İngilizce’de Sayılabilen ve Sayılamayan İsimler – Countable and Uncountable Nouns in English

İngilizcede isimler, sayılabilen (countable) ve sayılamayan (uncountable) olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Bu ayrım, isimlerin cümlede nasıl kullanılacağını, çoğul yapılıp yapılamayacağını ve hangi tür miktar belirleyicilerle (quantifiers) kullanılacağını belirler. Sayılabilen ve sayılamayan isimlerin farklarını anlamak, İngilizce dilbilgisinde doğru ve akıcı cümleler kurmak için temel bir gerekliliktir.

İçindekiler

Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.

Sayılabilen İsimler (Countable Nouns)

Sayılabilen isimler, dilde ayrı ayrı sayılabilen somut veya soyut nesneleri, varlıkları, kişileri ya da kavramları ifade eden isimlerdir. Bu isimler hem tekil hem de çoğul formlarda kullanılabilir ve sayılabilir olmaları sebebiyle miktarları açıkça belirtilebilir. Sayılabilen isimler, İngilizcede dilbilgisi açısından önemli bir kategori oluşturur çünkü kullanım şekilleri, eşlik eden belirteçler ve çoğul yapma kuralları diğer isim türlerinden farklılık gösterir.

Sayılabilen isimlerin temel özellikleri ve kullanım kuralları şunlardır:

  • Tekil ve Çoğul Formlar: Sayılabilen isimlerin hem tekil hem de çoğul halleri vardır. Tekil halde genellikle “a” veya “an” belirsiz tanımlayıcıları ile kullanılır (örneğin, a book , an apple ). Çoğul halde ise isimlerin sonuna çoğul eki olarak çoğunlukla “-s” veya “-es” eklenir (örneğin, books , boxes ).
  • Sayılarla Kullanım: Sayılabilen isimler sayılarla doğrudan kullanılabilir. Örneğin, ” two cats “, ” five chairs ” gibi ifadelerde sayılar ismin miktarını belirtir ve bu sayılar genellikle sayılabilir isimlerle birlikte kullanılır.
  • Miktar Belirteçleri: Sayılabilen isimlerle birlikte kullanılan bazı miktar belirteçleri vardır. “Many”, “few”, “several”, “a couple of”, “a number of” gibi kelimeler, sayılabilen isimlerin miktarını belirtmek için tercih edilir. Örneğin, ” many students “, ” few options “.
  • Olumsuz ve Soru Cümlelerinde Yardımcı Fiil Kullanımı: Sayılabilen isimler ile oluşturulan olumsuz ve soru cümlelerinde, İngilizcede yardımcı fiiller “do/does” kullanılır. Örneğin, ” Does he have a pen? ” veya ” They don’t have cars. ”
  • Belirli ve Belirsiz Artikel Kullanımı: Tekil sayılabilen isimlerde genellikle “a” veya “an” gibi belirsiz artikeller kullanılırken, belirli bir nesneden bahsediliyorsa “the” artikeli tercih edilir. Örneğin, ” a dog ” genel bir köpeği belirtirken, ” the dog ” belirli, önceden bahsedilen bir köpeği ifade eder.

Sayılabilen isimlerin kullanımı hem İngilizceyi doğru öğrenmek hem de etkili iletişim kurmak için kritik önem taşır. Bu isimler, konuşma ve yazı dilinde somut ve soyut birçok kavramı açık ve net şekilde ifade etmeye yarar.

Örnekler:

  • a chair – bir sandalye
  • three students – üç öğrenci
  • two apples – iki elma
  • a car – bir araba
  • several books – birkaç kitap
  • many ideas – çok sayıda fikir
  • a few minutes – birkaç dakika
  • five dogs – beş köpek

Sayılamayan İsimler (Uncountable Nouns)

Sayılamayan isimler, dilde ayrı ayrı sayılması mümkün olmayan, fiziksel olarak bölünemeyen ya da soyut kavramları ifade eden isimlerdir. Bu isimler genellikle tekil formda kullanılır ve çoğul biçimleri yoktur. Ayrıca, sayılamayan isimler “a” veya “an” gibi belirsiz artikellerle kullanılamazlar çünkü bu artikeller sadece tekil ve sayılabilen isimlerle uyumludur. Bunun yerine, miktar belirtmek için “some”, “much”, “a little”, “a bit of”, “a great deal of”, “a lot of” gibi ifadeler tercih edilir. Sayılamayan isimler, günlük konuşma ve yazıda sıkça karşımıza çıkar ve doğru kullanımları iletişimin anlaşılır olması için kritiktir.

Sayılmayan İsimlerin Özellikleri

  • Tekil Formda Kullanım: Sayılamayan isimler her zaman tekil olarak kullanılır; çoğul ekleri almazlar. Örneğin “information” kelimesi asla “informations” şeklinde çoğul yapılmaz.
  • Belirsiz Artikel Kullanılmaz: “A” ve “an” gibi belirsiz artikeller sayılamayan isimlerle kullanılamaz. Örneğin, “a water” yanlıştır, “some water” doğrudur.
  • Miktar Belirleyiciler: Miktarlarını belirtmek için “some”, “much”, “a little”, “a bit of”, “plenty of”, “a great deal of” gibi ifadeler kullanılır. Örneğin, “I need some sugar” veya “There isn’t much time.”
  • Ölçü Birimleri ile Kullanım: Sayılamayan isimler, ölçü birimleri veya paketler ile birlikte sayılabilir hale getirilebilir. Örneğin, “a cup of coffee”, “two liters of water”, “three pieces of advice” gibi.
  • Genellikle Sıvılar ve Tozlar: Su, süt, un, şeker gibi fiziksel olarak ayrılmaz maddeler sayılamayan isimlerdir.
  • Soyut Kavramlar: Bilgi, mutluluk, eğitim gibi soyut kavramlar da sayılamayan isimlere örnektir.

Sayılmayan İsimlerin Türleri ve Örnekleri

  • Sıvılar ve Gazlar: water (su), milk (süt), air (hava), juice (meyve suyu), oil (yağ)
  • Tozlar ve Maddeler: sugar (şeker), flour (un), rice (pirinç), salt (tuz), sand (kum)
  • Soyut Kavramlar ve Duygular: information (bilgi), advice (tavsiye), happiness (mutluluk), freedom (özgürlük), knowledge (bilgi)
  • Topluluk ve Soyut Kategoriler: furniture (mobilya), equipment (ekipman), luggage (bagaj), traffic (trafik)

Sayılamayan İsimlerle İlgili Özel Kullanım Kuralları

Sayılamayan isimlerle ilgili en sık karşılaşılan kullanım zorluklarından biri, bu isimlerin ölçülebilir hale getirilmesi gerektiğinde uygulanır. Bu gibi durumlarda, ölçü birimleri veya sayılabilir ifade yapıları kullanılır. Örneğin, “two cups of coffee” (iki fincan kahve) ya da “a piece of advice” (bir tavsiye) ifadeleri sayılamayan isimlerin sayılabilir hale gelmesini sağlar. Böylece, miktar belirtmek mümkün olur.

Ayrıca, sayılamayan isimler genellikle tekil fiil ile uyum gösterir. Örneğin, “The information is useful.” cümlesinde “information” tekil olarak kabul edilir ve fiil “is” ile kullanılır. Ancak bazen anlam yoğunluğuna göre cümlenin bağlamında farklılık olabilir, bu noktada dikkatli olmak gerekir.

Örnekler:

  • water – su
  • music – müzik
  • information – bilgi
  • rice – pirinç
  • advice – tavsiye
  • furniture – mobilya
  • equipment – ekipman
  • traffic – trafik
  • happiness – mutluluk
  • knowledge – bilgi

Sayılabilen ve Sayılamayan İsimlerle Kullanılan Miktar Belirleyiciler

İngilizcede isimlerin sayılabilir ya da sayılamaz olmasına bağlı olarak kullanılan miktar belirleyiciler de farklılık gösterir. Bu miktar belirleyiciler, isimlerin miktarını ya da sayısını belirtirken doğru gramer kullanımını sağlar ve anlamın netleşmesine yardımcı olur. Sayılabilen isimlerle kullanılan miktar belirleyiciler ve sayılamayan isimlerle kullanılanlar birbirinden ayrılır.

Sayılabilen İsimlerle Kullanılan Miktar Belirleyiciler

Sayılabilen isimlerde, belirli ya da belirsiz sayı ifadeleri kullanılır. Bu isimlerle birlikte kullanılan en yaygın miktar belirleyiciler:

  • Many: Çok sayıda, genellikle olumsuz ve soru cümlelerinde kullanılır. (“Many books”, “Are there many people?”)
  • Few: Az sayıda, genellikle olumsuz bir anlam taşır, yetersizlik vurgular. (“Few students attended the class.”)
  • A few: Birkaç, olumlu anlamda az ama yeterli miktarda anlamındadır. (“I have a few friends.”)
  • Several: Birkaç, belirgin fakat tam sayı verilmemiş az sayıda anlamına gelir. (“Several cars passed by.”)
  • A number of: Birçok, sayıca fazla anlamı taşır. (“A number of issues need to be addressed.”)

Sayılamayan İsimlerle Kullanılan Miktar Belirleyiciler

Sayılamayan isimler için ise miktarı belirtirken kullanılan belirleyiciler daha çok miktar ve hacim üzerine odaklanır. Bunlar şunlardır:

  • Much: Çok miktarda, genellikle olumsuz ve soru cümlelerinde tercih edilir. (“Much water”, “Is there much sugar?”)
  • Little: Az miktarda, genellikle yetersizliği vurgular. (“Little time”, “We have little hope.”)
  • A little: Biraz, yeterli veya olumlu anlamda az miktar. (“I have a little money.”)
  • Some: Bir miktar, genellikle olumlu cümlelerde kullanılır. (“I need some advice.”)
  • A great deal of / A lot of: Çok fazla anlamında, hem yazılı hem de günlük İngilizcede yaygın olarak kullanılır. (“A lot of information”, “A great deal of effort”)

Miktar Belirleyicilerin Kullanımına Dair Örnekler

  • There are many students in the classroom. (Sınıfta çok öğrenci var.)
  • She doesn’t have much patience. (Çok sabrı yok.)
  • I saw a few birds in the park. (Parkta birkaç kuş gördüm.)
  • We have little time to finish the project. (Projeyi bitirmek için az zamanımız var.)
  • He gave me some advice on my career. (Kariyerim hakkında bana biraz tavsiye verdi.)
  • There is a lot of traffic today. (Bugün çok trafik var.)

Sayılabilen ve Sayılamayan İsimlerin Cümledeki Görevleri

Sayılabilen ve sayılamayan isimler, cümle içerisinde çeşitli görevlerde kullanılabilir. Bu isimler, özne, nesne, dolaylı tümleç ya da yer tamlayanı olarak görev alabilirler. Ancak, bu iki isim türünün sahip olduğu gramer özellikleri, cümledeki kullanım biçimlerini etkiler.

Özne Olarak Kullanımı

Sayılabilen isimler tekil ya da çoğul olabilir, dolayısıyla özne konumunda fiilin tekil ya da çoğul formu kullanılabilir. Örneğin, “The book is on the table.” (Tekil) ya da “The books are on the table.” (Çoğul). Sayılamayan isimler ise her zaman tekil özne kabul edilir ve buna göre fiil tekil olarak çekimlenir. (“The information is accurate.”)

Nesne Olarak Kullanımı

Her iki tür isim de nesne konumunda kullanılabilir. Sayılabilen isimlerde nesne tekil veya çoğul olabilir: “I bought a car.” / “I bought two cars.” Sayılamayan isimler ise genellikle miktar belirleyicilerle birlikte kullanılır: “I need some water.”

Dolaylı Tümleç ve Yer Tamlayanı Olarak Kullanımı

Sayılabilen ve sayılamayan isimler, cümlede dolaylı tümleç veya yer tamlayanı olarak da işlev görebilir. Örneğin, “He gave books to the students.” veya “There is milk in the fridge.” gibi cümlelerde olduğu gibi.

Farklılıkların Önemi

Sayılabilen ve sayılamayan isimlerin doğru ayrımı ve buna uygun gramer kurallarına uyulması, cümlenin anlamını doğru yansıtmak için esastır. Yanlış kullanım anlam kaymalarına, gramer hatalarına ve iletişim bozukluklarına yol açabilir. Bu yüzden dil öğrenenlerin bu ayrımı kavraması ve pratiğe dökmesi gerekir.

Sayılabilen ve Sayılamayan İsimlerin Karışıklığı

İngilizcede bazı isimler, anlamlarına ve kullanıldıkları bağlama göre hem sayılabilen (countable) hem de sayılamayan (uncountable) olarak kullanılabilir. Bu durum dil öğrenenler için özellikle kafa karıştırıcıdır çünkü aynı kelime, farklı anlamlarda farklı gramer kurallarına tabi olur. Sayılabilen ve sayılamayan isimlerin doğru kullanımı, anlamın netleşmesi ve doğru iletişim kurulması açısından son derece önemlidir.

Bu tür isimlerde anlam farkı genellikle somutluk ve soyutluk, bütünlük ve parçalılık ya da fiziksel bir nesne ile onun genel hali arasındaki farktan kaynaklanır. Sayılabilen hali, genellikle ayrı ayrı birimler ya da bireyler olarak düşünülen varlıkları; sayılamayan hali ise toplu haldeki madde, kavram ya da genel bir durumu ifade eder.

Örneklerle Sayılabilen ve Sayılamayan İsimler

  • Chicken
    • Sayılabilen kullanım: “I bought three chickens .” (Üç tane tavuk aldım.) – Burada “chicken” kelimesi canlı tavuklar olarak sayılıyor ve çoğul eki alıyor.
    • Sayılamayan kullanım: “I like chicken .” (Tavuğu severim.) – Burada ise yemek anlamında kullanılır ve sayılamayan isim gibi davranır, çoğul eki almaz.
  • Hair
    • Sayılamayan kullanım: “She has long hair .” (Uzun saçları var.) – Saç genel anlamıyla bir bütün olarak kabul edilir.
    • Sayılabilen kullanım: “There are three hairs on the floor.” (Yerde üç saç teli var.) – Burada saç telleri ayrı ayrı sayılabilir varlıklar olarak düşünülür.
  • Paper
    • Sayılamayan kullanım: “I need some paper .” (Biraz kağıda ihtiyacım var.) – Kağıt genel olarak düşünülür.
    • Sayılabilen kullanım: “I wrote three papers .” (Üç tane makale yazdım.) – Burada “papers” yazılı belgeler olarak sayılır.
  • Light
    • Sayılamayan kullanım: “There is too much light in this room.” (Bu odada çok fazla ışık var.) – Genel ışık miktarından bahsedilir.
    • Sayılabilen kullanım: “The traffic lights are red.” (Trafik ışıkları kırmızı yanıyor.) – Burada “lights” sayılabilen nesneler olarak kullanılır.
  • Glass
    • Sayılamayan kullanım: “Be careful, there is broken glass on the floor.” (Dikkatli ol, yerde kırık cam var.) – Cam madde olarak düşünülür.
    • Sayılabilen kullanım: “I drank three glasses of water.” (Üç bardak su içtim.) – Bardak olarak sayılır.

Karışıklığı Önlemek İçin İpuçları

Bu tür kelimelerin kullanımı sırasında anlamı doğru kavramak için şunlara dikkat edilmelidir:

  • Bağlamı İyi Analiz Edin: Kelimenin geçtiği cümlede ne anlatılmak istendiğine dikkat edin. Fiziksel nesne mi, yoksa genel bir madde ya da kavram mı ifade ediliyor?
  • Çoğul Eklerini Kontrol Edin: Sayılabilen isimler çoğul yapılabilir, sayılamayanlar yapamaz. Eğer kelimenin çoğul hali varsa muhtemelen sayılabilendir.
  • Ölçü Birimlerine Dikkat Edin: Ölçü birimleri ya da parça ifade eden ifadeler (a piece of, a cup of gibi) sayılamayan isimlerle birlikte kullanılabilir ve bu isimleri sayılamaz olmaktan çıkarır.

Sayılabilen ve sayılamayan isimlerin doğru kullanımı, hem dilbilgisi açısından hem de anlam açısından cümlelerin doğruluğunu ve anlaşılırlığını artırır. Bu karışıklıkları azaltmak için bol bol pratik yapmak ve farklı bağlamlarda örnekleri incelemek faydalı olacaktır.

Sayılabilen ve Sayılamayan İsimler Konusuyla İlgili Alıştırmalar

Aşağıdaki listeden İngilizce’de Sayılabilen ve Sayılamayan İsimler konusuyla ilgili alıştırmaları seçerek online olarak test çözmeye başlayabilirsiniz.

Sayılabilen ve Sayılamayan İsimler ile İlgili Örnek Cümleler

  • I have two dogs .
    İki köpeğim var .
  • There is some milk in the fridge.
    Buzdolabında biraz süt var .
  • She found three coins on the street.
    Sokakta üç tane bozuk para buldu .
  • Could you give me some information ?
    Bana biraz bilgi verebilir misin ?
  • We need a few chairs for the meeting.
    Toplantı için birkaç sandalye lazım .
  • There isn’t much time left.
    Çok az zaman kaldı .
  • He drinks two cups of coffee every morning.
    Her sabah iki fincan kahve içer .
  • There was a little rain last night.
    Dün gece biraz yağmur yağdı .
  • She bought five apples from the market.
    Marketten beş elma aldı .
  • Can you give me some advice ?
    Bana biraz tavsiye verebilir misin ?

İlgili Bağlantılar

Yorum yapın