İngilizce’de Eksiltme ve Yerine Koyma – Ellipsis and Substitution in English

İngilizcede, cümleleri daha kısa, daha akıcı ve daha doğal hale getirmenin iki temel yolu vardır: eksiltme (ellipsis) ve yerine koyma (substitution) . Bu iki yöntem, özellikle konuşma dilinde ve daha az tekrara dayalı yazılarda dilin verimliliğini artırmak için kullanılır. Cümledeki gereksiz kelimeleri veya kelime gruplarını çıkararak veya onları daha kısa ifadelerle değiştirerek, hem dinleyici hem de okuyucu için anlaşılırlığı korurken tekrardan kaçınmayı hedefleriz. Bu bölümde, eksiltme ve yerine koymanın ne olduğunu, nasıl kullanıldığını ve günlük dildeki önemini detaylıca inceleyeceğiz.

İçindekiler

Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.
Makale içerisindeki başlıklara tıklayarak o konunun ayrıntılı konu anlatım sayfasına gidebilirsiniz.

Fiilsel ve İsimsel Eksiltme (Verbal and Nominal Ellipsis)

Eksiltme, bir cümle içinde daha önce bahsedilmiş bir kelimenin veya ifadenin tekrarlanmasını önlemek için cümlenin bir kısmının bilinçli olarak atılmasıdır. Bu, cümlenin bağlamından kolayca anlaşıldığı durumlarda yapılır. Eksiltme, fiilsel eksiltme (verbal ellipsis) ve isimsel eksiltme (nominal ellipsis) olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır. Fiilsel eksiltme, cümlenin fiil kısmının atılmasıyken, isimsel eksiltme ise isim veya isim grubunun atılmasıdır.

“do”, “so”, “one” ile Yerine Koyma (Substituting with “do”, “so”, “one”)

Yerine koyma (substitution), eksiltmenin aksine, tekrardan kaçınmak için kelime veya kelime gruplarını daha kısa ve genel anlamlı kelimelerle değiştirmektir. İngilizcede en sık kullanılan yerine koyma kelimelerinden bazıları “do”, “so” ve “one”dır. “do” yardımcı fiili, ana fiilleri ve fiil gruplarını temsil etmek için kullanılırken, “so” bir cümlenin tamamını veya bir kısmını temsil eder. “one” ise sayılabilir tekil isimlerin yerine geçer.

Eksiltme (Ellipsis) ve Yerine Koyma (Substitution) Nedir?

İngilizcede akıcı ve doğal konuşmanın, aynı zamanda etkili yazı yazmanın temel taşlarından ikisi, eksiltme (ellipsis) ve yerine koyma (substitution) yöntemleridir. Bu iki dilbilgisel mekanizma, cümleleri daha kısa ve daha az tekrara dayalı hale getirmek için kullanılır, böylece hem konuşmacı hem de yazar için dilin verimliliğini artırır. Bu yöntemlerin ana amacı, zaten bağlamdan anlaşılan bilgileri tekrar etmekten kaçınmaktır. Bu sayede, hem dinleyicinin hem de okuyucunun dikkatini dağıtmadan, mesajın daha hızlı ve net bir şekilde iletilmesi sağlanır.

Eksiltme , bir cümlenin içindeki bazı kelimelerin veya kelime gruplarının, anlamın açıkça belli olduğu durumlarda tamamen ortadan kaldırılmasıdır. Eksiltilen bu kelimeler, dilbilgisel olarak cümlenin bir parçası olsalar bile, bağlam sayesinde kolayca anlaşılırlar. Örneğin, “I went to the store and I bought some milk.” (Markete gittim ve biraz süt aldım) yerine “I went to the store and bought some milk .” demek, “I” öznesinin tekrarından kaçınır. Bu cümle yapısı, öznenin hala “I” olduğunu net bir şekilde belirtir ve konuşmayı daha akıcı hale getirir. Eksiltme, özellikle diyaloglarda ve gündelik konuşmalarda yaygın olarak kullanılır ve dilin daha ekonomik bir şekilde kullanılmasını sağlar.

Yerine koyma (substitution) ise eksiltmeden farklı olarak, tekrarlanan kelime veya kelime gruplarını tamamen çıkarmak yerine, onları daha kısa ve genel anlamlı bir kelimeyle değiştirmektir. Bu yöntem, özellikle bir kelimeyi tekrar etmek istemediğimizde, ancak cümleden tamamen çıkarmamızın anlamı bozacağı durumlarda tercih edilir. Örneğin, “Do you have any pets?” (Evcil hayvanın var mı?) sorusuna “Yes, I have two dogs.” (Evet, iki köpeğim var) yerine, “Yes, I have two.” (Evet, iki tane var) şeklinde cevap vermek yerine, “Yes, I do .” (Evet, var) cevabını vererek “have” fiilini ve nesnesini “do” yardımcı fiiliyle temsil edebiliriz. Benzer şekilde, “one” kelimesi sayılabilir isimlerin yerine geçerken, “so” ise bir cümlenin tamamını veya bir bölümünü temsil edebilir. Bu yöntemler, metinlerinizi veya konuşmalarınızı tekrarlardan arındırarak daha dinamik ve profesyonel bir hale getirir.

Özetle, eksiltme ve yerine koyma, İngilizce’de tekrardan kaçınmanın ve dili daha verimli kullanmanın iki temel stratejisidir. Eksiltme, bağlamın açıkça gösterdiği durumlarda kelimeleri tamamen atar. Yerine koyma ise, aynı görevi gören kısa ve genel kelimeleri kullanarak cümleleri kısaltır. Her iki yöntem de, dilin doğal ve akıcı bir şekilde kullanılmasını sağlayarak iletişimde büyük kolaylık sağlar.

Eksiltme ve Yerine Koyma Tablosu

Kategori Örnek Cümle Açıklama
Eksiltme (Ellipsis) I can swim, but my sister can’t (swim) . Parantez içindeki kelime, tekrardan kaçınmak için atılmıştır.
Fiilsel Eksiltme He said he would call, and he did . “did” kelimesi “called” fiilinin yerine geçmektedir.
İsimsel Eksiltme Do you want the red one or the blue one ? “one” kelimesi “shirt” gibi bir ismin yerine geçmektedir.
Yerine Koyma (“so”) Is she a doctor? I think so . “so” kelimesi “she is a doctor” ifadesinin yerine geçmektedir.

Tekrarı Önleme (Avoiding Repetition)

Etkili ve akıcı bir İngilizce iletişim, sık tekrarlardan kaçınmayı gerektirir. Bir kelimeyi, bir ifadeyi veya bir fiili sürekli tekrarlamak, metni hantal ve sıkıcı hale getirebilirken, dinleyicinin veya okuyucunun dikkatini dağıtabilir. Bu durum, özellikle akademik yazılar ve profesyonel e-postalarda dilin kalitesini düşürür. Bu nedenle, tekrarlardan kaçınma becerisi, hem konuşma hem de yazma İngilizcesinde ustalık gerektiren önemli bir noktadır. Bu amaca ulaşmak için en güçlü ve yaygın olarak kullanılan iki strateji eksiltme ve yerine koymadır .

Eksiltme (Ellipsis) , bağlamın net olduğu durumlarda cümlenin bazı bölümlerini, özellikle fiilleri veya isimleri, tamamen atarak gerçekleştirilir. Bu yöntem, gereksiz kelimeleri ortadan kaldırarak cümlenin dinamizmini artırır ve daha doğal bir akış sağlar. Örneğin, “I wanted to go to the party, but my friend did not want to go to the party.” yerine “I wanted to go to the party, but my friend did not (want to go) .” demek, aynı anlamı çok daha kısa ve zarif bir şekilde ifade eder. Bu, özellikle hızlı tempolu konuşmalarda ve diyaloglarda sıkça başvurulan bir yöntemdir.

Diğer yandan, yerine koyma (Substitution) , tekrarlanan kelime veya kelime gruplarını tamamen atmak yerine, onları daha kısa ve genel anlamlı kelimelerle değiştirmektir. İngilizcede en sık kullanılan yerine koyma kelimeleri arasında “do”, “so” ve “one” bulunur. Örneğin, “Do you like chocolate?” (Çikolata sever misin?) sorusuna “Yes, I like chocolate.” (Evet, çikolatayı severim) demek yerine “Yes, I do .” (Evet, severim) diyerek fiili ve nesnesini kısa bir yardımcı fiil ile temsil edebiliriz. Benzer şekilde, “I need a new phone. The old one is broken.” (Yeni bir telefona ihtiyacım var. Eski olan bozuldu) cümlesinde “one”, “phone” kelimesinin yerine geçer. Bu stratejiler, metni sadeleştirerek ve gereksiz tekrarları önleyerek hem okuma hem de dinleme deneyimini önemli ölçüde iyileştirir.

Eksiltme ve Yerine Koyma ile İlgili Sık Yapılan Hatalar

Eksiltme ve yerine koyma, dilin akıcılığını artıran güçlü araçlar olsa da, yanlış kullanıldığında anlamı bozabilir veya cümlenin belirsiz olmasına yol açabilir. Bu stratejileri kullanırken dikkat edilmesi gereken birkaç yaygın hata bulunmaktadır.

1. Belirsizliğe Yol Açan Eksiltme: Eksiltmenin temel kuralı, atılan bilginin bağlamdan açıkça anlaşılabilir olmasıdır. Eğer atılan kısım, cümlenin birden fazla anlama gelmesine neden oluyorsa, eksiltme yapmak yerine tam cümleyi kullanmak daha doğrudur. En klasik örneklerden biri “karşılaştırma” cümleleridir. Örneğin, “I like apples more than my brother.” (Elmaları kardeşimi sevdiğimden daha çok severim ya da elmaları kardeşimin sevdiğinden daha çok severim) cümlesinde, neyin neyle karşılaştırıldığı tam olarak belli değildir. Cümlenin belirsizliğini gidermek için ya “I like apples more than I like my brother.” ya da “I like apples more than my brother does.” şeklinde tam bir cümle kullanmak gerekir. Bu tür hatalar, özellikle yazılı iletişimde yanlış anlaşılmalara neden olabilir.

2. Yanlış Yardımcı Fiil Kullanımı: Yerine koyma (substitution) amacıyla “do”, “does”, “did” gibi yardımcı fiiller kullanılırken, özne-fiil uyumuna ve zamanlara dikkat edilmemesi sıkça karşılaşılan bir hatadır. Örneğin, “He studies hard, but she doesn’t .” cümlesinde, “she” öznesi üçüncü tekil şahıs olduğu için “does” yardımcı fiilinin olumsuz hali olan “doesn’t” kullanılır. “She don’t .” şeklinde bir kullanım dilbilgisel olarak yanlıştır. Aynı şekilde, geçmiş zamanda “They went to the party, but we didn’t .” derken, gelecek zamanda ise “He will come, but she won’t .” gibi doğru zaman ve uyumun kullanılması gerekir. Bu tür hatalar, dil bilgisi seviyesinin düşük olduğunu gösteren belirgin işaretlerdir.

3. “One” ve “Ones” Kullanım Hataları: “One” ve “ones” kelimeleri, daha önce bahsedilmiş sayılabilir isimlerin yerine geçer. Ancak, tekil ve çoğul isimlerin yerine yanlış kullanılması yaygın bir hatadır. Örneğin, “I need a new laptop. My old one is broken.” cümlesinde tekil isim “laptop” yerine “one” doğru bir şekilde kullanılmıştır. Ancak, “I like these shoes, but I think I prefer the other ones .” cümlesinde çoğul isim “shoes” yerine “ones” kullanılmalıdır. Tekil isim yerine “ones” veya çoğul isim yerine “one” kullanılması dilbilgisel bir hatadır ve cümlenin kulağa garip gelmesine yol açar.

4. Gereksiz Eksiltme: Bazen eksiltme, cümlenin doğal akışını bozarak gereksiz yere karmaşıklık yaratabilir. Eksiltme, her zaman her yerde kullanılabilecek bir kural değildir. Cümleyi daha basit ve anlaşılır kılacaksa tercih edilmelidir. Cümlenin daha açık ve net olması, eksiltmeden daha önemlidir. Örneğin, “I will go, and you will go.” cümlesi, “I will go, and you will .” şeklinde kısaltılabilir, ancak bu her zaman gerekli olmayabilir. Cümlenin akıcılığına ve vurgu yapılmak istenen noktaya göre eksiltme yapılıp yapılmayacağına karar verilmelidir.

Eksiltme ve Yerine Koyma Konusuyla İlgili Alıştırmalar

Aşağıdaki listeden İngilizce’de Eksiltme ve Yerine Koyma konusuyla ilgili alıştırmaları seçerek online olarak test çözmeye başlayabilirsiniz.

Eksiltme ve Yerine Koyma ile İlgili Örnek Cümleler

  • He said he would come, and he did ..
    O, geleceğini söyledi ve geldi . .
  • She has visited Paris many times, but I haven’t (visited Paris) ..
    O, Paris’i birçok kez ziyaret etti ama ben etmedim . .
  • Would you like some tea? Yes, I would (like some tea) ..
    Çay ister misin? Evet, isterim . .
  • Is she a good student? I think so ..
    O iyi bir öğrenci mi? Sanırım öyle . .
  • He loves to travel, and so does she ..
    O seyahat etmeyi seviyor, o da öyle . .
  • My car is old; I need to buy a new one ..
    Arabam eski; yeni bir tane almalıyım. .
  • Do you want the blue jacket or the red one ??
    Mavi ceketi mi, yoksa kırmızı olanı mı istiyorsun? ?
  • She works hard, but her brother doesn’t ..
    O çok çalışıyor ama erkek kardeşi çalışmıyor . .
  • They went to the cinema, but we didn’t ..
    Onlar sinemaya gitti ama biz gitmedik . .
  • He can run faster than I can ..
    O benden daha hızlı koşabilir . .
  • I believe she is innocent, and so does the jury ..
    Masum olduğuna inanıyorum, jüri de öyle inanıyor . .
  • She has two dogs, and I have one ..
    Onun iki köpeği var, benim de bir tane . .
  • He is a great chef. He is ?.
    O harika bir aşçı. Öyle mi? .
  • We thought it would rain, and it did ..
    Yağmur yağacağını düşündük ve yağdı . .
  • She wanted to go, but I didn’t ..
    O gitmek istedi ama ben istemedim . .

İlgili Bağlantılar

Yorum yapın