Dağıtıcılar (distributives), İngilizce dilbilgisinde bir grup veya birim içindeki bireyleri ya da nesneleri ayrı ayrı ele almak için kullanılan sözcüklerdir. Bu sözcükler genellikle bir isimden önce gelir ve o ismin belirttiği grup veya küme içindeki her bir üyeye işaret eder. Dağıtıcılar, bir grubun tamamından ziyade, o grubun her bir üyesine odaklanmamızı sağlar. Bu nedenle, genellikle tekil fiillerle kullanılırlar, ancak bazı durumlarda çoğul fiillerle de kullanımları mümkündür. Dağıtıcılar, nicelik belirtici olarak da işlev görürler ve cümlelere bireysellik veya eşit dağılım anlamı katarlar. En sık kullanılan dağıtıcılar arasında each , every , both , either ve neither bulunur. Bu kelimelerin her birinin kendine özgü kullanım kuralları ve anlamları vardır.
Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.
Dağıtıcıların Temel Özellikleri
Dağıtıcılar, İngilizce dilbilgisinde oldukça önemli bir yere sahip olan ve bir grup içerisindeki bireylere veya nesnelere odaklanmamızı sağlayan sözcüklerdir. Bu sözcükler, cümlenin anlamına derinlik katarak, bir grubun tamamından mı yoksa her bir üyesinden mi bahsedildiğini netleştirir. Örneğin, bir öğrenci grubundan bahsederken ” every student ” dediğimizde tüm öğrencilerin genel olarak bir özelliğinden bahsederiz. Ancak ” each student ” dediğimizde, o gruptaki her bir öğrencinin kendi bireysel özellikleri veya eylemleri üzerinde durmuş oluruz. Bu ince fark, cümlenin vermek istediği mesajı kökten değiştirebilir.
Dağıtıcıların kullanımında dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri, bağlı oldukları isim ve fiillerin tekillik/çoğulluk durumudur. Genellikle, ” each “, ” every “, ” either ” ve ” neither ” gibi dağıtıcılar, yapıları gereği tekil bir isimle kullanılır ve ardından gelen fiil de tekil çekimde olur. Bu durum, bu dağıtıcıların grubun her bir üyesini bireysel olarak ele almasından kaynaklanır. Örneğin, ” Every student is here ” (Her öğrenci burada) cümlesinde “every” tekil “student” ve tekil “is” fiiliyle kullanılmıştır. Diğer yandan, ” both ” dağıtıcısı her zaman çoğul bir isimle ve çoğul bir fiille kullanılır, çünkü iki unsuru birden kapsar. ” All ” dağıtıcısı ise hem sayılabilen çoğul isimlerle (çoğul fiille) hem de sayılamayan isimlerle (tekil fiille) kullanılabilen esnek bir yapıya sahiptir. Bu kurallara dikkat etmek, dilbilgisi hatalarını önlemek ve İngilizceyi daha doğru kullanmak için kritik öneme sahiptir.
Dağıtıcılar, cümle içinde belirteç (determiner) veya zamir (pronoun) olarak görev yapabilirler. Bir ismin önüne gelerek o ismi niteliyorlarsa belirteç, tek başlarına bir ismi temsil ediyorlarsa zamir olarak kullanılırlar. Örneğin, ” Each book is new ” cümlesinde “each” bir belirteçken, ” They read two books and each was interesting ” cümlesinde “each” zamir olarak kullanılmıştır. Dağıtıcıların doğru bir şekilde ayırt edilmesi ve kullanılması, cümlelerin anlam bütünlüğünü korumak ve etkili iletişim kurmak açısından büyük önem taşır. Aşağıda her bir dağıtıcının detaylı kullanım kuralları ve çeşitli örnekler bulacaksınız.
Each
“Each” dağıtıcısı, bir gruptaki her bir bireye veya şeye ayrı ayrı odaklanmak için kullanılır. Genellikle küçük ve belirli bir gruptan bahsederken tercih edilir. “Each” kelimesi, tekil bir isimden önce gelir ve tekil bir fiil ile kullanılır.
Each Kullanım Şekilleri
- “Each” + Tekil İsim: Bu, “each”in en yaygın kullanım şeklidir.
Örnek: Each student has a different opinion. (Her öğrencinin farklı bir fikri var.)
- “Each of the” + Çoğul İsim/Zamir: Bu yapıda, çoğul bir isim veya zamir grubundan her birini ayrı ayrı vurgular. Fiil yine tekil olur.
Örnek: Each of the students has a different opinion. (Öğrencilerin her birinin farklı bir fikri var.)
- “Each” Tek Başına (Zamir Olarak): Daha önce bahsedilen bir grup içindeki her bir bireyi ifade etmek için zamir olarak da kullanılabilir.
Örnek: They were given two books, and each was interesting. (Onlara iki kitap verildi ve her biri ilginçti.)
Each ile İlgili Önemli Notlar
“Each”, genellikle “every” ile karıştırılabilse de, aralarında ince bir fark vardır. “Each” daha çok bireysel ele almayı vurgularken, “every” daha çok grubu bir bütün olarak düşünerek her bir üyeyi kapsadığını belirtir.
Every
“Every” dağıtıcısı, bir gruptaki tüm bireyleri veya şeyleri bir bütün olarak ele alırken kullanılır. “Every”, genellikle üç veya daha fazla sayıda kişiden veya nesneden oluşan büyük gruplar için kullanılır ve her zaman tekil bir isimden önce gelir ve tekil bir fiil ile kullanılır.
Every Kullanım Şekilleri
- “Every” + Tekil İsim: Bu, “every”in en yaygın kullanım şeklidir.
Örnek: Every student needs a textbook. (Her öğrencinin bir ders kitabına ihtiyacı var.)
Every ile İlgili Önemli Notlar
“Every”, “of” ile birlikte kullanılmaz. Yani “every of the students” gibi bir yapı yanlıştır. Ayrıca, “every” bir zaman ifadesiyle birlikte kullanıldığında, bir eylemin ne sıklıkta tekrarlandığını belirtir. Örneğin, “every day”, “every week”.
Both
“Both” dağıtıcısı, iki kişi veya şeyin tamamını ifade etmek için kullanılır. Genellikle çoğul bir isimden önce gelir ve çoğul bir fiil ile kullanılır.
Both Kullanım Şekilleri
- “Both” + Çoğul İsim: İki şeyin de dahil olduğunu belirtir.
Örnek: Both cars are red. (İki araba da kırmızı.)
- “Both of the” + Çoğul İsim/Zamir: Belirli iki kişi veya şeyi vurgular.
Örnek: Both of the students passed the exam. (Öğrencilerin ikisi de sınavı geçti.)
- “Both… and…” Yapısı: İki farklı şeyi veya kişiyi birleştirmek için kullanılır.
Örnek: She is both intelligent and kind . (O hem zeki hem de nazik.)
Both ile İlgili Önemli Notlar
“Both”, sadece iki şeyden bahsedilirken kullanılır. İkiden fazla şey için “all” kullanılır.
Either
“Either” dağıtıcısı, iki seçenekten birini ifade etmek için kullanılır. Tekil bir isimden önce gelir ve tekil bir fiil ile kullanılır. “Ya … ya da …” anlamı taşır.
Either Kullanım Şekilleri
- “Either” + Tekil İsim: İki seçenekten birini belirtir.
Örnek: You can take either road . (İki yoldan birini alabilirsin.)
- “Either of the” + Çoğul İsim/Zamir: Belirli iki seçenekten birini vurgular.
Örnek: Either of the answers is correct. (Cevaplardan biri doğru.)
- “Either… or…” Yapısı: İki seçenek arasında bir tercih belirtmek için kullanılır.
Örnek: You can have either coffee or tea . (Ya kahve ya da çay alabilirsin.)
Either ile İlgili Önemli Notlar
“Either” olumsuz cümlelerde de kullanılabilir, ancak genellikle “neither” tercih edilir.
Neither
“Neither” dağıtıcısı, iki seçenekten hiçbirini ifade etmek için kullanılır. Tekil bir isimden önce gelir ve tekil bir fiil ile kullanılır. “Ne … ne de …” anlamı taşır ve cümle zaten olumsuz bir anlam taşıdığı için ayrıca bir olumsuzluk edatı (not) kullanılmaz.
Neither Kullanım Şekilleri
- “Neither” + Tekil İsim: İki seçenekten hiçbirinin olmadığını belirtir.
Örnek: Neither statement is true. (İki ifade de doğru değil.)
- “Neither of the” + Çoğul İsim/Zamir: Belirli iki seçenekten hiçbirini vurgular.
Örnek: Neither of the boys was at school. (Çocukların hiçbiri okulda değildi.)
- “Neither… nor…” Yapısı: İki şeyin de olumsuz olduğunu belirtmek için kullanılır.
Örnek: She likes neither apples nor bananas . (O ne elma ne de muz sever.)
Neither ile İlgili Önemli Notlar
“Neither”, olumsuz bir anlam taşıdığı için, kendisinden sonra gelen fiil tekil olmasına rağmen, cümledeki anlam olumsuzdur. Türkçe’ye çevirirken “hiçbiri” veya “ne … ne de …” şeklinde çevrilir.
All
“All” dağıtıcısı, üç veya daha fazla kişi veya şeyin tamamını ifade etmek için kullanılır. Hem sayılabilen hem de sayılamayan isimlerle kullanılabilir. Sayılabilen çoğul isimlerle kullanıldığında çoğul fiil, sayılamayan isimlerle kullanıldığında tekil fiil alır.
All Kullanım Şekilleri
- “All” + Çoğul İsim: Bir grubun tamamını belirtir.
Örnek: All students must complete the assignment. (Tüm öğrenciler ödevi tamamlamalıdır.)
- “All” + Sayılamayan İsim: Sayılamayan bir şeyin tamamını belirtir.
Örnek: All information is available online. (Tüm bilgiler çevrimiçi olarak mevcut.)
- “All of the” + İsim/Zamir: Belirli bir grubun tamamını vurgular.
Örnek: All of the money was stolen. (Paranın tamamı çalındı.)
All ile İlgili Önemli Notlar
“All” genellikle geniş bir grubu veya miktarı ifade etmek için kullanılırken, “both” sadece iki kişi veya şey için kullanılır.
Any
“Any” dağıtıcısı, olumsuz cümlelerde, soru cümlelerinde ve koşul cümlelerinde “hiç” veya “herhangi bir” anlamında kullanılır. Sayılabilen çoğul ve sayılamayan isimlerle kullanılabilir.
Any Kullanım Şekilleri
- Olumsuz Cümlelerde: “Hiçbir” anlamında kullanılır.
Örnek: I don’t have any money . (Hiç param yok.)
- Soru Cümlelerinde: “Herhangi bir” anlamında kullanılır.
Örnek: Do you have any questions ? (Herhangi bir sorunuz var mı?)
- Koşul Cümlelerinde: “Herhangi bir” veya “eğer olursa” anlamında kullanılır.
Örnek: If you have any problems , let me know. (Herhangi bir sorunun olursa, bana bildir.)
Any ile İlgili Önemli Notlar
“Any” olumlu cümlelerde genellikle “herhangi bir” anlamında kullanılır, ancak bu kullanım “some” kadar yaygın değildir ve genellikle seçim veya olasılığı vurgular.
Dağıtıcıların Karşılaştırmalı Tablosu
Aşağıdaki tablo, en yaygın kullanılan dağıtıcıların temel özelliklerini özetlemektedir:
| Dağıtıcı | Anlamı | Kullanım Alanı | İsim Türü | Fiil Çekimi |
|---|---|---|---|---|
| Each | Her biri (bireysel) | Küçük, belirli gruplar | Tekil sayılabilen, Çoğul isim/zamir ile “of” | Tekil |
| Every | Her biri (tüm grup) | Büyük gruplar (3+) | Tekil sayılabilen | Tekil |
| Both | İkisi de | Sadece iki şey | Çoğul sayılabilen, Çoğul isim/zamir ile “of” | Çoğul |
| Either | İki seçenekten biri | Sadece iki şey | Tekil sayılabilen, Çoğul isim/zamir ile “of” | Tekil |
| Neither | İki seçenekten hiçbiri | Sadece iki şey | Tekil sayılabilen, Çoğul isim/zamir ile “of” | Tekil |
| All | Hepsi, tümü | Üç veya daha fazla şey | Çoğul sayılabilen, Sayılamayan | Çoğul (sayılabilen), Tekil (sayılamayan) |
| Any | Hiç, herhangi bir | Olumsuz, soru, koşul cümleleri | Çoğul sayılabilen, Sayılamayan | Tekil/Çoğul (ismine göre) |
Dağıtıcılar ile İlgili Sık Yapılan Hatalar
İngilizce öğrenenlerin dağıtıcılar konusunda sıklıkla yaptığı bazı hatalar vardır. Bu hatalar, hem cümlenin anlamını bozabilir hem de dilbilgisi açısından yanlış kullanımlara yol açabilir. Bu bölümde, en yaygın hataları ve bunların doğru kullanım şekillerini detaylıca ele alacağız.
“Each” ve “Every” Karışıklığı
“Each” ve “every” her ne kadar benzer anlamlar taşısa da, kullanımları arasında önemli bir nüans farkı vardır. En yaygın hatalardan biri de bu iki kelimenin birbirinin yerine yanlış kullanılmasıdır. “Each” , bir gruptaki üyeleri bireysel olarak, tek tek vurgular. Genellikle küçük, sınırlı ve belirli bir grup söz konusu olduğunda tercih edilir. Örneğin, bir sınıf ortamında ” Each student submitted their essay. ” dediğimizde, her bir öğrencinin kendi denemesini ayrı ayrı teslim ettiğini vurgularız. Burada önemli olan, grubun her bir üyesinin bireysel eylemidir.
Öte yandan, “every” , bir grubun tüm üyelerini bir bütün olarak, genel bir ifadeyle kapsar. Genellikle büyük, sınırsız veya genel bir grup tan bahsederken kullanılır. Örneğin, ” Every student needs to attend the orientation. ” dediğimizde, tüm öğrencilerin oryantasyona katılması gerektiğini genel bir kural olarak belirtiriz. Burada odak noktası, grubun geneline uygulanan bir durum veya gerekliliktir. Yani, “each” bireyselliği, “every” ise genelliği ön plana çıkarır.
“Every” ile “of” Kullanımı
Türkçe’deki “her birinden” veya “tümünden” gibi ifadelere benzetilerek sıkça yapılan bir hata da “every” kelimesini “of” edatıyla birlikte kullanmaktır. Örneğin, ” Every of the students ” veya ” Every of the books ” gibi yapılar İngilizce’de yanlıştır ve dilbilgisel olarak hatalıdır. “Every” kelimesi her zaman doğrudan tekil bir isimden önce gelir ve hiçbir zaman “of the” yapısıyla kullanılmaz. Doğru kullanım şu şekildedir: ” Every student needs a pen.” (Her öğrencinin bir kaleme ihtiyacı var.) veya ” Every book on the shelf is a classic.” (Raftaki her kitap bir klasiktir.) Eğer “of” kullanmak istiyorsanız, “each” veya “all” gibi başka dağıtıcıları tercih etmeniz gerekir: ” Each of the students ” ya da ” All of the students “.
“Both”, “Either”, “Neither” ve “All” Sayı Uygunsuzluğu
Bu dört dağıtıcı, bahsedilen kişi veya nesne sayısına göre özel olarak kullanılır ve bu konuda yapılan hatalar yaygındır.
- “Both” : Sadece ve sadece iki şeyden bahsederken kullanılır. İkiden fazla şey için “both” kullanmak yanlıştır. Örneğin, üç kitaptan bahsederken “both books” demek yerine “all the books” demelisiniz.
- “Either” : Yine iki seçenekten birini belirtmek için kullanılır. İkiden fazla seçeneğin olduğu durumlarda “either” kullanmak uygun değildir. Örneğin, üç seçenek arasından birini seçmek gerekiyorsa “any” veya “one of” gibi ifadeler tercih edilir.
- “Neither” : Tıpkı “either” gibi, iki şeyden hiçbirini ifade etmek için kullanılır. İkiden fazla şeyin hiçbiri söz konusu olduğunda “none” veya “no one” gibi ifadeler kullanılmalıdır.
- “All” : Üç veya daha fazla kişi veya şeyin tamamını belirtmek için kullanılır. Sadece iki şey için “all” kullanmak yerine “both” tercih edilmelidir. Örneğin, “Both my parents are teachers.” (Her iki ebeveynim de öğretmen.) doğru bir kullanımdır, “All my parents are teachers.” (Tüm ebeveynlerim öğretmen.) ise anlamı yanlış aktarır çünkü genellikle iki ebeveyn vardır.
Bu dağıtıcıların sayıya göre doğru kullanımı, cümlenin anlamının net ve doğru olmasını sağlar.
“Neither” ile Ekstra Olumsuzluk
“Neither” kelimesi, anlam olarak zaten olumsuzluk içerir (“ne … ne de …”, “hiçbiri”). Bu nedenle, “neither” içeren bir cümlede ek bir olumsuzluk edatı (örneğin “not”) kullanmak dilbilgisi açısından yanlıştır ve çifte olumsuzluk (double negative) hatasına yol açar. Örneğin, ” She doesn’t like neither apples nor bananas. ” cümlesi hatalıdır. Doğru kullanım şekli, “not” edatını cümleden çıkarmaktır: ” She likes neither apples nor bananas. ” (Ne elma ne de muz sever.) Unutulmamalıdır ki, “neither” kelimesinin kendisi zaten olumsuz bir ifadeyi taşır ve bu nedenle cümlenin fiili olumlu formda kalmalıdır.
Dağıtıcıların Fiil Çekimleri
Dağıtıcıların ardından gelen fiilin tekil mi yoksa çoğul mu olacağı, sıkça karıştırılan bir başka konudur. Bu kurala dikkat etmek, dilbilgisi doğruluğu için temeldir:
- Tekil Fiil Alan Dağıtıcılar: “Each” , “every” , “either” ve “neither” (genellikle “of” ile de kullanılsa) ardından gelen fiil her zaman tekil olmalıdır. Bu, grubun her bir üyesinin bireysel olarak ele alındığını vurgular. Örneğin: ” Each of the students has a locker.” (Öğrencilerin her birinin bir dolabı var.) ” Every car is parked correctly.” (Her araba doğru park edilmiş.) ” Either option is acceptable.” (Seçeneklerden biri kabul edilebilir.) ” Neither child wants to go to bed.” (Çocuklardan hiçbiri yatmak istemiyor.)
- Çoğul Fiil Alan Dağıtıcılar: “Both” , genellikle çoğul bir fiil alır çünkü iki nesneyi veya kişiyi birlikte ifade eder. Örneğin: ” Both my parents are doctors.” (Her iki ebeveynim de doktor.)
- Hem Tekil Hem Çoğul Fiil Alan Dağıtıcılar: “All” dağıtıcısı, bağlı olduğu isme göre fiil çekimini değiştirir. Eğer sayılabilen bir çoğul isimle kullanılıyorsa çoğul fiil alır: ” All the books are on the table.” (Tüm kitaplar masada.) Eğer sayılamayan bir isimle kullanılıyorsa tekil fiil alır: ” All the information is correct.” (Tüm bilgiler doğru.)
Doğru fiil çekimi, cümlenin dilbilgisi açısından sağlam olmasını ve anlamın doğru aktarılmasını sağlar.
Dağıtıcılar Konusuyla İlgili Alıştırmalar
Aşağıdaki listeden İngilizce’de Dağıtıcılar konusuyla ilgili alıştırmaları seçerek online olarak test çözmeye başlayabilirsiniz.
- Dağıtıcılar Online Quiz 1
- Dağıtıcılar Online Quiz 2
- Dağıtıcılar Online Quiz 3
- Dağıtıcılar Online Quiz 4
- Dağıtıcılar Online Quiz 5
- Dağıtıcılar Online Quiz 6
- Dağıtıcılar Online Quiz 7
- Dağıtıcılar Online Quiz 8
- Dağıtıcılar Online Quiz 9
- Dağıtıcılar Online Quiz 10
Dağıtıcılar ile İlgili Örnek Cümleler
- Each student was given a certificate..
Her öğrenciye bir sertifika verildi. . - Every car on the lot is new..
Arsadaki her araba yeni. . - Each of the books on the shelf is a classic..
Raftaki kitapların her biri bir klasiktir. . - Every single person applauded after the performance..
Performanstan sonra tek bir kişi bile alkışladı. . - Both parents attended the meeting..
Her iki ebeveyn de toplantıya katıldı. . - Both of my sisters live abroad..
Kız kardeşlerimin ikisi de yurt dışında yaşıyor. . - You can choose either option ..
İki seçenekten birini seçebilirsin. . - Either of the roads leads to the city center..
Yollardan herhangi biri şehir merkezine çıkar. . - Neither answer is correct..
Hiçbir cevap doğru değil. . - Neither of them speaks English..
İkisinden hiçbiri İngilizce konuşmuyor. . - All the students are studying for the exam..
Tüm öğrenciler sınava çalışıyor. . - All of the water evaporated..
Suyun tamamı buharlaştı. . - I don’t want any trouble ..
Hiçbir sorun istemiyorum. . - Is there any milk left in the fridge??
Buzdolabında hiç süt kaldı mı? ? - She can read neither German nor French ..
O ne Almanca ne de Fransızca okuyabiliyor. .