İngilizcede fiillerin çok yönlü dünyasında, emir kipi (imperative mood) en pratik ve doğrudan iletişim biçimlerinden birini temsil eder. Bu kip, bir konuşmacının veya yazarın karşısındaki kişiden veya kişilerden bir eylemi gerçekleştirmesini istediği durumlar için vazgeçilmezdir. İster basit bir komut veriyor, ister önemli bir talimat iletiyor, ister samimi bir ricada bulunuyor veya güçlü bir tavsiyede bulunuyor olun, emir kipi mesajınızı net ve anlaşılır bir şekilde iletmenin anahtarıdır.
Emir kipinin en karakteristik özelliği, cümlede öznenin açıkça belirtilmemesidir . Bu durum, emir kipini diğer kiplerden ayıran temel bir dilbilgisel özelliktir. Eylemin muhatabı her zaman “you” (sen/siz) olmasına rağmen, bu özne cümlenin başında gizli (implied) olarak bulunur ve telaffuz edilmez veya yazılmaz. Örneğin, bir arkadaşınıza ” Close the door!” (Kapıyı kapat!) dediğinizde, kapıyı kapatacak olanın o kişi olduğunu varsayarsınız ve özneyi tekrar etmeye gerek duymazsınız. Bu gizli özne yapısı, emir cümlelerine doğallık ve akıcılık katar.
Diğer bir önemli özellik ise, emir kipindeki fiilin daima yalın halinde (base form) kullanılmasıdır. Yani fiil, herhangi bir zaman eki (-s, -ed, -ing) almaz, özneye göre çekimlenmez ve genellikle “to” mastar eki olmadan kullanılır. Bu, emir kipini son derece basit ve anlaşılır hale getirir. Bu sade yapı sayesinde, emir kipli cümleler genellikle kısa ve etkileyicidir, hedeflediği eylemi tereddütsüz bir şekilde ifade eder. Bu sadelik ve doğrudanlık, mutfak tariflerinden acil durum yönergelerine, arkadaşça uyarılardan resmi talimatlara kadar günlük hayatımızın sayısız alanında emir kipinin tercih edilmesinin temel nedenidir.
Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.
Emir Kipinin Çok Yönlü Kullanım Alanları
Emir kipi (imperative mood), İngilizce dilinde şaşırtıcı derecede geniş ve çeşitli kullanım alanlarına sahiptir. Temel işlevi bir eylemi başlatmak veya durdurmak olsa da, ifade edildiği bağlama ve kullanılan ek kelimelere (örneğin “please”) göre tonu ve niyeti büyük ölçüde değişebilir. Emir kipi, sadece doğrudan komutlar için değil, aynı zamanda günlük etkileşimlerimizde sıkça başvurduğumuz rica, talimat, tavsiye ve hatta yasaklama gibi farklı iletişimsel ihtiyaçları karşılamak için de kullanılır. İşte emir kipinin başlıca kullanım alanları ve her birine özgü nüanslar:
- 1. Doğrudan Emirler ve Kesin Komutlar:
Bu, emir kipinin en temel ve en belirgin kullanımıdır. Bir eylemin tartışmasız bir şekilde yapılmasını veya yapılmamasını emretmek veya komuta etmek için kullanılır. Genellikle otorite figürleri (ebeveynler, öğretmenler, askerî personel, amirler) tarafından kullanılır ve tonu oldukça güçlü ve keskindir. Acil durumlar veya hızlı reaksiyon gerektiren anlar için idealdir.
- ” Sit down !” (Otur!) – Bir sınıfta öğretmenin öğrencilerine, veya bir otoritenin direktifidir.
- ” Hand in your papers by noon.” (Kağıtlarınızı öğlene kadar teslim edin.) – Kesin bir son teslim tarihi belirten bir talimat.
- ” Stop talking and listen!” (Konuşmayı kes ve dinle!) – Dikkatsizliği veya uygunsuz davranışı durdurma komutu.
- 2. Talimatlar ve Yönergeler: Adım Adım Rehberlik
Bir sürecin nasıl işlediğini, bir şeyin nasıl yapılacağını veya belirli bir yere nasıl gidileceğini açıklarken emir kipi vazgeçilmezdir. Mutfak tariflerinde, ürün kullanım kılavuzlarında, yol tariflerinde veya yazılım kurulum yönergelerinde sıkça kullanılır. Bu kullanımda, ton genellikle daha bilgilendirici ve yardımcıdır, sert bir emir tonu taşımaz.
- “First, mix the dry ingredients in a large bowl.” (Önce, kuru malzemeleri büyük bir kapta karıştırın.) – Yemek tarifinden bir adım.
- “To reset the device, hold down the power button for ten seconds.” (Cihazı sıfırlamak için, güç düğmesini on saniye basılı tutun.) – Elektronik kullanım kılavuzundan bir talimat.
- ” Turn left at the next traffic light, then continue straight for two blocks.” (Bir sonraki trafik ışıklarından sola dönün, sonra iki blok düz devam edin.) – Yol tarifinden bir yönerge.
- 3. Ricalar ve Davetler: Nezaket ve Etkileşim
“Please” kelimesiyle birlikte kullanıldığında, emir kipi bir komuttan ziyade nazik bir rica veya bir davete dönüşür. Bu, günlük sosyal etkileşimlerimizde nezaket ve karşılıklı saygıyı ifade etmek için kritik öneme sahiptir.
- “Please, help me with this heavy box.” (Lütfen, bu ağır kutuya yardım et.) – Nazik bir yardım ricası.
- ” Pass the salt, please.” (Tuzu uzatır mısın, lütfen.) – Yemek sırasında yapılan kibar bir istek.
- “Please, take a seat .” (Lütfen, oturun.) – Birine oturması için yapılan davet.
- ” Come in , please. Make yourself at home.” (Lütfen içeri gelin. Kendinizi evinizde hissedin.) – Bir misafire yapılan sıcak bir davet.
- 4. Tavsiyeler, Öneriler ve Uyarılar: Rehberlik ve İyilik Amacı
Birine ne yapması veya neyden kaçınması gerektiği konusunda güçlü bir tavsiye, öneri veya uyarı vermek için de emir kipi kullanılabilir. Bu kullanım genellikle konuşmacının iyiliğini düşündüğü durumlarda ortaya çıkar.
- ” Study hard for the exam if you want to pass.” (Geçmek istiyorsan sınav için sıkı çalış.) – Öğrenciye yönelik bir tavsiye.
- ” Visit the local market; you’ll find great deals there.” (Yerel pazarı ziyaret et; orada harika fırsatlar bulursun.) – Bir yeri ziyaret etme önerisi.
- ” Be careful when crossing the street.” (Sokağı geçerken dikkatli ol.) – Bir tehlikeye karşı uyarı.
- ” Don’t trust everything you read online.” (İnternette okuduğun her şeye güvenme.) – Genel bir dikkat veya tavsiye.
- 5. Yasaklar ve Olumsuz Emirler: Engelleme ve Kısıtlama
Bir eylemin yapılmasını kesin olarak engellemek veya kısıtlamak için olumsuz emir kipi kullanılır. Bu, ” Don’t ” veya daha resmi durumlarda ” Do not ” yardımcı fiilleri ile fiilin yalın halinin kullanılmasıyla oluşturulur.
- ” Don’t touch that hot stove!” (O sıcak sobaya dokunma!) – Kesin bir yasak ve uyarı.
- ” Do not feed the animals in the zoo.” (Hayvanat bahçesindeki hayvanları beslemeyin.) – Genel bir kural veya yasaklama.
- ” Never give up on your dreams.” (Hayallerinden asla vazgeçme.) – Güçlü bir olumsuz tavsiye/cesaretlendirme.
- 6. “Let’s” ile Öneriler: Kolektif Eylem Teklifi
Her ne kadar teknik olarak tam bir emir olmasa da, “Let’s” (Let us’ın kısaltması) yapısı, bir grup olarak bir şey yapma önerisi sunmak için kullanılır ve işlevi itibarıyla emir kipinin bir uzantısı olarak kabul edilir. Bu, bir eylemi birlikte yapma davetidir.
- ” Let’s go to the cinema tonight.” (Bu akşam sinemaya gidelim.) – Ortak bir aktivite önerisi.
- ” Let’s not argue about this anymore.” (Artık bu konuda tartışmayalım.) – Olumsuz bir ortak eylem önerisi.
Görüldüğü üzere, emir kipi sadece kaba komutlardan ibaret değildir; nezaketten aciliyete, talimattan tavsiyeye kadar geniş bir yelpazede insan iletişiminin karmaşık nüanslarını ifade etme kapasitesine sahiptir. Bu çok yönlülük, onu İngilizce’nin vazgeçilmez bir parçası yapar.
Emir Kipinin Özet Tablosu
Emir kipinin farklı tonlarını ve kullanımlarını daha net anlamak için aşağıdaki tabloya göz atabilirsiniz:
| Kullanım Amacı | Yapı | Örnek (İngilizce) | Örnek (Türkçe) | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| Doğrudan Emir / Komut | Fiilin Yalın Hali | Sit down ! | Otur ! | Genellikle sert ve kararlı bir ton. Ünlem işareti (!) ile pekiştirilebilir. |
| Olumsuz Emir / Yasaklama | Don’t / Do not + Fiilin Yalın Hali | Don’t touch that! | Ona dokunma ! | “Do not” daha resmi ve yazılı metinlerde tercih edilir. “Never” ile daha güçlü yasaklar ifade edilebilir. |
| Rica / Nazik Talimat | Please + Fiilin Yalın Hali Fiilin Yalın Hali + please |
Please help me. Pass the salt, please. |
Lütfen bana yardım et . Tuzu uzatır mısın , lütfen. |
“Please” kelimesiyle ton yumuşatılır, daha kibar hale gelir. Genellikle nokta (.) ile biter. |
| Talimat / Yönerge | Fiilin Yalın Hali | Mix all ingredients. Turn right at the corner. |
Tüm malzemeleri karıştırın . Köşeden sağa dönün . |
Yemek tarifleri, kullanım kılavuzları, yol tariflerinde yaygındır. Bilgilendirici bir tondadır. |
| Tavsiye / Öneri | Fiilin Yalın Hali | Study hard. Be careful . |
Sıkı çalış . Dikkatli ol . |
Birine ne yapması gerektiğini veya nasıl davranması gerektiğini belirtirken kullanılır. |
| Ortak Eylem Önerisi | Let’s (+ not) + Fiilin Yalın Hali | Let’s go . Let’s not argue . |
Gidelim . Tartışmayalım . |
Konuşmacının da dahil olduğu bir grup için “hadi yapalım” anlamında kullanılır. |
Emir Kipinin Ayırt Edici Özellikleri ve İşleyişi
Emir kipi (imperative mood), İngilizce dilbilgisinde belirli bir eylemi veya davranışı hedefleyen, yönlendiren ve karşımızdaki kişiden bekleyen en doğrudan iletişim araçlarından biridir. Bu kip, kendine özgü yapısal ve işlevsel nitelikleri sayesinde, mesajı en net ve etkili biçimde iletmek için kullanılır. İşte emir kipini diğer fiil kiplerinden ayıran ve onu bu denli etkili kılan temel özellikler:
- Gizli Özne “You”: Dilbilgisel Bir Anomali ve İletişimsel Kısalık
Emir kipinin belki de en şaşırtıcı ve ayırt edici özelliği, cümlenin öznesinin açıkça belirtilmemesidir . İngilizce’deki çoğu cümlenin aksine (örneğin, “I read,” “They walk” gibi), emir kipinde eylemi gerçekleştirecek olan özne daima ikinci tekil veya çoğul şahıs olan “you” (sen/siz) olmasına rağmen, cümlede yazılı veya sözlü olarak ifade edilmez; zımnen, yani ima yoluyla anlaşılır. Örneğin, ” Come here!” (Buraya gel!) veya ” Open your books.” (Kitaplarınızı açın.) denildiğinde, konuşmacı otomatik olarak muhatabının eylemi gerçekleştireceğini varsayar. Bu gizli özne yapısı, emir cümlelerini son derece kısa, öz ve etkileyici kılar. Ayrıca, mesajın aciliyetini ve doğrudanlığını pekiştirerek, dinleyicinin veya okuyucunun eylemi kimin yapması gerektiğini düşünmeden hemen anlamasını sağlar. Bu dilbilgisel “anomali,” emir kipinin verimliliğinin ve işlevselliğinin temelini oluşturur.
- Fiilin Yalın Hali: Sadelik, Evrensellik ve Anında Etki
Emir kipindeki fiil, istisnasız bir şekilde daima yalın halinde (base form) kullanılır. Bu, fiilin herhangi bir zaman eki (-s, -ed, -ing) almadığı, özneye göre (tekil veya çoğul ‘you’ için bile) çekimlenmediği ve genellikle “to” mastar ekiyle birlikte kullanılmadığı anlamına gelir. Bu yapısal sadelik, emir kipinin doğrudanlığını ve netliğini inanılmaz derecede pekiştirir. Örneğin, “She sings beautifully.” (Güzel şarkı söyler.) cümlesinde fiil özneye göre çekimlenirken, ” Sing a song!” (Bir şarkı söyle!) cümlesinde fiil yalın haldedir. Özellikle ‘be’ fiili için bu kural önemlidir: ” Be quiet!” (Sessiz ol!) veya ” Be careful!” (Dikkatli ol!). Fiilin bu değişmez yalın hali, emir kipinin dil öğrenenler tarafından bile evrensel olarak kolayca tanınmasını ve hızlı bir şekilde yorumlanmasını sağlar, böylece mesajın anında işlenmesine olanak tanır.
- Doğrudanlık ve Netlik: Mesajın Kesinliği ve Aciliyeti
Emir kipleri, genellikle kısa, keskin ve tartışmasız ifadelerdir. Bu özellikleri sayesinde, iletilmek istenen mesajı herhangi bir dolambaçlı yola sapmadan anında muhatabına ulaştırır ve yanlış anlaşılmalara veya yoruma mahal vermez. Emir cümleleri, karmaşık bağlaçlar, yan cümleler veya ek bilgilerle dolup taşmazlar; doğrudan bir eyleme veya eylemsizliğe çağırırlar. Bir talimatın, uyarının veya ricanın en net, en hızlı ve en kararlı şekilde iletilmesi gerektiği durumlarda emir kipi vazgeçilmezdir. Örneğin, bir acil durumda ” Call for help!” (Yardım çağır!) ifadesi, uzun açıklamalarla kıyaslandığında çok daha acil ve etkilidir, çünkü her kelime doğrudan eyleme yöneliktir.
- Noktalama İşareti: Tonun ve Duygunun İncelikli Belirleyicisi
Bir emir cümlesinin sonunda kullanılan noktalama işareti, ifadenin tonunu, yoğunluğunu ve konuşmacının duygu durumunu belirlemede önemli bir rol oynar. Çoğu emir cümlesi, basit bir nokta (.) ile biter ve daha yumuşak, nazik bir talimat veya ricayı ifade eder: “Please close the door.” (Lütfen kapıyı kapat.). Bu kullanım, gündelik ve sakin bir isteği belirtir. Ancak, güçlü bir emir, bir komut, ciddi bir uyarı veya yoğun bir duygu durumunu ifade etmek gerektiğinde ünlem işareti (!) kullanılır: ” Stop that right now!” (Hemen şimdi durdur şunu!) veya ” Look out !” (Dikkat et!). Noktalama işaretinin doğru kullanımı, yazılı iletişimde cümlenin arkasındaki niyeti ve duygusal yoğunluğu okuyucuya aktarmanın sessiz ama güçlü bir yoludur ve cümlenin sadece anlamını değil, aynı zamanda etkisini de belirler.
- Zaman ve Kişi Bağlamından Bağımsızlık: Evrensel Uygulanabilirlik
Gösterme kipinden farklı olarak, emir kipindeki fiil, eylemin ne zaman gerçekleştiği veya kim tarafından yapıldığına dair spesifik zaman ve kişi bağlamından büyük ölçüde bağımsızdır. Fiil her zaman yalın haldedir ve herhangi bir zaman çekimiyle değişmez. Emir, genellikle eylemin ‘şimdi’ veya ‘hemen’ yapılmasını talep eder, ancak bu, eylemin sadece o anda gerçekleşeceği anlamına gelmez; gelecekte de yapılmasını bekleyen bir talimat olabilir. Örneğin, ” Remember to buy milk tomorrow.” (Yarın süt almayı unutma.) cümlesi, eylemin gelecekte gerçekleşmesini isteyen bir emirdir. Bu zaman ve kişi bağımsızlığı, emir kipinin farklı bağlamlarda evrensel olarak uygulanabilir olmasını sağlar, bu da onu oldukça esnek ve verimli bir iletişim aracı yapar.
Bu özellikler bir araya geldiğinde, emir kipi İngilizce dilinde komut verme, talimatlandırma, ricada bulunma, uyarma ve hatta teşvik etme gibi pek çok temel iletişimsel işlevi yerine getiren güçlü, etkili ve çok yönlü bir araç haline gelir.
Emir Kipinin Oluşumu ve Yapısal Çeşitliliği
Emir kipi (imperative mood), İngilizce’deki fiil kipleri arasında belki de en basit yapıya sahip olandır, ancak bu sadelik ona büyük bir kullanım kolaylığı ve doğrudanlık kazandırır. Temel yapısı itibarıyla karmaşık zaman çekimlerine veya özneye göre fiil değişimlerine ihtiyaç duymaz. Bu bölümde, emir kipinin farklı biçimlerde nasıl oluşturulduğunu ve bu oluşumların kullanım alanlarını daha ayrıntılı inceleyeceğiz.
1. Olumlu Emirler: Doğrudan Eyleme Geçiş
Olumlu emirler, birinden bir eylemi gerçekleştirmesini istemenin en yalın yoludur. Yapıları son derece basittir: sadece fiilin yalın hali (base form) kullanılır. Fiilin mastar hali olan “to” ekini atarak elde edilen bu form, cümlenin öznesi gizli “you” olduğu için herhangi bir ek almaz, yani üçüncü tekil şahıs -s takısı gibi çekimler uygulanmaz.
- Temel Yapı: Fiilin Yalın Hali (+ Nesne/Tamamlayıcı)
- Örnekler:
- ” Come here.” (Buraya gel.) – En temel formda, sadece fiil.
- ” Listen carefully to the instructions.” (Talimatları dikkatlice dinle.) – Fiile bir zarf ve edat öbeği eklenmiş.
- ” Open the window.” (Pencereyi aç.) – Fiile doğrudan bir nesne eklenmiş.
- ” Be quiet.” (Sessiz ol.) – ‘Be’ fiilinin yalın hali de emir kipinde sıkça kullanılır, bir durumu veya hali ifade eder.
- ” Help yourself to some cake.” (Kendine kekten al.) – Yaygın bir deyişle yapılan bir davet.
- Vurgu ve Tonlama: Bu olumlu emirler, tonlamaya göre bir komut, bir rica veya bir talimat olabilir. Yüksek sesle ve kararlı söylendiğinde bir komut (” Stop !”), daha yumuşak bir sesle ve “please” ile kullanıldığında bir rica (” Please sit down .”) halini alır.
2. Olumsuz Emirler: Engelleme ve Yasaklama
Olumsuz emirler, bir eylemin yapılmasını engellemek, yasaklamak veya bir şeyden kaçınılmasını tavsiye etmek için kullanılır. Bu yapıda, fiilin önüne “Do not” veya günlük konuşmada çok daha yaygın olan kısa formu “Don’t” getirilir. Ardından yine fiilin yalın hali gelir.
- Temel Yapı: Don’t / Do not + Fiilin Yalın Hali (+ Nesne/Tamamlayıcı)
- Örnekler:
- ” Do not waste time.” (Zaman kaybetme.) – Daha resmi veya vurgulu bir yasak.
- ” Don’t worry about it.” (Bunu dert etme/Merak etme.) – Günlük dilde sıkça kullanılan bir tavsiye/rica.
- ” Don’t touch the wet paint!” (Islak boyaya dokunma!) – Bir uyarı ve yasak.
- ” Do not feed the animals.” (Hayvanları beslemeyin.) – Genellikle halka açık alanlarda görülen resmi uyarı levhalarında kullanılır.
- Hiçlik Bildiren Olumsuz Emirler: “Never” kelimesi de olumsuz emirlerde fiilin önüne gelerek “asla” anlamına gelen güçlü bir yasak veya tavsiye oluşturur:
- ” Never give up on your dreams.” (Hayallerinden asla vazgeçme.)
- ” Never talk to strangers.” (Asla yabancılarla konuşma.)
3. “Let’s” ile Öneriler: Kolektif Eylem ve Dahili Davet
Teknik olarak katı bir “emir” olmasa da, “Let’s” (Let us’ın kısaltması) yapısı, işlevi itibarıyla emir kipinin bir uzantısı olarak kabul edilir. Bu yapı, konuşmacının kendisi de dahil olmak üzere bir grup insanı belirli bir eylemi birlikte yapmaya davet etmek veya önermek için kullanılır. Yani, başkalarına bir eylemde bulunmaları için doğrudan bir komut vermek yerine, birlikte bir eylemi başlatma teklifidir.
- Temel Yapı: Let’s + Fiilin Yalın Hali (+ Nesne/Tamamlayıcı)
- Örnekler:
- ” Let’s go to the park.” (Hadi parka gidelim.) – Bir aktivite için ortak bir öneri.
- ” Let’s start the meeting now.” (Hadi toplantıya şimdi başlayalım.) – Bir grubun ortak bir eylemi başlatma teklifi.
- ” Let’s eat something.” (Hadi bir şeyler yiyelim.) – Birlikte yemek yeme önerisi.
- “Let’s Not” ile Olumsuz Öneriler: “Let’s” yapısının olumsuz hali, “Let’s not” şeklindedir ve bir eylemi birlikte yapmama veya ondan kaçınma önerisi sunar.
- ” Let’s not argue about this.” (Hadi bu konuda tartışmayalım.)
- ” Let’s not wait any longer.” (Daha fazla beklemeyelim.)
Emir kipinin bu basit ve net oluşum kuralları, onu İngilizce dilinde hem öğrenmesi hem de kullanması oldukça kolay bir yapı haline getirir. Doğru bağlamda ve doğru tonlamayla kullanıldığında, son derece etkili ve verimli bir iletişim aracıdır.
Emir Kipi ile İlgili Sık Yapılan Hatalar ve Bunlardan Kaçınma Yolları
Emir kipi (imperative mood), yapısal olarak basit görünse de, İngilizce öğrenenler tarafından sıkça karıştırılabilen veya hatalı kullanılabilen bazı noktalara sahiptir. Bu hatalar genellikle ana dilden gelen alışkanlıklar, diğer fiil kipleriyle karışıklık veya emir kipinin temel özelliklerini gözden kaçırmaktan kaynaklanır. Bu bölümde, emir kipiyle ilgili en sık yapılan hataları ve bunları nasıl önleyebileceğinizi detaylıca inceleyeceğiz.
1. Özne Kullanımı: “You” Özne Sıkıntısı
Türkçe gibi dillerde emir cümlelerinde özne (sen/siz) açıkça belirtilebilir (“Sen git!”, “Siz oturun!”). Bu durum, İngilizce öğrenenlerin de benzer bir yaklaşımla emir kipinde özneyi kullanma eğilimine girmesine neden olur.
- Hatalı Kullanım: ” You go to your room!” veya ” You sit down !”
(Odanıza siz gidin!, Siz oturun!) - Neden Hatalı? Emir kipinde özne ‘you’ her zaman gizlidir ve belirtilmez. Öznenin açıkça kullanılması, cümleyi doğal olmayan bir tona büründürür ve fazladan bir vurgu veya hatta agresif bir anlam katabilir. Türkçedeki “Sen git!” gibi doğrudan çeviriler, İngilizce’de genellikle gereksiz ve kulağa tuhaf gelen bir ifadeye yol açar.
- Doğru Kullanım: ” Go to your room!” (Odanıza git!) veya ” Sit down !” (Otur!)
Bu ifadeler, özne belirtilmeksizin doğrudan komutu veya ricalı aktarır ve doğal bir akışa sahiptir.
Çözüm: Emir kipinde özneyi asla kullanmamayı bir kural olarak benimseyin. Eylemi yapacak kişinin muhatabınız olduğunu varsayın ve doğrudan fiille başlayın.
2. Fiil Çekimi: Yanlış Zaman ve Özne Uyumu
Gösterme kipindeki fiillerin özneye ve zamana göre çekimlenmesi alışkanlığı, öğrencilerin emir kipindeki fiilleri de yanlışlıkla çekimlemeye çalışmasına neden olabilir.
- Hatalı Kullanım: “He goes !”, “She is go !”, “They went home!” gibi fiilin çekimlenmiş hallerini kullanmaya çalışmak.
(O gider!, O gidiyor!, Onlar eve gittiler!) - Neden Hatalı? Emir kipinde fiil daima yalın halde (base form) kullanılır ve hiçbir zaman çekimi (geçmiş zaman -ed, şimdiki zaman -ing, üçüncü tekil şahıs -s) veya yardımcı fiil (do/does/did hariç olumsuz emirlerde) almaz. Bu hata, cümlenin dilbilgisini tamamen bozar ve anlaşılmaz hale getirir.
- Doğru Kullanım: ” Go !” (Git!), ” Be quiet!” (Sessiz ol!), ” Listen carefully!” (Dikkatlice dinle!)
Fiilin her zaman yalın hali kullanılmalıdır.
Çözüm: Emir kipinde fiilin her zaman “mastar halinin to’suz hali” olduğunu unutmayın. ‘Be’ fiili bile bu kurala uyar: ‘Be careful’, ‘Be honest’.
3. Noktalama İşaretlerinin Yanlış Kullanımı: Ton ve Niyet Farkı
Emir cümlelerinin sonunda kullanılan noktalama işaretleri, cümlenin tonunu ve ifade edilen duygunun yoğunluğunu belirler. Yanlış noktalama, mesajın yanlış anlaşılmasına yol açabilir.
- Hatalı Kullanım: Güçlü bir komut için nokta kullanmak veya nazik bir rica için ünlem kullanmak.
” Stop that.” (Yanlış anlamda nazik)
“Please close the door!” (Yanlış anlamda şiddetli) - Neden Hatalı? Nokta (.) genellikle daha nazik, yumuşak talimatlar veya ricalar için kullanılırken, ünlem işareti (!) güçlü, acil emirler, komutlar veya uyarılar için kullanılır. Yanlış kullanım, konuşmacının niyetini çarpıtabilir veya mesajı gereksiz yere agresif veya zayıf gösterebilir.
- Doğru Kullanım: ” Stop that!” (Hemen durdur şunu!) – Güçlü komut/ünlem.
“Please close the door.” (Lütfen kapıyı kapat.) – Nazik rica/nokta.
Çözüm: Cümlenin vermek istediği duyguya ve tonuna uygun noktalama işaretini kullanmaya özen gösterin. Unutmayın, yazı dilinde tonlamayı belirleyen en önemli unsurlardan biri noktalama işaretleridir.
Ek Hata: Resmi ve Gayri Resmi Kullanım Karışıklığı
“Do not” ve “Don’t” kullanımlarında da bazen karışıklık yaşanabilir. “Do not” daha resmi, vurgulu ve yazılı metinlerde (tabelalar, uyarılar) tercih edilirken, “Don’t” günlük konuşmada ve daha samimi durumlarda kullanılır.
- Yanlış Kullanım: Resmî bir uyarı tabelasında “Don’t park here.” yerine “Do not park here.” yazmak (anlam yanlış değil ama ton yanlış).
(Buraya park etmeyin.) - Doğru Kullanım: ” Do not enter .” (Girmeyiniz.) – Resmi uyarı.
” Don’t worry , everything will be fine.” (Merak etme, her şey iyi olacak.) – Samimi tavsiye.
Çözüm: İletişim kurduğunuz bağlamın resmiyetine dikkat ederek “Do not” ve “Don’t” arasındaki farkı göz önünde bulundurun.
Bu hatalardan kaçınmak, emir kipini İngilizce’de daha doğal, etkili ve amaca uygun bir şekilde kullanmanızı sağlayacaktır. Emir kipinin sadeliği, onu kolayca öğrenilebilir kılarken, bu ince nüanslara dikkat etmek iletişim kalitenizi önemli ölçüde artıracaktır. İngilizcede emir kipinin gücünü keşfetmeye hazır mısınız?
Emir Kipi Konusuyla İlgili Alıştırmalar
Aşağıdaki listeden İngilizce’de Emir Kipi konusuyla ilgili alıştırmaları seçerek online olarak test çözmeye başlayabilirsiniz.
- Emir Kipi Online Quiz 1
- Emir Kipi Online Quiz 2
- Emir Kipi Online Quiz 3
- Emir Kipi Online Quiz 4
- Emir Kipi Online Quiz 5
- Emir Kipi Online Quiz 6
- Emir Kipi Online Quiz 7
- Emir Kipi Online Quiz 8
- Emir Kipi Online Quiz 9
- Emir Kipi Online Quiz 10
Emir Kipi ile İlgili Örnek Cümleler
- Come in!!
İçeri gel ! ! - Be quiet , please..
Lütfen, sessiz ol . . - Don’t forget your keys..
Anahtarlarını unutma . . - Look at the board..
Tahtaya bak . . - Open your books to page 25.
Kitaplarınızı 25. sayfaya açın . - Let’s start the meeting..
Toplantıyı başlatalım . . - Never give up !!
Asla pes etme ! ! - Call me later..
Beni daha sonra ara . . - Don’t worry about it..
Bunu kafana takma . . - Take a seat ..
Otur . . - Listen to your teacher..
Öğretmenini dinle . . - Be careful on the stairs..
Merdivenlerde dikkatli ol . . - Help yourself..
Kendine yardım et (İkram al). . - Wait for me!!
Beni bekle ! ! - Do not disturb ..
Rahatsız etmeyin . .