İngilizce’de Sayılar – Numbers in English

İngilizcede sayılar, hem nicelik belirtmek hem de belirli bir sıra veya miktar hakkında bilgi vermek için kullanılır. Sayılar, temel matematiksel işlemlerden günlük konuşmalara kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Sayıları doğru bir şekilde telaffuz etmek ve yazmak, İngilizce dilbilgisinin önemli bir parçasıdır.

İngilizcede sayılar iki ana kategoriye ayrılır: nicel sayılar (cardinal numbers) ve sıra sayıları (ordinal numbers) .

İçindekiler

Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.

Nicel Sayılar (Cardinal Numbers)

İngilizcede nicel sayılar (cardinal numbers), belirli bir varlığın miktarını veya adedini belirtmek için kullanılır. Temelde “Kaç tane?” sorusuna verilen cevaptır. Bu sayılar, günlük konuşmalardan akademik metinlere, finansal raporlardan bilimsel verilere kadar her alanda karşımıza çıkar. Nicel sayılar, sayılabilir isimlerle (countable nouns) birlikte kullanıldığında, o nesnelerin sayısını açıkça ifade etmemizi sağlar. Örneğin, “five books” (beş kitap) veya “a hundred cars” (yüz araba) ifadeleri, nicel sayıların doğrudan miktar belirtme işlevini gösterir.

Nicel Sayıların Yazılışı ve Telaffuzu

Nicel sayıların doğru yazılışı ve telaffuzu, İngilizce dilbilgisinin temel taşlarından biridir. Belirli kurallar ve yaygın kullanımlar bulunmaktadır:

  • Tek Basamaklı Sayılar (0-9): Bu sayılar genellikle tek kelime olarak yazılır: zero (ya da naught/oh ), one , two , three , four , five , six , seven , eight , nine .
  • Onlu Sayılar ve Genç Sayılar (10-19): Bu aralıktaki sayılar da tek kelime olarak ifade edilir, ancak telaffuzları bazen kafa karıştırıcı olabilir. Özellikle thirteen , fourteen , fifteen , sixteen , seventeen , eighteen , nineteen gibi sayılarda vurgu, genellikle son hecededir (-teen).
    Örnek: ten, eleven, twelve, thirteen, fourteen, fifteen, sixteen, seventeen, eighteen, nineteen .
  • Yirmiden Doksan Dokuz Arasındaki Sayılar (20-99): Bu sayılar, onluk birim (tens) ve birler basamağının birleşiminden oluşur ve aralarına mutlaka bir tire (-) konulur. Bu, sayının tek bir bütün olduğunu gösterir.
    Örnek: twenty-one (yirmi bir), thirty-five (otuz beş), forty-eight (kırk sekiz), ninety-nine (doksan dokuz).
  • Yüzlü Sayılar (Hundreds): Yüzlü sayılar için “hundred” kelimesi kullanılır. Tek bir yüz için “one hundred” veya “a hundred” denilebilir. Yüzden büyük sayılarda, yüzler basamağı ile onluk/birler basamağı arasına “and” kelimesi getirilir. Bu kullanım, özellikle İngiliz İngilizcesinde yaygındır ve daha resmi kabul edilir. Amerikan İngilizcesinde ise “and” genellikle atlanır, bu da sayının daha akıcı bir şekilde okunmasını sağlar.
    İngiliz İngilizcesi Örnek: one hundred and one (yüz bir), two hundred and fifty (iki yüz elli), five hundred and twelve (beş yüz on iki).
    Amerikan İngilizcesi Örnek: one hundred one , two hundred fifty , five hundred twelve .
  • Binlik Sayılar (Thousands): Binlik sayılar için “thousand” kelimesi kullanılır. Binlik ayrımını göstermek için virgül (,) kullanılır.
    Örnek: 1,000 (one thousand / a thousand) , 10,000 (ten thousand) , 100,000 (one hundred thousand) .
    Bazen, 1100, 1200 gibi sayılar “eleven hundred”, “twelve hundred” şeklinde de ifade edilebilir, özellikle 2000’li yıllara kadar olan tarihlerde bu yaygındı. Örneğin, 1,500 hem “one thousand five hundred” hem de “fifteen hundred” olarak okunabilir.
  • Milyonlar, Milyarlar ve Daha Büyük Sayılar: Büyük sayılar için million (milyon), billion (milyar – Amerikan İngilizcesi trilyon değil, 10^9), trillion (trilyon – 10^12) gibi kelimeler kullanılır. Bu sayılar da binlik ayrımlarla virgülle yazılır.
    Örnek: 1,000,000 (one million) , 1,500,000 (one million five hundred thousand) , 2,000,000,000 (two billion) .

Nicel Sayıların Cümle İçindeki Kullanımı

Nicel sayılar genellikle isimlerden önce gelir ve o ismin miktarını belirler. Cümle içinde çeşitli rollerde bulunabilirler:

  • Sayı olarak: Doğrudan bir miktar belirtmek için kullanılır.
    Örnek: I have two brothers. (İki erkek kardeşim var.)
    Örnek: There are thirty students in the class. (Sınıfta otuz öğrenci var.)
  • Yaş belirtme: Yaş ifade edilirken kullanılır.
    Örnek: She is twenty-five years old. (O yirmi beş yaşında.)
  • Zaman belirtme: Saatleri ifade ederken kullanılır.
    Örnek: The meeting starts at eight o’clock. (Toplantı saat sekizde başlıyor.)
  • Para miktarı: Finansal değerleri belirtmek için kullanılır.
    Örnek: The car costs fifteen thousand dollars. (Araba on beş bin dolar.)

Nicel sayıları doğru bir şekilde anlamak ve kullanmak, İngilizce konuşulan ortamlarda etkili iletişim kurmanın temelini oluşturur. Özellikle büyük sayılarda ve ondalık ifadelerde farklı bölgelerdeki yazım ve telaffuz farklılıklarına dikkat etmek, olası yanlış anlaşılmaları önleyecektir.

Nicel Sayılar Tablosu

Sayı Yazılışı
0 zero / naught / oh
1 one
5 five
10 ten
13 thirteen
20 twenty
25 twenty-five
50 fifty
100 one hundred / a hundred
101 one hundred and one (UK) / one hundred one (US)
1,000 one thousand / a thousand
1,500 one thousand five hundred / fifteen hundred
10,000 ten thousand
100,000 one hundred thousand
1,000,000 one million / a million
1,000,000,000 one billion / a billion

Sıra Sayıları (Ordinal Numbers)

İngilizcede sıra sayıları (ordinal numbers), bir varlığın veya olayın konumunu, sırasını veya düzenini belirtmek için kullanılır. “Kaçıncı?” sorusuna verilen cevaptır ve nicel sayılardan farklı olarak miktar değil, bir pozisyon ifade ederler. Örneğin, bir yarışmada “first place” (birinci sıra) veya bir binada “second floor” (ikinci kat) derken sıra sayılarını kullanırız. Sıra sayıları, tarihlerden (örneğin, “October tenth ” – 10 Ekim) kat numaralarına, yüzyıllardan (örneğin, “the twenty-first century” – 21. yüzyıl) doğum günlerine kadar birçok farklı bağlamda karşımıza çıkarak İngilizcenin temel bir parçasıdır.

Sıra Sayılarının Oluşturulması ve Kuralları

Sıra sayıları genellikle nicel sayılardan türetilir, ancak bu süreçte belirli kurallar ve önemli istisnalar bulunmaktadır. Bu kuralları anlamak, sıra sayılarını doğru bir şekilde kullanmak için kritik öneme sahiptir:

  • Genel Kural: “-th” Eki: Çoğu nicel sayının sonuna “-th” eki getirilerek sıra sayıları oluşturulur.
    Örnekler:
    • Four (dört) → fourth (dördüncü)
    • Seven (yedi) → seventh (yedinci)
    • Ten (on) → tenth (onuncu)
  • Düzensiz Sıra Sayıları: İlk üç sayı tamamen düzensizdir ve özel isimlere sahiptir. Bu sayılar, İngilizcedeki en temel sıra sayılarıdır ve ezberlenmeleri gerekir.
    • One (bir) → first (1st)
    • Two (iki) → second (2nd)
    • Three (üç) → third (3rd)
  • Bazı Değişiklik Gösteren Sayılar: Bazı sayılar, “-th” eki almadan önce sonlarında belirli harf değişikliklerine uğrarlar:
    • Five (beş) → fifth (5th) (F harfi V’ye döner ve E düşer.)
    • Eight (sekiz) → eighth (8th) (Zaten T ile bittiği için sadece H eklenir.)
    • Nine (dokuz) → ninth (9th) (E harfi düşer.)
    • Twelve (on iki) → twelfth (12th) (VE harfleri F’ye dönüşür.)
  • “-y” ile Biten Onluk Sayılar: Yirmiden başlayarak onluk sayılar (twenty, thirty, forty vb.), sıra sayısı haline gelirken sonlarındaki “-y” harfi “-ie” ye dönüşür ve ardından “-th” eki eklenir.
    • Twenty (yirmi) → twentieth (20th)
    • Thirty (otuz) → thirtieth (30th)
    • Fifty (elli) → fiftieth (50th)
  • Bileşik Sayılar: Birden fazla kelimeden oluşan nicel sayılarda (örneğin, twenty-one, thirty-two), sadece son rakam sıra sayısı haline getirilir. Diğer kısımlar nicel sayı olarak kalır.
    • Twenty-one (yirmi bir) → twenty-first (21st)
    • Thirty-two (otuz iki) → thirty-second (32nd)
    • One hundred forty-five (yüz kırk beş) → one hundred forty-fifth (145th)

Sıra Sayılarının Cümle İçindeki Kullanımı

Sıra sayıları, genellikle bir ismin önüne gelir ve o ismin sırasını niteler. Çoğu zaman, belirli bir sırayı işaret ettikleri için “the” belirteci ile birlikte kullanılırlar.

  • Belirgin Bir Pozisyon:
    Örnek: She won the first prize in the competition. (Yarışmada birinci ödülü kazandı.)
    Örnek: This is the second time I’ve visited Paris. (Paris’i ziyaret edişimin ikinci kezidir.)
  • Tarihlerde Kullanım: Tarihin gününü belirtirken sıkça kullanılırlar.
    Örnek: My birthday is on the third of May . (Doğum günüm 3 Mayıs ‘tır.)
    Örnek: Today is the twenty-fifth of July . (Bugün 25 Temmuz .)
  • Yüzyıllar ve On Yıllar: Yüzyılları ve belirli on yılları ifade ederken sıra sayıları kullanılır.
    Örnek: We are living in the twenty-first century . (21. yüzyılda yaşıyoruz.)
    Örnek: He was a prominent figure in the nineteenth century . (O, 19. yüzyılda önemli bir figürdü.)
  • Binalarda Katlar: Binaların katlarını belirtmek için kullanılır.
    Örnek: Our office is on the fifth floor . (Ofisimiz beşinci katta .)
  • Krallar ve Kraliçeler: Tarihi figürlerin veya hükümdarların unvanlarında kullanılır.
    Örnek: Queen Elizabeth the Second (İkinci Kraliçe Elizabeth)

Sıra sayıları, İngilizcede düzen, sıralama ve pozisyon hakkında bilgi vermek için vazgeçilmezdir. Özellikle yazılı metinlerde kısaltmalarının (1st, 2nd, 3rd, 4th vb.) doğru kullanılması, metnin anlaşılırlığı açısından önemlidir.

Sıra Sayıları Tablosu

Sayı Sıra Sayısı Kısaltma
1 first 1st
2 second 2nd
3 third 3rd
4 fourth 4th
5 fifth 5th
8 eighth 8th
9 ninth 9th
12 twelfth 12th
20 twentieth 20th
21 twenty-first 21st
100 one hundredth 100th

Sayıların Kullanım Alanları

Sayılar, İngilizce dilinde sadece matematiksel ifadelerden ibaret değildir; günlük hayatın birçok alanında, farklı bağlamlarda karşımıza çıkarlar. Sayıları doğru bir şekilde kullanmak, hem anlaşılırlığı artırır hem de anadili İngilizce olan kişilerle daha doğal bir iletişim kurmanızı sağlar. İşte sayıların İngilizcede en yaygın kullanım alanları:

Saatleri Belirtme

Saatleri ifade ederken genellikle nicel sayılar (cardinal numbers) kullanılır. Farklı saat söyleme biçimleri bulunsa da, temelinde nicel sayılar yer alır.

  • Tam Saatler: Tam saatleri belirtirken sayıyı takiben “o’clock” kullanılır. Örneğin, It’s three o’clock. (Saat üç.) veya The meeting starts at nine o’clock. (Toplantı saat dokuzda başlıyor.)
  • Buçuklu Saatler: “Half past” (buçuk) ifadesiyle birlikte nicel sayılar kullanılır. Örneğin, It’s half past four. (Saat dört buçuk.)
  • Çeyrekli Saatler: “Quarter past” (çeyrek geçe) veya “quarter to” (çeyrek var) ifadeleriyle kullanılır. Örneğin, It’s quarter past seven. (Saat yedi çeyrek geçiyor.) veya It’s quarter to ten. (Saat ona çeyrek var.)
  • Dakikalarla Belirtme: En yaygın kullanım şekli, önce saati, sonra dakikayı nicel sayılarla doğrudan söylemektir. Örneğin, It’s ten fifteen. (Saat on on beş.) veya The train leaves at two forty-five. (Tren iki kırk beşte kalkıyor.)

Tarihleri İfade Etme

Tarihler, İngilizcede hem nicel hem de sıra sayılarıyla ifade edilebilir ve özellikle Amerikan ve İngiliz İngilizcesi arasında farklılıklar gösterebilir.

  • Sıra Sayıları ile: Tarihin gününü belirtmek için sıra sayıları (ordinal numbers) yaygın olarak kullanılır. Genellikle “the” belirteci ile birlikte kullanılır.
    Örnek: January the first (Birincisi Ocak / Ocak’ın biri)
    Örnek: The twenty-fifth of December (Yirmi beşi Aralık / Aralık’ın yirmi beşi)
  • Nicel Sayılar ile: Özellikle Amerikan İngilizcesinde, tarihler nicel sayılarla da doğrudan ifade edilebilir.
    Örnek: January first (Ocak biri) – Konuşma dilinde sıkça kullanılır.
  • Yılları Okuma: Yıllar genellikle ikişerli gruplar halinde okunur. Örneğin, “1985” – nineteen eighty-five . Binli yıllar için “two thousand” ifadesi kullanılır: “2005” – two thousand five .

Yaş Belirtme

Yaşı ifade ederken her zaman nicel sayılar kullanılır. “How old are you?” (Kaç yaşındasınız?) sorusuna cevap verirken nicel sayıları kullanırsınız.

  • Örnek: She is twenty years old. (O yirmi yaşında.)
  • Örnek: My brother is thirty-five. (Erkek kardeşim otuz beş yaşında.)
  • Örnek: The building is over a hundred years old. (Bina yüz yıldan daha eski.)

Para Miktarlarını İfade Etme

Para miktarları belirtilirken nicel sayılar ve ardından para birimi kullanılır. Büyük miktarlarda virgül ve nokta kullanımına dikkat etmek önemlidir (yukarıdaki “Sık Yapılan Hatalar” bölümüne bakınız).

  • Örnek: It costs fifty dollars. (Elli dolara mal oluyor.)
  • Örnek: The book is ten pounds ninety-nine. (Kitap on pound doksan dokuz peni.)
  • Örnek: I need twenty-five euros. (Yirmi beş avroya ihtiyacım var.)

Telefon Numaralarını Okuma

Telefon numaraları okunurken, her bir rakam genellikle tek tek okunur. Çift haneler bazen “double” kelimesiyle belirtilebilir, ancak bu zorunlu değildir.

  • Örnek: My phone number is five-five-five-one-two-three-four. (Telefon numaram beş beş beş bir iki üç dört.)
  • Örnek: Call me at double seven three six. (Beni çift yedi üç altıdan ara.)

Ondalık Sayılar ve Kesirler

Ondalık sayılar ve kesirler, matematiksel ifadelerde veya ölçü birimlerinde sıkça kullanılır.

  • Ondalık Sayılar: Ondalık sayılar okunurken nokta (.), “point” olarak okunur ve virgülden sonraki rakamlar tek tek telaffuz edilir.
    Örnek: 3.14 – three point one four (Üç virgül on dört)
    Örnek: 0.5 – zero point five / oh point five (Sıfır virgül beş)
  • Kesirler: Kesirler okunurken pay nicel sayı, payda ise sıra sayısı olarak ifade edilir. Yarım için “half”, çeyrek için “quarter” gibi özel ifadeler de kullanılır.
    Örnek: 1/2 – one half / a half (Bir buçuk)
    Örnek: 3/4 – three quarters (Üç çeyrek)
    Örnek: 2/3 – two thirds (İki bölü üç)

Diğer Kullanım Alanları

Sayılar, yukarıdakilere ek olarak, spor skorlarında, adreslerde, ölçü birimlerinde, yüzdelerde ve daha birçok bağlamda kullanılır. Her kullanım alanı, sayıların doğru telaffuzu ve yazımı için belirli kurallara sahip olabilir. İngilizcede sayıların bu kadar geniş bir kullanım alanına sahip olması, dil öğreniminde onlara özel bir önem vermenin nedenidir.

Sayılar ile İlgili Sık Yapılan Hatalar

İngilizce sayılar basit gibi görünse de, özellikle farklı coğrafyalardaki dil kullanım alışkanlıkları ve bazı dilbilgisel incelikler nedeniyle çeşitli hatalar yapılabilir. Bu bölümde, sayıları kullanırken sıkça karşılaşılan hataları ve bunlardan nasıl kaçınılacağını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Ondalık ve Binlik Ayıraç Kullanımı

En sık yapılan hatalardan biri, büyük sayılarda ondalık ve binlik ayıraçların (virgül ve nokta) yanlış kullanılmasıdır. Özellikle Avrupa kıtasında ve Türkiye’de kullanılan sistem ile İngilizce konuşulan ülkelerde (başta ABD ve Birleşik Krallık) kullanılan sistem birbirinden farklıdır. Bu durum, özellikle finansal veya bilimsel metinlerde ciddi yanlış anlaşılmalara yol açabilir.

  • Türkçe/Avrupa Sistemi: Binlik ayırıcı olarak nokta (.), ondalık ayırıcı olarak virgül (,) kullanılır. Örneğin, “1.250,75” (bin iki yüz elli tam yüzde yetmiş beş).
  • İngilizce (ABD/Birleşik Krallık) Sistemi: Binlik ayırıcı olarak virgül (,), ondalık ayırıcı olarak nokta (.) kullanılır. Örneğin, “1,250.75” (one thousand two hundred fifty and seventy-five cents). Bu, bin iki yüz elli tam yetmiş beş sent anlamına gelir.

Bu nedenle, İngilizce bir metinde sayı yazarken özellikle dikkatli olmak ve doğru ayıraçları kullanmak önemlidir. Örneğin, bir fiyatı ifade ederken “€1.500,00” yerine “€1,500.00” veya “£1,500.00” yazmalısınız.

“And” Kelimesinin Sayı Kullanımında Yeri

“And” kelimesinin büyük sayılarda kullanımı, İngiliz ve Amerikan İngilizcesi arasında farklılık gösteren bir diğer önemli noktadır. Bu fark, çoğu zaman iletişimi engellemese de, daha doğru ve doğal bir İngilizce kullanımı için bilinmesi gereken bir ayrıntıdır.

  • İngiliz İngilizcesi: Yüzler basamağından sonra ve onluk/birler basamağından önce “and” kelimesi kullanılır. Bu kullanım özellikle resmi bağlamlarda ve geleneksel dilde yaygındır.
    Örnek: “150” – one hundred and fifty
    Örnek: “1,205” – one thousand, two hundred and five
  • Amerikan İngilizcesi: Genellikle yüzler basamağından sonra “and” kelimesi kullanılmaz. Sayılar daha düz ve kesintisiz okunur. “And” kelimesi genellikle sadece ondalık sayılarda kullanılır (e.g., 3.14 – three and fourteen hundredths).
    Örnek: “150” – one hundred fifty
    Örnek: “1,205” – one thousand two hundred five

Her iki kullanım da anlaşılır olsa da, belirli bir bölgenin dil normlarına uymak daha profesyonel bir izlenim bırakabilir.

Sıra Sayılarında Eklerin Yanlış Kullanımı

Sıra sayıları (ordinal numbers), bir şeyin sırasını belirtmek için kullanılır ve genellikle nicel sayılara (-th) eki getirilerek oluşturulur. Ancak ilk üç sayı (first, second, third) ve bazı özel durumlar düzensizdir. Bu düzensizlikler, sıkça hata yapılmasına neden olur.

  • Düzensiz Sayılar:
    • 1: first (1st)
    • 2: second (2nd)
    • 3: third (3rd)

    Bu sayıların sonuna yanlışlıkla “-th” eklemek (örneğin, “oneth”, “twoth”, “threeth” demek) yaygın bir hatadır.

  • Değişen Sonlar: Bazı sayılar düzensiz bir şekilde değişir:
    • 5: fifth (5th) (Beş değil, “fiveth” değil)
    • 8: eighth (8th) (Sekiz değil, “eigth” değil)
    • 9: ninth (9th) (Dokuz değil, “nineth” değil)
    • 12: twelfth (12th) (On iki değil, “twelveth” değil)
  • -ty ile Biten Sayılar: Yirmilik, otuzluk gibi “-ty” ile biten sayılar sıra sayısı haline gelirken “-y” harfi “-ie”ye dönüşür ve “-th” eklenir.
    • 20: twentieth (20th) (Yirminci değil, “twentyth” değil)
    • 30: thirtieth (30th) (Otuzuncu değil, “thirtyth” değil)
  • Bileşik Sayılar: Birden fazla kelimeden oluşan sayılarda (örn. yirmi bir, otuz iki) sadece son kelime sıra sayısı olarak değiştirilir.
    • 21: twenty-first (21st) (Yanlış: “twenty-oneth”)
    • 32: thirty-second (32nd) (Yanlış: “thirty-twoth”)

Bu kurallara dikkat etmek, sayıların hem yazılı hem de sözlü kullanımında akıcılığı ve doğruluğu artıracaktır. Özellikle tarihleri veya sıralamaları ifade ederken bu hatalardan kaçınmak büyük önem taşır.

Sayılar Konusuyla İlgili Alıştırmalar

Aşağıdaki listeden İngilizce’de Sayılar konusuyla ilgili alıştırmaları seçerek online olarak test çözmeye başlayabilirsiniz.

Sayılar ile İlgili Örnek Cümleler

  • There are seven days in a week..
    Haftada yedi gün vardır. .
  • She lives on the third floor..
    O, üçüncü katta yaşıyor. .
  • My birthday is on October twelfth ..
    Doğum günüm 12 Ekim ‘dir. .
  • The company made a profit of one million dollars..
    Şirket bir milyon dolar kar elde etti. .
  • Please call me at five five five zero one two three ..
    Lütfen beni beş beş beş sıfır bir iki üç ten arayın. .
  • The race winner finished in first place..
    Yarışın kazananı birinci sırada bitirdi. .
  • I need two hundred and fifty grams of sugar..
    İki yüz elli gram şekere ihtiyacım var. .
  • The temperature dropped to minus ten degrees Celsius..
    Sıcaklık eksi on dereceye düştü. .
  • He paid forty-five pounds for the book..
    Kitap için kırk beş pound ödedi. .
  • The library is open until nine o’clock..
    Kütüphane saat dokuz a kadar açık. .
  • This is the fifth time I’ve tried..
    Bu, denediğim beşinci sefer. .
  • We celebrated her ninetieth birthday..
    Doksanıncı doğum gününü kutladık. .
  • There are sixty seconds in a minute..
    Bir dakikada altmış saniye vardır. .
  • The apartment is on the twenty-third floor..
    Daire yirmi üçüncü katta. .
  • He scored one hundred and fifty-two points in the game..
    Oyunda yüz elli iki puan aldı. .

İlgili Bağlantılar

Yorum yapın