İngilizce dilbilgisinin temel taşlarından biri olan sayılar (numbers) ve dağıtıcılar (distributives) , hem günlük iletişimde hem de daha karmaşık akademik veya profesyonel metinlerde miktar belirtmek, sıralama yapmak veya nesneleri belirli bir düzene göre gruplandırmak için vazgeçilmez unsurlardır. Bu yapılar, cümlelerin anlamını netleştirmede ve bilginin doğru aktarılmasında kilit rol oynar.
Sayılar , adından da anlaşılacağı üzere, belirli miktarları ifade etmek için kullanılır. Bunlar, “bir”, “iki”, “üç” gibi nicelik belirten kardinal sayılar olabileceği gibi, “birinci”, “ikinci”, “üçüncü” gibi sıralama belirten sıra sayıları da olabilir. Sayılar, genellikle isimlerden önce gelerek o ismin miktarını veya sırasını belirten bir sıfat gibi davranırlar. Örneğin, “three books” (üç kitap) ifadesinde “three”, kitapların miktarını belirtir. Doğru sayı kullanımı, hem küçük miktarları (örneğin “one apple”) hem de büyük ve karmaşık sayıları (örneğin “one thousand five hundred seventy-two”) ifade ederken büyük önem taşır.
Öte yandan, dağıtıcılar , bir grubun üyelerini veya belirli bir miktarın nasıl dağıtıldığını açıklamak için kullanılır. Bu kelimeler, “each” (her bir), “every” (her), “both” (ikisi de), “all” (hepsi), “half” (yarısı), “either” (ikisinden biri) ve “neither” (ikisi de değil) gibi ifadeleri kapsar. Dağıtıcılar, bazen isimlerle birlikte (örneğin “every student”), bazen de tek başlarına zamir görevi görerek (örneğin “Both are here”) kullanılabilirler. Onların temel işlevi, bir grubun tamamına mı, her bir bireyine mi yoksa yalnızca belirli bir kısmına mı atıfta bulunulduğunu açıklığa kavuşturmaktır. Dağıtıcıların doğru kullanımı, fiil uyumu (tekil mi çoğul mu olacağı) ve cümlenin genel anlamının netliği açısından hayati öneme sahiptir.
Bu kapsamlı rehberde, sayıların (kardinal ve sıra sayılarının) ve dağıtıcıların (each, every, both, all, half, neither, either gibi) İngilizcede nasıl kullanıldığını, aralarındaki ince farkları ve yaygın hataları detaylı örneklerle inceleyeceğiz. Bu bölümün sonunda, miktar ve dağılımı ifade etme konusunda tam bir yetkinliğe sahip olmanız hedeflenmektedir.
Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.
Makale içerisindeki başlıklara tıklayarak o konunun ayrıntılı konu anlatım sayfasına gidebilirsiniz.
Sayılar (Numbers)
Sayılar, İngilizcede miktarı belirtmek için kullanılan temel dilbilgisi öğeleridir. Kardinal sayılar (one, two, three) ve sıra sayıları (first, second, third) olmak üzere iki ana kategoriye ayrılırlar. Kardinal sayılar nesnelerin miktarını belirtirken, sıra sayıları nesnelerin sırasını veya konumunu gösterir. Sayılar, isimlerden önce gelerek sıfat görevi görebilir veya tek başlarına zamir olarak da kullanılabilirler. Sayıların doğru telaffuzu ve yazımı, özellikle büyük sayılar ve kesirler söz konusu olduğunda önemlidir.
Dağıtıcılar (Distributives)
Dağıtıcılar, bir grubun üyelerini veya bir miktarın nasıl dağıtıldığını belirtmek için kullanılır. Bu kelimeler (örneğin each, every, both, all, half, neither, either ) tekil veya çoğul isimlerle, sayılabilir veya sayılamayan isimlerle kullanılabilirler ve bu kullanıma göre fiilin tekil mi çoğul mu olacağını belirlerler. Dağıtıcılar, bir grubun tamamına mı, her bir üyesine mi yoksa yalnızca bir kısmına mı atıfta bulunulduğunu netleştirmeye yardımcı olur. Anlam farklılıkları nedeniyle, dağıtıcıların doğru bağlamda kullanılması büyük önem taşır.
Sayılar ve Dağıtıcılar Tablosu
| Kategori | Kelime | Anlamı | Kullanım Örneği |
|---|---|---|---|
| Kardinal Sayılar | One, Two, Three… | Miktar belirtir | I have three books. (Üç kitabım var.) |
| Sıra Sayıları | First, Second, Third… | Sıra veya konum belirtir | She finished first in the race. (Yarışı birinci bitirdi.) |
| Dağıtıcılar | Each | Her bir (tekil vurgu) | Each student has a locker. (Her öğrencinin bir dolabı var.) |
| Dağıtıcılar | Every | Her (grubu bütün olarak vurgu) | Every day is a new beginning. (Her gün yeni bir başlangıçtır.) |
| Dağıtıcılar | Both | İkisi de | Both of my parents are teachers. (Annem de babam da öğretmen.) |
| Dağıtıcılar | All | Hepsi | All the students passed the exam. (Tüm öğrenciler sınavı geçti.) |
| Dağıtıcılar | Half | Yarısı | Half of the cake is gone. (Pastanın yarısı bitti.) |
| Dağıtıcılar | Either | İkisinden biri | You can choose either option. (İki seçenekten birini seçebilirsin.) |
| Dağıtıcılar | Neither | Hiçbiri (iki şeyden) | Neither of them knew the answer. (İkisinden de cevabı bilen yoktu.) |
Sayılar ve Dağıtıcılar ile İlgili Sık Yapılan Hatalar
İngilizce öğrenenlerin sayılar ve dağıtıcılar konusunda sıkça yaptığı bazı hatalar vardır. Bu hatalar, hem yazılı hem de sözlü iletişimde anlam karışıklıklarına yol açabilir. Bu bölümde, bu yaygın hataları ayrıntılı olarak inceleyeceğiz ve nasıl düzeltilebileceklerini açıklayacağız.
Fiil Uyum Hataları
Dağıtıcılar kullanıldığında, fiil uyumu büyük önem taşır. Özellikle “each” ve “every” kelimeleri genellikle tekil fiil gerektirirken, öğrencilerin bu noktada çoğul fiil kullanma eğilimi görülür. Örneğin:
- Yanlış: Each of the students are present.
Doğru: Each of the students is present. (Öğrencilerin her biri hazır.) - Yanlış: Every person have a right to speak.
Doğru: Every person has a right to speak. (Herkesin konuşma hakkı vardır.)
“Both” kelimesi her zaman çoğul fiil alırken, bazen tekil fiil ile karıştırılabilir. “Neither” ve “either” kelimeleri ise genellikle tekil fiil alırken, özellikle “of” ile kullanıldıklarında fiil uyumu konusunda belirsizlikler yaşanabilir. Ancak genel kural, tekil isimleri veya zamirleri işaret ettikleri için tekil fiil kullanmaktır.
- Yanlış: Both of them is coming.
Doğru: Both of them are coming. (İkisi de geliyor.) - Yanlış: Neither of the options were appealing.
Doğru: Neither of the options was appealing. (Seçeneklerden hiçbiri çekici değildi.)
“Both”, “All” ve “Every” Arasındaki Karışıklık
Bu üç dağıtıcı, benzer anlamlar taşıdıkları için sıkça karıştırılırlar, ancak kullanıldıkları durumlar ve verdikleri anlam farklılıkları vardır:
- “Both” : Sadece iki şey veya kişi için kullanılır. Üç veya daha fazlası için asla kullanılmaz.
- Doğru: Both my parents are doctors. (Annem de babam da doktor.)
- Yanlış: Both of my three friends are here.
- “All” : Üç veya daha fazla kişi/nesne için bir bütün olarak kullanılır. Sayılabilir ve sayılamayan isimlerle kullanılabilir.
- Doğru: All the students passed the exam. (Tüm öğrenciler sınavı geçti.)
- Doğru: All the water evaporated. (Tüm su buharlaştı.)
- “Every” : Üç veya daha fazla kişi/nesne için, ancak her birini tek tek vurgulayarak kullanılır. Daima tekil isimlerle ve tekil fiillerle kullanılır.
- Doğru: Every book on the shelf is new. (Raftaki her kitap yeni.)
- Yanlış: Every students attended the meeting.
Sayıların Yazımı ve Okunması
Büyük sayıların yazımında ve okunmasında da bazı hatalar yapılabilir. Özellikle İngilizcede binlik ayırıcı olarak virgül (,) kullanılması ve ondalık ayırıcı olarak nokta (.) kullanılması, Türkçedeki alışkanlıkların tersi olduğu için karışıklığa neden olabilir.
- Yanlış: 1.000 (Bin anlamına gelmez, bir virgül sıfır sıfır sıfır anlamına gelebilir)
Doğru: 1,000 (Bin) - Yanlış: 3,5 (Üç buçuk anlamına gelmez)
Doğru: 3.5 (Üç buçuk)
Ayrıca, sıfırın farklı bağlamlarda farklı şekillerde telaffuz edilmesi (örneğin telefon numaralarında “oh”, futbol skorlarında “nil”, tenis skorlarında “love”) de dikkat gerektiren bir detaydır. Kesirler ve ondalık sayılar da kendine özgü okuma kurallarına sahiptir.
Sayıcılar (Quantifiers) ile İlgili Hatalar
Dağıtıcılara ek olarak, miktar belirtmek için kullanılan diğer sayıcılar ( many, much, few, little, some, any, a lot of vb.) da hata potansiyeli taşır. Sayılabilir ve sayılamayan isimlerle doğru sayıcıyı kullanmak esastır:
- Yanlış: I have much friends.
Doğru: I have many friends. (Çok arkadaşım var.) - Yanlış: There is few water left.
Doğru: There is little water left. (Çok az su kaldı.)
“Some” ve “any” kullanımı da sıkça karıştırılır. Genellikle “some” olumlu cümlelerde ve tekliflerde kullanılırken, “any” olumsuz cümlelerde ve sorularda tercih edilir.
- Yanlış: Do you have some questions?
Doğru: Do you have any questions? (Herhangi bir sorunuz var mı?) - Yanlış: I don’t have some money.
Doğru: I don’t have any money. (Hiç param yok.)
Kardinal ve Sıra Sayıları Arasındaki Karışıklık
Kardinal sayılar (bir, iki, üç) miktar belirtirken, sıra sayıları (birinci, ikinci, üçüncü) sıralama veya konum belirtir. Bu iki türün birbirine karıştırılması, anlamın yanlış anlaşılmasına yol açabilir.
- Yanlış: He lives on floor three .
Doğru: He lives on the third floor. (Üçüncü katta yaşıyor.)
Bu hatalardan kaçınmak için bol pratik yapmak, örnek cümleleri incelemek ve dilbilgisi kurallarını düzenli olarak tekrar etmek büyük önem taşır.
Sayılar ve Dağıtıcılar Konusuyla İlgili Alıştırmalar
Aşağıdaki listeden İngilizce’de Sayılar ve Dağıtıcılar konusuyla ilgili alıştırmaları seçerek online olarak test çözmeye başlayabilirsiniz.
- Sayılar ve Dağıtıcılar Online Quiz 1
- Sayılar ve Dağıtıcılar Online Quiz 2
- Sayılar ve Dağıtıcılar Online Quiz 3
- Sayılar ve Dağıtıcılar Online Quiz 4
- Sayılar ve Dağıtıcılar Online Quiz 5
- Sayılar ve Dağıtıcılar Online Quiz 6
- Sayılar ve Dağıtıcılar Online Quiz 7
- Sayılar ve Dağıtıcılar Online Quiz 8
- Sayılar ve Dağıtıcılar Online Quiz 9
- Sayılar ve Dağıtıcılar Online Quiz 10
Sayılar ve Dağıtıcılar Alt Konu Alıştırmaları
Sayılar ve Dağıtıcılar ile İlgili Örnek Cümleler
- I need two apples for the recipe..
Tarif için iki elmaya ihtiyacım var. . - She lives on the third floor of the building..
Binanın üçüncü katında yaşıyor. . - Each participant received a certificate..
Her bir katılımcı bir sertifika aldı. . - He visits his grandparents every weekend..
Her hafta sonu büyükanne ve büyükbabasını ziyaret eder. . - Both my sister and I love to read..
Kız kardeşim de ben de okumayı severiz . . - All the lights in the house were off..
Evdeki tüm ışıklar kapalıydı. . - She ate half of the pizza by herself..
Pizzanın yarısını tek başına yedi. . - You can take either the blue or the red pen..
Mavi ya da kırmızı kalemden birini alabilirsin. . - Neither answer was correct..
Cevaplardan hiçbiri doğru değildi. . - There are a thousand stars in the sky tonight..
Bu gece gökyüzünde binlerce yıldız var. . - The second chapter of the book is very interesting..
Kitabın ikinci bölümü çok ilginç. . - They divided the candy among all the children..
Şekerleri tüm çocuklara dağıttılar. . - Every cloud has a silver lining.
Her bulutun gümüş bir astarı vardır. (Her işte bir hayır vardır.) - I saw one hundred and one dogs at the park..
Parkta yüz bir köpek gördüm. . - You should try both options before deciding..
Karar vermeden önce her iki seçeneği de denemelisin. .