Üç nokta ( ellipses ), İngilizcede genellikle bir cümlenin veya pasajın bir kısmının atlandığını, konuşmadaki bir duraklamayı veya tamamlanmamış bir düşünceyi belirtmek için kullanılan bir noktalama işaretidir. Genellikle üç nokta halinde (…) gösterilir, ancak bazen dört nokta olarak da görülebilir, özellikle atlanan kısım bir cümlenin sonundayken ve tamamlama noktası da gerekli olduğunda. Üç noktanın doğru kullanımı, yazılı metinde akıcılığı korumak ve okuyucuya metnin orijinal haliyle ilgili bilgi vermek için önemlidir.
Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.
Üç Noktanın (Ellipses) Kullanım Alanları
Üç nokta ( ellipses ), yazılı İngilizcede oldukça çok yönlü bir noktalama işaretidir ve farklı bağlamlarda çeşitli amaçlar için kullanılır. Bu kullanımlar, yazarın iletmek istediği mesaja, metnin türüne ve hedef kitleye göre değişiklik gösterir. Üç noktanın doğru ve etkili bir şekilde kullanılması, metnin akıcılığını artırırken, okuyucuya doğru ipuçları vermenin anahtarıdır. Aşağıda, üç noktanın en yaygın ve önemli kullanım alanları detaylı örneklerle açıklanmıştır.
1. Alıntı Yaparken Metin Kısaltma veya Atlama
Üç noktanın belki de en yaygın kullanımı, bir metinden alıntı yaparken orijinal içeriğin bir kısmını çıkarmak veya kısaltmaktır. Bu, alıntının daha özlü olmasını, sadece ana fikre odaklanmasını ve gereksiz ayrıntılardan arındırılmasını sağlar. Atlanan kısım, tek bir kelime, bir cümle, bir paragraf veya daha uzun bir metin parçası olabilir. Üç nokta, okuyucuya orijinal metinde bir şeylerin atlandığını açıkça belirtir.
- Cümle Ortasında Kısaltma: Orijinal cümlenin ortasından kelimeler veya ifadeler çıkarıldığında üç nokta kullanılır.
Örnek: Orijinal: “The quick brown fox jumps over the lazy dog every single day, enjoying the sunshine and chasing butterflies.”
Kısaltılmış: “The quick brown fox jumps over the lazy dog… enjoying the sunshine.”
Bu örnekte, alıntının orijinal metinde “every single day” ve “and chasing butterflies” ifadelerinin atlandığını gösterir. - Cümle Sonunda Kısaltma: Bir cümlenin sonundan veya birden fazla cümlenin atlandığını belirtmek için kullanılır. Eğer atlanan kısım bir cümlenin sonundaysa ve sonra yeni bir cümle başlıyorsa, genellikle dört nokta kullanılır: üç nokta atlamayı, dördüncü nokta ise cümlenin bitişini temsil eder. Ancak modern kullanımda bazen üç nokta yeterli görülür.
Örnek: Orijinal: “The study showed significant results. However, more research is needed to confirm these findings. The implications are far-reaching.”
Kısaltılmış: “The study showed significant results…. The implications are far-reaching.”
Burada, “However, more research is needed to confirm these findings.” cümlesinin atlandığı belirtilir. - Cümle Başında Kısaltma: Bir alıntının orijinal cümlenin başından başladığını, ancak başlangıç kısmının atlandığını belirtmek için kullanılır.
Örnek: Orijinal: “Despite many challenges, the team managed to complete the project on time.”
Kısaltılmış: “…the team managed to complete the project on time.”
Bu, orijinal cümlenin “Despite many challenges,” kısmının atlandığını gösterir.
2. Konuşmada Duraklama, Tereddüt veya Kesinti Belirtme
Üç nokta, özellikle diyaloglarda veya anlatılarda, bir karakterin veya anlatıcının konuşmasındaki duraklamayı, tereddüdü, kekelemeyi veya bir kesintiyi göstermek için etkili bir araçtır. Bu kullanım, konuşmacının düşünme anını, kararsızlığını, duygusal durumunu veya dışarıdan gelen bir müdahale nedeniyle sözünün kesildiğini yansıtabilir.
- Düşünce Duraklaması veya Tereddüt:
Örnek: “I don’t know… maybe we should reconsider this whole plan.”
Burada konuşmacının kararsızlığı ve düşündüğü an vurgulanır. - Kekeleme veya Söz Kesilmesi:
Örnek: “Well, I was going to say… wait, what was that noise?”
Konuşmacının sözünün dış bir etkenle kesildiğini veya düşüncesini toparlayamadığını gösterir. - Sözcük Arama veya Unutma:
Örnek: “Can you pass me the… you know, the thingamajig?”
Konuşmacının doğru kelimeyi bulmakta zorlandığını belirtir.
3. Tamamlanmamış Düşünceler veya Cümleler
Yazar veya konuşmacı, bir fikri veya cümleyi bilerek tamamlamadığında üç nokta kullanılır. Bu, okuyucunun veya dinleyicinin cümlenin geri kalanını tahmin etmesini sağlar, bir imayı güçlendirir veya bir belirsizliği ifade eder. Genellikle duygusal bir ton, bir hayal kırıklığı, bir tehdit veya bir potansiyel hissi taşır.
- İmalı Bitirilmeyen Cümle:
Örnek: “If only I had known what was going to happen…”
Bu, konuşmacının pişmanlığını veya hayal kırıklığını imalı bir şekilde ifade eder. - Belirsiz Sonu Olan Düşünce:
Örnek: “The possibilities are endless if we just dared to…”
Cümlenin olası ancak belirtilmeyen bir sonuca işaret ettiğini gösterir. - Tehdit veya Uyarı:
Örnek: “You better watch out, or else…”
Tamamlanmayan cümle, bir tehdit veya olumsuz bir sonuç ima eder.
4. Mizah veya İroniyi Vurgulama
Bazı durumlarda, üç nokta mizah veya ironik bir ton yaratmak için kullanılabilir. Bir cümlenin sonuna eklenen üç nokta, konuşmacının veya yazarın bir şey söylemekten imalı bir şekilde kaçındığını veya alaycı bir alt metin olduğunu gösterebilir.
- Örnek: “He said he was ‘too busy’ to help… right.”
Burada “right” kelimesiyle birlikte üç nokta, konuşmacının söylenen şeye inanmadığını ve alay ettiğini belirtir.
5. Zaman veya Mekandaki Boşlukları Gösterme (Edebi Kullanım)
Özellikle edebi metinlerde, üç nokta bir hikayenin anlatımında zamanın veya mekanın atlandığını , yani bir sahneden veya dönemden diğerine ani bir geçiş olduğunu göstermek için kullanılabilir. Bu, okuyucunun olaylar arasındaki boşlukları kendi hayal gücüyle doldurmasına olanak tanır.
- Örnek: “Years passed, seasons changed… and he finally returned to his hometown.”
Bu kullanım, aradan uzun bir zaman geçtiğini kısa ve etkili bir şekilde belirtir.
Üç Nokta (Ellipses) Tablosu
Aşağıdaki tablo, İngilizcede üç nokta (…) kullanımının temel amaçlarını ve örneklerini özetlemektedir:
| Kullanım Amacı | Açıklama | Örnek Cümle | Türkçe Anlamı |
|---|---|---|---|
| Alıntıdan Kelime/Cümle Atlanması | Bir alıntının orijinal metninden kelimelerin, cümlelerin veya pasajların çıkarıldığını belirtmek için kullanılır. Atlanan kısım genellikle üç noktayla gösterilir. | “To be, or not to be … that is the question.” (Orijinal: “To be, or not to be: that is the question: Whether ’tis nobler in the mind to suffer…”) |
“Olmak ya da olmamak … işte bütün mesele bu.” |
| Konuşmada Duraklama, Tereddüt veya Kesinti | Sözlü ifadelerde bir duraklamayı, bir düşüncenin bitmediğini, bir tereddütü veya konuşmanın kesintiye uğradığını göstermek için kullanılır. | She paused, “I don’t know … maybe tomorrow.” “If only I had … oh, never mind.” |
Durakladı, “Bilmiyorum … belki yarın.” “Keşke … boş ver.” |
| Düşüncenin veya Listenin Devamı | Bir düşüncenin veya listenin tamamlanmadığını, daha fazla şeyin olduğunu ima etmek için kullanılır. Özellikle gayrıresmi yazışmalarda veya edebi metinlerde görülebilir. | The possibilities are endless … We saw dogs, cats, birds … and many other animals. |
Olasılıklar sonsuzdur … Köpekler, kediler, kuşlar … ve daha birçok hayvan gördük. |
| Zaman Geçişi | Edebi metinlerde, hikayede bir zaman atlaması veya mekan değişimi olduğunu belirtmek için kullanılabilir. | Years passed … and he finally returned home. | Yıllar geçti … ve sonunda evine döndü. |
Üç Noktanın Kullanılmadığı Durumlar ve Yaygın Hatalar
Üç nokta, her duraklama veya boşluk için kullanılan bir noktalama işareti değildir. Amacı, açıkça bir atlanmış kısım , kesinti veya tamamlanmamış düşünce olduğunu belirtmektir. Üç noktanın yanlış kullanımı, metnin netliğini azaltabilir ve okuyucuyu yanıltabilir.
- Cümlenin Doğal Sonu: Bir cümlenin doğal olarak bittiği yerde üç nokta kullanılmaz; bunun yerine nokta (period) kullanılır. Örneğin, “Toplantı sona erdi.”
- Kısaltmalar: Bir kelimenin veya ifadenin kısaltması için üç nokta yerine genellikle nokta (e.g., etc., Dr.) veya diğer uygun noktalama işaretleri kullanılır.
- Paragraf Sonları: Bir paragrafın doğal sonu için de nokta kullanılır. Yeni bir paragrafa geçmek için üç noktaya gerek yoktur.
- Gereksiz Duygusallık Katma: Her duraklamaya veya hafif bir vurguya üç nokta eklemek, metni aşırı dramatize edebilir ve profesyonellikten uzaklaştırabilir. Üç noktanın kullanımı, anlamlı ve gerekçeli olmalıdır.
Üç noktanın doğru kullanımı, hem akademik hem de yaratıcı yazımda metninizi güçlendirir ve okuyucularınızla daha etkili bir iletişim kurmanızı sağlar.
Üç Nokta ile İlgili Sık Yapılan Hatalar ve Doğru Kullanım İpuçları
Üç noktanın (ellipses) kullanımı, yazılı iletişimde oldukça incelikli bir konudur ve birçok yazarın sıkça hata yaptığı noktalardan biridir. Bu hatalar, metnin anlamını bozabilir veya okuyucuda yanlış bir izlenim bırakabilir. İşte üç nokta ile ilgili en yaygın hatalar ve doğru kullanımına dair ipuçları:
1. Gereksiz Kullanım: Cümle Sonu ve Tam Alıntılar
En sık yapılan hatalardan biri, üç noktayı gereksiz yere kullanmaktır. Bir cümle doğal bir şekilde sona erdiğinde veya bir alıntı tam ve eksiksiz olarak verildiğinde üç nokta kullanılmamalıdır. Örneğin, “Toplantı bitti…” yerine “Toplantı bitti.” demek yeterlidir. Aynı şekilde, bir metinden yapılan alıntı orijinal haliyle veriliyorsa, alıntının sonunda veya ortasında herhangi bir kısaltma olmadığı sürece üç nokta eklemek yanlıştır. Üç nokta, okuyucuya bir şeylerin atlandığı veya konuşmanın kesildiği bilgisini verir; eğer böyle bir durum yoksa, kullanımı yanıltıcı olacaktır.
2. Yanlış Noktalama İşareti Birleşimi
Üç nokta, genellikle tek başına bir noktalama işareti olarak işlev görür. Bu nedenle, üç nokta ile birlikte başka noktalama işaretlerinin (virgül, nokta, soru işareti, ünlem işareti gibi) yanlış birleşimleri sıkça görülür. Üç noktanın kendisi zaten bir duraklamayı, tereddüdü veya atlamayı belirttiği için, genellikle ek bir noktalama işaretine ihtiyaç duymaz. Ancak istisnai durumlarda, atlanan kısım bir cümlenin sonundaysa ve o cümlenin orijinal noktalama işareti bir soru veya ünlem işaretiyse, bu işaret üç noktadan sonra gelebilir. Örneğin, “Oraya gittin mi…?” gibi.
Yanlış Kullanım Örneği: “Geliyorum.., ama biraz geç kaldım.” (Virgül ve üç nokta birlikte)
Doğru Kullanım Örneği: “Geliyorum… ama biraz geç kaldım.” (Sadece üç nokta)
3. Boşluk Bırakma Hataları
Üç noktanın yazımı sırasında boşluk bırakma kuralları da sıkça göz ardı edilir. Genellikle, üç noktanın her bir noktasının arasında boşluk bırakılmaz ve üç nokta ile önceki veya sonraki kelime arasında bir boşluk bırakılır. Ancak, bazı stil rehberleri (özellikle Amerikan İngilizcesinde) her noktanın arasında bir boşluk bırakmayı tercih edebilir ( . . . ). Önemli olan, kullandığınız stil kılavuzuna tutarlı bir şekilde uymaktır. Genel kabul gören biçim, noktalar arasında boşluksuz (…) ve kelime ile arasında bir boşluk bırakmaktır.
4. Abartılı Kullanım ve Aşırı Dramatize Etme
Bazı yazarlar, metne dramatik bir etki katmak veya duygusal bir ton vermek amacıyla üç noktayı aşırıya kaçarak kullanabilirler. Bu durum, metnin akıcılığını bozabilir ve okuyucuyu yorabilir. Üç nokta, belirli bir amaca hizmet etmelidir: atlanan bir kısmı belirtmek, bir duraklamayı veya tereddüdü ifade etmek ya da tamamlanmamış bir düşünceyi göstermek. Her cümlenin sonuna veya ortasına sırf etkileyici olsun diye üç nokta eklemekten kaçınılmalıdır.
5. Resmi Yazışmalarda Kullanım Sınırlamaları
Üç nokta, edebi eserlerde, kişisel yazışmalarda ve diyaloglarda sıkça kullanılırken, akademik makaleler, resmi raporlar ve iş yazışmaları gibi resmi bağlamlarda kullanımı daha sınırlıdır. Resmi yazılarda, alıntılarda kısaltma yapıldığında genellikle köşeli parantez içinde ([…]) üç nokta kullanılması veya atlanan kısmın net bir şekilde belirtilmesi tercih edilir. Bu, metnin daha profesyonel ve açık olmasını sağlar.
Doğru Kullanım İçin İpuçları
- Bir alıntıyı kısaltırken, atladığınız kelime veya cümleleri net bir şekilde işaretlemek için üç noktayı kullanın.
- Diyaloglarda, karakterin tereddüdünü, duraklamasını veya konuşmasındaki kesintiyi belirtmek için üç noktadan faydalanın.
- Bir düşüncenin veya cümlenin bilerek tamamlanmadığını göstermek istediğinizde üç noktayı kullanın.
- Her zaman tutarlı bir stil kılavuzuna (örneğin, APA, MLA, Chicago) uyun, zira üç noktanın etrafındaki boşluklar ve diğer noktalama işaretleriyle birleşimi farklılık gösterebilir.
- Üç noktanın amacını anlayın ve sadece gerektiğinde kullanın; gereksiz kullanımı metninizi zayıflatır.
Üç noktanın doğru ve etkili kullanımı, yazılı İngilizcenizi zenginleştiren ve okuyucuya netlik sağlayan önemli bir dilbilgisi becerisidir.
Üç Nokta ile İlgili Örnek Cümleler
- She whispered, “I just don’t know what to do…”
Fısıldadı, “Ne yapacağımı bilmiyorum ki…” - The speaker paused, “And the winner is… John!”
Konuşmacı durakladı, “Ve kazanan… John!” - He started to explain, but then stopped, “I guess it doesn’t matter now…”
Açıklamaya başladı ama sonra durdu, “Sanırım şimdi önemli değil…” - “To be or not to be, that is the question…” (Hamlet)
“Olmak ya da olmamak, işte bütün mesele bu…” (Hamlet) - The old house stood silent, “…waiting for someone to return.”
Eski ev sessiz duruyordu, “…birinin geri dönmesini bekliyordu.” - “I thought… I could do it,” he stammered.
“Ben düşündüm ki… yapabilirim,” diye kekeledi. - The letter ended abruptly: “Yours truly, John… PS: I miss you.”
Mektup aniden bitti: “Saygılarımla, John… Not: Seni özledim.” - She trailed off, “If only we had more time…”
Sözleri yarım kaldı, “Keşke daha çok zamanımız olsaydı…” - The path ahead was dark and mysterious, “…leading to an unknown fate.”
Öndeki yol karanlık ve gizemliydi, “…bilinmeyen bir kadere doğru götürüyordu.” - He hesitated, “…could this really be true?”
Tereddüt etti, “…bu gerçekten doğru olabilir miydi?” - “And so, the journey continued… into the vast unknown.”
“Ve böylece yolculuk devam etti… uçsuz bucaksız bilinmeyene.” - The old man mumbled, “I remember a time when… things were simpler.”
Yaşlı adam mırıldandı, “Hatırlıyorum bir zamanlar… her şey daha basitti.” - “We believe that everyone deserves… a chance to succeed.”
“İnanıyoruz ki herkes hak eder… başarılı olma şansını.” - The sound faded away, “…leaving only silence.”
Ses giderek azaldı, “…geriye sadece sessizlik kaldı.” - She looked at him, her eyes filled with tears, “I wish I could…”
Ona baktı, gözleri yaşlarla doluydu, “Keşke yapabilseydim…”