İngilizce’de Düzenli ve Düzensiz Fiiller – Regular and Irregular Verbs in English

İngilizce öğrenen herkesin mutlaka karşılaştığı temel konulardan biri fiillerin geçmiş zaman formlarıdır. İngilizce’de fiiller, geçmiş zaman (Simple Past) ve geçmişte tamamlanmış olayları anlatan (Perfect Tense) yapılarda fiilin ikinci (V2) ve üçüncü hali (V3) ile kullanılır. Fiillerin bu geçmiş zaman formlarını oluşturma şekline göre fiiller ikiye ayrılır: düzenli fiiller (regular verbs) ve düzensiz fiiller (irregular verbs) .

Bu iki fiil grubu, İngilizce’de zamanlara göre doğru çekim yapabilmek için çok önemlidir. Yanlış formda bir fiil kullanmak, anlam bozukluklarına ve dil bilgisi hatalarına yol açabilir. Bu nedenle düzenli ve düzensiz fiillerin farkını iyi anlamak ve sık kullanılan düzensiz fiilleri ezberlemek gerekir.

İçindekiler

Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.

Düzenli Fiiller

Düzenli fiiller, İngilizce dilinde geçmiş zaman (simple past) ve geçmiş zamanın üçüncü hali (past participle) oluşturulurken belirli ve tutarlı bir kurala göre çekimlenen fiillerdir. Bu fiillerin çekimi, fiilin kök haline -ed takısının eklenmesiyle gerçekleştirilir. Bu nedenle bu fiil grubuna “düzenli” fiiller denir.

Düzenli Fiillerin Yapısı ve Kuralları

  • Genel kural: Fiilin yalın haline doğrudan -ed eki getirilir. Örnek: work → worked , call → called .
  • Fiil e harfiyle bitiyorsa: Sadece -d eki eklenir. Örnek: love → loved , live → lived .
  • Tek heceli, sonu sessiz + ünlü + sessiz harf olan fiillerde: Son sessiz harf çiftlenir ve ardından -ed eklenir. Örnek: stop → stopped , plan → planned .
  • Fiil “y” ile bitiyorsa ve öncesi sessiz harf ise: “y” harfi “i” ye dönüşür ve -ed eklenir. Örnek: carry → carried , study → studied .
  • Fiil “y” ile bitiyorsa ve öncesi ünlü harf ise: Sadece -ed eklenir. Örnek: play → played , enjoy → enjoyed .

Düzenli Fiillerin Özellikleri

Düzenli fiillerin en önemli avantajı, kurallarının genellikle basit ve tutarlı olmasıdır; bu nedenle öğrenmeleri ve kullanımları görece kolaydır. Ancak İngilizce’de sık kullanılan birçok fiil düzensiz olduğu için, düzenli fiiller dilde nispeten sınırlı bir grubu oluşturur. Yine de, yeni başlayanlar için düzenli fiiller dilbilgisi öğreniminin temel taşlarındandır.

Düzensiz Fiiller

Düzensiz fiiller, geçmiş zaman ve geçmiş zamanın üçüncü hali yapılırken düzenli ek kurallarına uymazlar. Her bir düzensiz fiilin kendi özel çekim biçimleri vardır ve genellikle ezberlenerek öğrenilmesi gerekir. Bu fiillerin yapısı, anlamına ve kullanımına göre değişiklik gösterir.

Düzensiz Fiillerin Yapısı ve Kategorileri

Düzensiz fiiller genel olarak üç gruba ayrılır:

  • Her üç hali de farklı olan fiiller: Bu tür fiillerin kök hali (V1), geçmiş zamanı (V2) ve geçmiş zamanın üçüncü hali (V3) birbirinden tamamen farklıdır.
    Örnek: go – went – gone , see – saw – seen
  • Geçmiş zaman ve geçmiş zamanın üçüncü hali aynı olan fiiller: Bu fiillerin geçmiş zaman ve past participle halleri aynıdır.
    Örnek: buy – bought – bought , teach – taught – taught
  • Tüm halleri aynı olan fiiller: Bu grup fiillerin yalın hali, geçmiş zamanı ve past participle hali aynıdır.
    Örnek: put – put – put , cut – cut – cut

İngilizce’de yaklaşık 200’den fazla düzensiz fiil bulunmaktadır. Ancak bunların büyük kısmı günlük hayatta nadiren kullanılır. Günlük konuşma ve yazılı ifadelerde en sık kullanılan 50-100 düzensiz fiili öğrenmek genellikle yeterlidir.

Düzensiz Fiillerin Öğrenme Yöntemleri

  • V1 – V2 – V3 tabloları oluşturmak: Bu tablo şeklinde fiilleri görmek, hangi fiilin nasıl çekimlendiğini kolayca karşılaştırmayı sağlar.
  • Kontekst içinde öğrenmek: Fiilleri anlamlı cümleler ve günlük konuşma örnekleri içinde kullanmak, ezberlemeyi kolaylaştırır.
  • Hafıza teknikleri ve çağrışım yöntemleri: Kelimeleri görseller, hikayeler veya ses benzerlikleriyle bağdaştırarak akılda tutmak.
  • Düzenli tekrarlar yapmak: Öğrenilen fiilleri periyodik olarak tekrar ederek uzun süreli hafızaya yerleştirmek.

Düzenli ve Düzensiz Fiillerin Cümledeki Görevleri

Düzenli ve düzensiz fiiller, İngilizce’de zaman kiplerinde ana fiil olarak kullanılır. Bu fiillerin doğru biçimde çekimlenmesi, cümlenin anlamını ve zamanını belirlemede çok önemlidir. Özellikle aşağıdaki zaman kiplerinde düzenli ve düzensiz fiillerin ayrımı kritik bir rol oynar:

  • Simple Past Tense (Geçmiş Zaman): Geçmişte tamamlanmış eylemleri ifade eder. Düzenli fiiller bu zamanda -ed takısı alırken, düzensiz fiillerin özel geçmiş zaman halleri kullanılır.
    Örnek: She worked late yesterday. (Düzenli fiil) / He went to the store. (Düzensiz fiil)
  • Present Perfect Tense (Yakın Geçmiş): Geçmişte başlamış ve etkisi hala devam eden ya da sonucu önemli olan eylemleri anlatır. Bu zamanda yardımcı fiil have/has ile birlikte fiilin üçüncü hali (past participle) kullanılır. Düzenli fiillerde bu hali -ed takısı alır, düzensiz fiillerde ise özel biçimleri vardır.
    Örnek: They have finished their homework. (Düzenli fiil) / She has seen that movie. (Düzensiz fiil)
  • Past Perfect Tense (Önceki Geçmiş Zaman): Geçmişteki iki eylemden önce gerçekleşen eylemi belirtir. Bu zamanda yardımcı fiil had ile birlikte fiilin üçüncü hali kullanılır. Düzenli ve düzensiz fiillerin üçüncü hali bu kipte de kullanılır.
    Örnek: I had cleaned the room before they arrived. (Düzenli fiil) / He had gone home early. (Düzensiz fiil)

Bu nedenle, İngilizce’de zamanları doğru ve etkili kullanabilmek için düzenli ve düzensiz fiillerin çekim kurallarını iyi öğrenmek gerekir.

Düzenli ve Düzensiz Fiillerin Karşılaştırması

Özellik Düzenli Fiiller Düzensiz Fiiller
Çekim Kuralı V2 ve V3 için -ed takısı eklenir Kural yok, ezberlenmeli
Örnek talk – talked – talked see – saw – seen
Kolaylık Kolay öğrenilir Zor, ama yaygın
Toplam Sayı Çok fazla değil 200+ fiil

Düzenli v

Düzensiz Fiiller ile Sık Yapılan Hatalar

Düzensiz fiiller, belirli bir kurala uymadıkları için öğrenilmesi ve doğru kullanılması daha fazla dikkat gerektirir. Bu nedenle öğrenciler arasında bazı yaygın hatalar oldukça sık görülür.

  • Düzensiz fiili düzenli fiil gibi çekmek:
    Bazı öğrenciler, düzensiz fiilleri düzenli fiil kurallarına göre çekimleyerek -ed takısı ekler.
    Örnek:
    ❌ I goed to school yesterday.
    ✔ I went to school yesterday.
  • Fiilin ikinci (V2) ve üçüncü (V3) halini karıştırmak:
    Düzensiz fiillerin bazıları benzer görünse de V2 ve V3 formları farklı olabilir. Yanlış sırayla kullanmak anlam bozukluğuna yol açabilir.
    Örnek:
    ❌ She has wrote a letter.
    ✔ She has written a letter.
    (Doğru: write – wrote – written)
  • Telaffuz ve yazım hataları:
    Bazı düzensiz fiillerin yazımı aynı kalsa da, okunuşları farklıdır. Özellikle read – read – read fiilinde geçmiş zaman telaffuzu “red” şeklindedir.
    Örnek:
    ✔ Yesterday, I read (red) an interesting article.

Karıştırılan Durumlar

İngilizce’de bazı fiiller hem düzenli hem de düzensiz olarak kullanılabilir. Bu durum özellikle British English (BrE) ile American English (AmE) arasında farklılık gösterir. Her iki kullanım da doğrudur, ancak kullanılan İngilizce türüne (British vs. American) göre tercih edilmelidir.

  • dream → dreamed (AmE) / dreamt (BrE)
  • learn → learned (AmE) / learnt (BrE)
  • burn → burned (AmE) / burnt (BrE)
  • spell → spelled (AmE) / spelt (BrE)
  • lean → leaned (AmE) / leant (BrE)

Bu fiillerin hangi formunun kullanılacağı, yazdığınız metnin bağlamına ve hedef kitlenize göre seçilmelidir. Örneğin akademik veya resmi bir yazıda tutarlılık sağlamak için tek bir dil standardı (ya BrE ya da AmE) tercih edilmelidir.

Ayrıca bazı durumlarda bu farklılık sadece yazımı değil, aynı zamanda telaffuzu da etkileyebilir. Bu nedenle hem yazılı hem sözlü kullanımda dikkatli olunmalıdır.

Düzenli ve Düzensiz Fiiller Konusuyla İlgili Alıştırmalar

Aşağıdaki listeden İngilizce’de Düzenli ve Düzensiz Fiiller konusuyla ilgili alıştırmaları seçerek online olarak test çözmeye başlayabilirsiniz.

Düzenli ve Düzensiz Fiiller ile İlgili Örnek Cümleler

Düzensiz fiiller geçmiş zaman (V2) ve üçüncü hâl (V3) oluşturulurken belirli bir kurala uymazlar. Aşağıdaki örneklerde bu fiillerin geçmiş zaman veya present perfect içinde nasıl kullanıldığı gösterilmiştir:

  • She went to New York last summer.
    Geçen yaz New York’a gitti. (go – went – gone) .
  • He has eaten all the chocolates.
    Bütün çikolataları yemiş. (eat – ate – eaten) .
  • I saw him at the mall yesterday.
    Onu dün alışveriş merkezinde gördüm. (see – saw – seen) .
  • The dog ran away from the garden.
    Köpek bahçeden kaçtı. (run – ran – run) .
  • She took some amazing photos.
    Harika fotoğraflar çekti. (take – took – taken) .
  • We had a great time at the party.
    Partide çok güzel vakit geçirdik. (have – had – had) .
  • He gave me a wonderful gift.
    Bana harika bir hediye verdi. (give – gave – given) .
  • They wrote a report about the trip.
    Gezi hakkında bir rapor yazdılar. (write – wrote – written) .
  • I have spoken to the manager.
    Müdürle konuştum. (speak – spoke – spoken) .
  • She bought a new dress yesterday.
    Dün yeni bir elbise aldı. (buy – bought – bought) .
  • The students began their exams at 9 a.m.
    – Öğrenciler sınavlarına sabah 9’da başladı. (begin – began – begun)
  • He has driven across the country.
    Ülkeyi baştan başa araba ile geçti. (drive – drove – driven) .
  • I felt very tired after the workout.
    Egzersizden sonra çok yorgun hissettim. (feel – felt – felt) .
  • They kept their promise.
    Sözlerini tuttular. (keep – kept – kept) .
  • We have met before.
    Daha önce tanışmıştık. (meet – met – met) .

Bu cümlelerde görüldüğü gibi, düzensiz fiiller farklı geçmiş ve perfect zaman yapılarında farklı biçimlerde kullanılmaktadır. Bu formlar ezberlenmeli ve bol örnekle pekiştirilmelidir.

İlgili Bağlantılar

Yorum yapın