlaka iyi kavranması gereken bir konudur.
İngilizcede zamirler farklı kategorilere ayrılır ve her biri kendine özgü kullanım kurallarıyla birlikte gelir. Bu makalede, zamirlerin tüm ana türlerini detaylarıyla inceleyecek, her türün özelliklerini, işlevlerini ve kullanım yerlerini açıklayacağız. Ayrıca zamirlerle ilgili sık yapılan hatalara ve karıştırılan durumlara da değineceğiz.
Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.
Makale içerisindeki başlıklara tıklayarak o konunun ayrıntılı konu anlatım sayfasına gidebilirsiniz.
Kişi Zamirleri (Personal Pronouns)
Kişi zamirleri, konuşma sırasında bahsedilen kişiler veya nesneler için kullanılır. İngilizcede kişi zamirleri, özne ve nesne olarak ikiye ayrılır ve tekil ya da çoğul olabilir. Örnek olarak, “I” (ben), “you” (sen/siz), “he” (o – erkek), “she” (o – kadın), “it” (o – cansız/nesne), “we” (biz), “they” (onlar) gibi zamirler verilebilir.
Özne Zamirleri: Cümlenin öznesi olarak görev yapar. Örneğin: “She is reading.” (O okuyor.)
Nesne Zamirleri: Fiilin nesnesi ya da edatın tamamlayıcısıdır. Örneğin: “I saw him.” (Onu gördüm.)
Bu zamirler, cinsiyet, sayı ve kişi bakımından doğru seçilmelidir. Örneğin, bir kadını anlatırken “he” değil, “she” kullanılır.
İyelik Zamirleri (Possessive Pronouns)
İyelik zamirleri, bir nesnenin ya da kişinin kime ait olduğunu belirtir. İngilizcede iki farklı iyelik türü vardır:
- İyelik sıfatları: İsmin önünde kullanılırlar ve nesneye aitliği belirtirler. Örnek: “my”, “your”, “his”, “her”, “its”, “our”, “their”. (My book – benim kitabım)
- İyelik zamirleri: İsimsiz olarak kullanılırlar ve genellikle cümlede isim yerine geçerler. Örnek: “mine”, “yours”, “his”, “hers”, “ours”, “theirs”. (The book is mine – Kitap benimdir.)
Bu iki tür arasındaki fark önemli bir konudur; iyelik sıfatları bir isimle birlikte kullanılırken, iyelik zamirleri tek başlarına kullanılır. İngilizce dilinde bu ayrımı bilmek cümlelerin doğru kurulması açısından kritik öneme sahiptir.
Dönüşlü ve Güçlendirilmiş Zamirler (Reflexive and Intensive Pronouns)
Dönüşlü zamirler (myself, yourself, himself, herself, itself, ourselves, yourselves, themselves), öznenin yaptığı eylemin doğrudan kendisine dönmesini ifade eder. Örneğin, “She prepared herself for the exam.” (Sınava kendisi hazırlandı.)
Güçlendirilmiş zamirler ise, özneyi vurgulamak amacıyla kullanılır ve dönüşlü zamirlerle aynı şekildedir. Örneğin, “I myself don’t agree.” (Ben şahsen katılmıyorum.) Cümlede vurgu yaparlar ancak dönüşlü zamirler gibi eylemin nesnesi olmazlar.
Bu iki zamir türünün kullanımı arasındaki farkı anlamak önemlidir çünkü yanlış kullanımları cümlede anlam karmaşasına yol açabilir.
İşaret Zamirleri (Demonstrative Pronouns)
İşaret zamirleri, konuşma sırasında belli bir nesneyi, kişiyi veya durumu işaret etmek için kullanılır. İngilizce’de “this” (bu), “that” (şu/o), “these” (bunlar), “those” (şunlar) şeklinde dört temel işaret zamiri bulunur.
Tekil ve çoğul arasında, ayrıca yakınlık ve uzaklık kavramlarına göre ayrılırlar:
- “This” ve “these” yakınlardaki tekil ve çoğul nesneleri gösterir.
- “That” ve “those” ise uzaktaki tekil ve çoğul nesneleri belirtir.
İşaret zamirleri genellikle cümlede özne veya nesne olarak görev yapabilir.
İlgi Zamirleri (Relative Pronouns)
İlgi zamirleri, iki cümleyi birleştirerek niteleyici yan cümle oluşturur ve cümledeki isim ya da zamire bağlı olarak daha fazla bilgi verir. En yaygın kullanılanları “who”, “whom”, “whose”, “which” ve “that” zamirleridir.
- Who/Whom: İnsanlar için kullanılır. “Who” özne, “whom” nesne konumundadır.
- Whose: İyelik anlamı verir, “kimin” anlamındadır.
- Which: Hayvanlar veya nesneler için kullanılır.
- That: Hem insanlar hem nesneler için yaygın bir bağlaç olarak görev yapar.
İlgi zamirlerinin doğru kullanımı cümlelerin anlamını netleştirir ve yazılı anlatımı güçlendirir.
Soru Zamirleri (Interrogative Pronouns)
Soru zamirleri, bilgi edinmek amacıyla sorularda kullanılır. “Who”, “whom”, “whose”, “which”, “what” gibi soru zamirleri hem özne hem nesne görevinde olabilir.
Örnek kullanım:
- “Who called you?” (Seni kim aradı?) – “Who” özne konumunda.
- “Whom did you call?” (Kimi aradın?) – “Whom” nesne konumunda.
- “Whose book is this?” (Bu kimin kitabı?) – İyelik sorusu.
- “What is your name?” (Adın ne?) – Genel bilgi sorusu.
Belirsiz Zamirler (Indefinite Pronouns)
Belirsiz zamirler, belirli bir kişi, nesne ya da sayıyı göstermeden genel ya da belirsiz ifadeler sunar. “Someone”, “anyone”, “everyone”, “no one”, “anything”, “nothing”, “each”, “few”, “many” gibi kelimeler bu kategoriye girer.
Örneğin:
- “Someone is at the door.” (Kapıda biri var.)
- “Nothing is impossible.” (Hiçbir şey imkansız değildir.)
Belirsiz zamirler tekil ya da çoğul anlamda olabilir. Bu nedenle, cümlede fiilin tekil veya çoğul olmasına dikkat etmek gerekir. Örneğin “Everyone is happy.” (Herkes mutludur.) tekil fiil kullanırken, “Few are coming.” (Az sayıda kişi geliyor.) çoğul fiil kullanır.
Zamirlerin Cümledeki Görevleri
Zamirler, cümlelerde çeşitli görevlerde bulunabilir. Temel görevleri şunlardır:
- Özne görevinde: Kişi zamirleri çoğunlukla cümlenin öznesi olur. (“She runs every day.”)
- Nesne görevinde: Nesne zamirleri, fiilin ya da edatın nesnesi olabilir. (“I saw him yesterday.”)
- İyelik gösterme: İyelik zamirleri veya sıfatları, aitliği belirtir. (“This is her car.”)
- Dönüşlü anlam: Dönüşlü zamirler, öznenin kendisine yapılan eylemi ifade eder. (“He blamed himself.”)
Zamirlerle Sık Yapılan Hatalar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Özellikle dil öğrenenler arasında aşağıdaki hatalar sıkça görülür:
- Kişi zamirlerinin yanlış kullanımı: “Me and him went to the store.” yerine “He and I went to the store.” daha doğrudur.
- İyelik sıfatları ile iyelik zamirlerinin karıştırılması: “This book is her.” yanlıştır; doğrusu “This book is hers.”
- Dönüşlü zamirlerin gereksiz kullanımı: “I did it myself” doğrudur ama “I did it me” yanlıştır.
- “Whom” kullanımı: Günlük İngilizcede “whom” yerine genellikle “who” tercih edilir ancak resmi yazışmalarda doğru kullanımı öğrenmek önemlidir.
Zamirler ile İlgili Örnek Cümleler
- He gave me his phone number.
O bana telefon numarasını verdi . - We are going to finish the project ourselves.
Projeyi kendimiz bitireceğiz . - That is not your book, it is mine.
O senin kitabın değil, benimki . - Who is responsible for this task?
Bu görevden kim sorumlu ? - She doesn’t like herself in pictures.
Kendisini resimlerde sevmez . - These are the best shoes I’ve ever owned.
Bunlar şimdiye kadar sahip olduğum en iyi ayakkabılar . - Someone left their umbrella here.
Birisi şemsiyesini burada bıraktı . - Which one do you want to buy?
Hangisini satın almak istiyorsun ? - Everyone loves a good story.
Herkes iyi bir hikayeyi sever . - I asked him, but he didn’t answer me.
Ona sordum ama bana cevap vermedi .