Kişi zamirleri, dilbilgisinde en temel ve işlevsel kelime gruplarından biridir. Cümlede isimlerin tekrar edilmesini önleyerek anlatımı kolaylaştırır ve dili daha akıcı hale getirir. İngilizcede kişi zamirleri, konuşma sırasında yer alan kişi veya nesneleri belirtmek amacıyla kullanılır. Bu zamirler, konuşan kişi (birinci kişi), dinleyici (ikinci kişi) veya üçüncü şahıs olarak ifade edilen kişiler veya nesneler hakkında bilgi verir. Kişi zamirleri, sayı bakımından tekil veya çoğul olabilir ve cümlenin içinde özne ya da nesne olarak farklı biçimlerde kullanılırlar.
Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.
Kişi Zamirlerinin Temel Özellikleri
Kişi zamirleri, kullanım bağlamına göre üç ana kategoriye ayrılır:
- Birinci kişi: Konuşmayı yapan veya içinde bulunulan grubu ifade eder. Tekil formu I , çoğul formu ise we ‘dir. Örneğin, “I am a student.” (Ben bir öğrenciyim.) ve “We are going to the park.” (Biz parka gidiyoruz.)
- İkinci kişi: Konuşmanın muhatabını yani dinleyeni gösterir. İngilizcede tekil ve çoğul formu aynıdır: you . Bu, bazen karışıklığa yol açabilir ancak bağlam genellikle anlamı netleştirir. Örnek: “You are welcome.” (Hoş geldiniz/Hoş geldin.)
- Üçüncü kişi: Konuşma dışındaki kişi, nesne ya da kavramları gösterir. Tekil formda cinsiyete göre ayrılır: he (erkek), she (kadın), it (cansız varlıklar veya hayvanlar). Çoğul formda ise they kullanılır. Örnek: “She is my sister.” (O benim kız kardeşim.) ve “They are playing football.” (Onlar futbol oynuyorlar.)
Bunların yanı sıra kişi zamirleri, cinsiyet (özellikle üçüncü tekil kişi için), sayı (tekil/çoğul) ve cümlenin gramerdeki görevine (özne/nesne) göre farklı biçimlerde ortaya çıkar.
Kişi Zamirlerinin Gramerdeki Görevleri
İngilizcede kişi zamirleri çoğunlukla şu görevlerde kullanılır:
- Özne olarak: Cümlenin yüklemini gerçekleştiren kişi zamiri. Örneğin, I am happy. (Ben mutluyum.) Bu kullanımda zamir cümlenin konusu olarak görev yapar.
- Nesne olarak: Fiilin etkisini doğrudan alan kişi zamiri. Örneğin, “She saw me .” (O beni gördü.) Burada me zamiri nesne konumundadır.
- İyelik durumunda: Kişi zamirleri doğrudan iyelik anlamı taşımazlar, bunun yerine farklı iyelik zamirleri ve sıfatları vardır (örneğin, my , mine ). I zamiri yerine my veya mine kullanılır. Bu karışıklığa dikkat edilmelidir; yanlış kullanımlara sık rastlanır. Örneğin, “This is my book.” doğru iken, “This is I book.” yanlıştır.
Ayrıca, kişi zamirleri cümle içinde edatlarla, yardımcı fiillerle ve çeşitli yapılarla bir araya gelerek anlam çeşitliliği oluştururlar. Doğru kullanım, İngilizce konuşma ve yazmada temel bir beceri olup, bu zamirlerin görev ve biçimlerini iyi kavramak şarttır.
İngilizce Kişi Zamirleri Listesi
| Görev | Tekil | Çoğul |
|---|---|---|
| Özne | I, You, He, She, It | We, You, They |
| Nesne | Me, You, Him, Her, It | Us, You, Them |
Kişi Zamirleri ve Cinsiyet
İngilizcede üçüncü tekil kişi zamirleri, cinsiyet açısından farklılık gösterir ve doğru zamirin seçilmesi cümlenin anlamını netleştirmek için oldukça önemlidir. Bu zamirler cinsiyete göre şu şekilde ayrılır:
- He: Erkekler veya erkek cinsiyetli varlıklar için kullanılır. Örneğin, “John is my friend. He is very kind.” (John benim arkadaşım. O çok naziktir.)
- She: Kadınlar veya kadın cinsiyetli varlıklar için kullanılır. Örneğin, “Mary is a teacher. She loves her job.” (Mary bir öğretmendir. O işini sever.)
- It: Cansız varlıklar, hayvanlar (özellikle cinsiyeti bilinmeyen veya önemsiz olanlar) ve soyut kavramlar için kullanılır. Örneğin, “The book is on the table. It is very interesting.” (Kitap masanın üzerindedir. O çok ilginçtir.) Hayvanlar için ise bazen cinsiyeti belli ise “he” veya “she” tercih edilir.
Bununla birlikte, cinsiyeti belli olmayan veya genel ifadelerde üçüncü tekil kişi için they zamiri giderek yaygınlaşmaktadır. Bu kullanım, hem dilin doğallığını artırmakta hem de cinsiyet tarafsızlığı sağlamaktadır. Örneğin: “Someone left their umbrella. They must come back for it.” (Birisi şemsiyesini unuttu. O onu almak için geri gelmeli.)
Kişi Zamirlerinin Kullanımına Dair Önemli Noktalar
- “You” zamirinin hem tekil hem de çoğul olması: İngilizcede you zamiri hem tekil hem de çoğul anlamı taşır. Konuşmanın bağlamına göre çoğul anlamı çıkarılır. Bazı bölgelerde çoğul anlamı vurgulamak için you all , y’all , you guys gibi ifadeler kullanılır. Ancak standart İngilizcede sadece you kullanılır.
- Resmi ve gayriresmi kullanım farkı olmaması: Türkçede olduğu gibi İngilizcede “sen” ve “siz” gibi farklı zamirler yoktur. You zamiri hem resmi hem de gayriresmi durumlarda aynıdır. Bu durum, İngilizceyi öğrenenler için bazen kafa karıştırıcı olabilir.
- Özne ve nesne zamirlerinin doğru kullanımı: Kişi zamirlerinin özne ve nesne formları farklıdır. Özne konumunda I, you, he, she, it, we, they kullanılırken, nesne konumunda me, you, him, her, it, us, them kullanılır. Bu ayrım özellikle İngilizce öğrenenler arasında sık hata yapılan konulardan biridir. Örneğin:
- Doğru: I am going to the store.
- Yanlış: Me am going to the store.
- Doğru: Can you help me ?
- Yanlış: Can you help I ?
- Cinsiyet tarafsız üçüncü tekil şahıs zamiri olarak “they” kullanımı: Günümüzde özellikle cinsiyeti bilinmeyen veya önemsenmeyen kişiler için tekil they kullanımı yaygınlaşmıştır. Bu, hem cinsiyet çeşitliliğine saygı göstermek hem de dili daha kapsayıcı hale getirmek amacıyla tercih edilmektedir. Örneğin:
- “If anyone calls, tell them I am busy.”
- “The student said they would submit the assignment tomorrow.”
Kişi Zamirleri ile İlgili Sık Yapılan Hatalar
Kişi zamirleri İngilizcede temel ve sık kullanılan kelimeler olmasına rağmen, özellikle dil öğrenenler arasında bazı yaygın hatalar yapılmaktadır. Bu hatalar, cümlenin anlamını bozabilir ve iletişimi zorlaştırabilir. Aşağıda en sık karşılaşılan hatalar detaylı şekilde açıklanmıştır:
- Özne yerine nesne zamirlerinin kullanılması: İngilizcede özne ve nesne zamirleri farklıdır ve cümlede farklı görevler üstlenirler. Öznenin yerine nesne zamirleri kullanmak dilbilgisi açısından yanlıştır. Örneğin, Me am happy. ifadesi yanlıştır çünkü me nesne zamiridir, özne olarak kullanılamaz. Doğru ifade I am happy. şeklindedir. Bu tür hata genellikle ana dili İngilizce olmayanlar arasında sık görülür.
- Nesne yerine özne zamirlerinin kullanılması: Tıpkı yukarıdaki hatanın tersi olarak, cümlede nesne pozisyonunda olması gereken yerde özne zamirlerinin kullanılması da yanlıştır. Örneğin, Give it to I. ifadesi yanlıştır çünkü I özne zamiridir ve nesne konumunda kullanılamaz. Doğrusu Give it to me. şeklindedir. Bu tür hatalar, zamirlerin görev ayrımının tam öğrenilmemesinden kaynaklanır.
- “You” zamirinin tekil mi çoğul mu olduğunun karıştırılması: İngilizcede you zamiri hem tekil hem de çoğul anlamında kullanılır. Bu durum, özellikle Türkçe gibi tekil ve çoğul zamirlerin farklı olduğu dillerde kafa karışıklığı yaratabilir. Bazı durumlarda, konuşma dilinde çoğul “you” için ek açıklamalar yapılır (örneğin, “you all”, “you guys”), ancak resmi İngilizcede you hem tekil hem çoğul olarak kabul edilir. Bu karışıklık yanlış anlamalara ve hatalı cümlelere yol açabilir.
- “It” zamirinin insanlara uygulanması: It zamiri, İngilizcede cansız varlıklar, hayvanlar ya da soyut kavramlar için kullanılır. İnsanlar için kullanılması çoğunlukla yanlış ve kaba kabul edilir. Bazı durumlarda it kullanımı cinsiyetsiz bir nesneyi belirtmek için tercih edilse de, insanlara yönelik kullanım genellikle uygun değildir. Bu nedenle, insanları ifade ederken mutlaka he , she veya çoğul için they gibi kişi zamirleri tercih edilmelidir.
Kişi Zamirleri ile İlgili Örnek Cümleler
- I love reading books.
Kitap okumayı severim . - She is my sister.
O benim kız kardeşim . - He doesn’t like coffee.
O (erkek) kahveyi sevmez . - We are going to the cinema.
Biz sinemaya gidiyoruz . - They have finished their homework.
Onlar ödevlerini bitirdiler . - Can you help me with this?
Bana bununla yardım edebilir misin ? - She called him yesterday.
O (kadın) onu dün aradı . - Please give it to us.
Lütfen onu bize ver . - You are very kind.
Çok naziksin . - They will join us later.
Onlar daha sonra bize katılacaklar .