Kısaltma (clipping), bir kelimenin bir veya daha fazla hecesinin atılarak yeni ve daha kısa bir kelime oluşturulması sürecidir. Bu yöntem, özellikle günlük konuşma dilinde ve gayri resmi ortamlarda dilin daha hızlı ve pratik kullanılmasını sağlar. Kısaltmalar, genellikle anlamı korurken kelimenin biçimini basitleştirir. Bu, İngilizcede oldukça yaygın bir sözcük oluşturma yöntemidir ve birçok modern kelime bu yolla ortaya çıkmıştır. Kısaltma türleri, kelimenin neresinden kesildiğine bağlı olarak farklılık gösterebilir. En yaygın kısaltma türleri, kelimenin önünden, arkasından veya hem önünden hem arkasından kesilerek yapılır.
Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.
Kısaltmaların Çeşitleri
Kısaltma (clipping), kelimenin bir bölümünün atılmasıyla yeni ve daha kısa bir kelime oluşturma sürecidir. Bu yöntem, kelimenin neresinden kesildiğine göre üç ana gruba ayrılır. Bu çeşitler, kısaltma işleminin nasıl gerçekleştiğini ve hangi kısımların korunduğunu gösterir. Bu üç farklı kısaltma türü, İngilizcede günlük konuşma dilini daha dinamik ve pratik hale getirir.
Önden Kesme (Fore-clipping)
Önden kesme, bir kelimenin başındaki bir veya daha fazla hecenin atılmasıyla meydana gelir. Bu yöntemle, kelimenin anlamını koruyan son kısmı kullanılır. Genellikle, kısaltılan kelimenin en belirgin veya ayırt edici bölümü olan son kısmı korunur. Örneğin, ‘alligator’ kelimesinden ‘gator’ , ‘caravan’ kelimesinden ‘van’ ve ‘hamburger’ kelimesinden ‘burger’ gibi kısaltmalar bu türe örnektir. Bu kısaltmalar, özellikle samimi ve günlük iletişimde sıkça kullanılır ve kelimeyi daha akılda kalıcı hale getirir.
Arkadan Kesme (Back-clipping)
Arkadan kesme, İngilizcede en yaygın kısaltma türüdür. Bu işlemde, kelimenin sonundaki bir veya birden fazla hece atılır ve kelimenin baş kısmı korunur. Bu kısaltmalar, kelimeleri daha kısa ve telaffuzu daha kolay hale getirir. Örneğin, ‘telephone’ kelimesinden ‘phone’ , ‘examination’ kelimesinden ‘exam’ ve ‘laboratory’ kelimesinden ‘lab’ gibi kısaltmalar bu kategoriye girer. Bu tür kısaltmalar o kadar yaygınlaşmıştır ki, çoğu zaman orijinal kelimeden daha sık kullanılırlar ve dilin standart bir parçası haline gelmişlerdir.
Hem Önden Hem Arkadan Kesme (Middle-clipping veya Blended Clipping)
Bu kısaltma türü, hem kelimenin başından hem de sonundan hecelerin atılmasıyla oluşur. Kelimenin en belirgin olan orta kısmı korunur ve yeni bir kelime oluşturulur. Bu, diğer kısaltma türlerine göre daha nadirdir. En bilinen örneklerinden biri ‘influenza’ kelimesinin ‘flu’ olarak kısaltılmasıdır. Bu kısaltma, kelimenin en belirgin sesini koruyarak yeni bir kelime yaratır. Bu tür kısaltmalar, kelimenin hızlıca söylenmesini ve anlaşılmasını sağlar, bu yüzden genellikle konuşma dilinde tercih edilir.
Yaygın Kullanılan Kısaltmalar ve Anlamları
İngilizcede kısaltma (clipping) yöntemiyle türetilmiş pek çok kelime bulunmaktadır. Bu kısaltmalar, günlük konuşma dilinde ve gayri resmi metinlerde yaygın olarak kullanılır ve dilin daha hızlı ve pratik olmasını sağlar. İşte kısaltma yöntemiyle oluşturulmuş, sıkça karşılaşılan bazı kelimeler ve bu kelimelerin orijinal halleri ile Türkçe anlamlarını gösteren bir tablo.
| Kısaltılmış Hali | Orijinal Kelime | Türkçe Anlamı | Kısaltma Türü |
|---|---|---|---|
| ad | advertisement | reklam | Arkadan Kesme |
| bike | bicycle | bisiklet | Arkadan Kesme |
| fan | fanatic | hayran, fanatik | Arkadan Kesme |
| gym | gymnasium | spor salonu | Arkadan Kesme |
| lab | laboratory | laboratuvar | Arkadan Kesme |
| photo | photograph | fotoğraf | Arkadan Kesme |
| prof | professor | profesör | Arkadan Kesme |
| gator | alligator | timsah | Önden Kesme |
| van | caravan | karavan, minibüs | Önden Kesme |
| burger | hamburger | hamburger | Önden Kesme |
| flu | influenza | grip | Hem Önden Hem Arkadan Kesme |
| dorm | dormitory | yurt | Arkadan Kesme |
| gas | gasoline | benzin | Arkadan Kesme |
| deli | delicatessen | şarküteri | Arkadan Kesme |
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi, İngilizcede birçok kelime zaman içinde kısaltılarak günlük dilin bir parçası haline gelmiştir. Bu kısaltmalar, özellikle kelimelerin uzun ve karmaşık olduğu durumlarda telaffuzu ve yazımı kolaylaştırır. Örneğin, “advertisement” yerine “ad” demek hem daha hızlı hem de daha yaygın bir kullanımdır. Kısaltmaların çoğu, orijinal kelimeden bağımsız olarak kendi başına birer kelime gibi algılanmaktadır.
Kısaltmaların Kullanıldığı Durumlar
Kısaltma (clipping) yoluyla oluşturulan kelimeler, İngilizcede dilin daha akıcı ve pratik hale gelmesini sağlayan önemli bir unsurdur. Bu kelimeler her bağlamda kullanılmaz; genellikle belirli durumlar ve ortamlar için uygundur. İşte kısaltmaların en yaygın olarak kullanıldığı durumlar:
Günlük ve Gayri Resmi İletişim
Kısaltmalar, özellikle günlük konuşma dilinde ve arkadaşlar, aile bireyleri veya yakın tanıdıklar arasındaki gayri resmi sohbetlerde sıkça kullanılır. “Let’s go to the lab ” (laboratuvara gidelim) veya “I took a great photo ” (harika bir fotoğraf çektim) gibi cümlelerde kısaltmalar, iletişimi hızlandırır ve doğal bir akış sağlar. Bu kullanım, kelimelerin tam hallerini söyleme zahmetini ortadan kaldırarak dili daha dinamik hale getirir.
İnformal Yazışmalar ve Sosyal Medya
E-postalar, kısa mesajlaşma uygulamaları ve sosyal medya platformları gibi gayri resmi yazılı iletişimde kısaltmalar oldukça yaygındır. Bu ortamlarda kullanıcılar, daha hızlı ve kısa metinler oluşturma eğilimindedir. “I have an exam tomorrow” (yarın bir sınavım var) veya “Can you get me a burger ?” (bana bir hamburger alabilir misin?) gibi ifadeler, bu tür yazışmalarda sıklıkla görülür. Kısaltmalar, dijital iletişimde zaman ve yer kısıtlı olduğunda büyük kolaylık sağlar.
Akademik Olmayan ve Popüler Metinler
Kısaltmalar, akademik makaleler veya resmi belgeler gibi ciddi metinlerin aksine, daha rahat ve anlaşılır bir üslup benimseyen metin türlerinde de kullanılır. Blog yazıları, dergi makaleleri, film eleştirileri veya popüler kültürle ilgili yazılarda kısaltmalar, okuyucuya daha yakın bir dil sunar. Örneğin, bir spor dergisinde “He’s a big fan of the team” (takımın büyük bir hayranı) cümlesi, “fanatic” kelimesinin tam halinden daha yaygın ve etkili bir şekilde kullanılır. Ancak, resmi ve akademik bağlamlarda her zaman kelimelerin tam hallerini kullanmaya özen göstermek önemlidir.
Kısaltmalar ile İlgili Sık Yapılan Hatalar
Kısaltmalar (clipping), İngilizceyi daha pratik ve doğal hale getirse de, kullanımları sırasında bazı yaygın hatalar yapılabilir. Bu hataların çoğu, kısaltmaların hangi bağlamlarda uygun olduğunun gözden kaçırılmasından kaynaklanır. Dilin resmi ve gayri resmi tonları arasındaki farkı anlamak, bu hatalardan kaçınmak için kritik öneme sahiptir.
Yanlış Bağlamda Kullanım
Kısaltmaların en sık yapılan hatası, onları resmi veya akademik ortamlarda kullanmaktır. Kısaltmalar, genellikle gayri resmi konuşma dilinin ve yazışmalarının bir parçasıdır. Bu nedenle, bir üniversite tezi, resmi bir iş mektubu veya önemli bir raporda “lab” , “photo” ya da “ad” gibi kelimeleri kullanmaktan kaçınılmalıdır. Bu tür metinlerde kelimelerin tam halleri olan “laboratory” , “photograph” ve “advertisement” kullanılması beklenir. Resmiyet gerektiren durumlarda kısaltma kullanmak, metnin profesyonelliğini ve ciddiyetini zedeler.
Anlam Karmaşası ve Belirsizlik
Özellikle İngilizceyi yeni öğrenenler için kısaltmalar, anlam karmaşasına yol açabilir. Orijinal kelimenin bilinmemesi durumunda, kısaltmanın ne anlama geldiğini anlamak zor olabilir. Örneğin, “gator” kelimesini duyan bir öğrenci, orijinal kelime olan “alligator” kelimesini bilmediği için cümlenin anlamını tam olarak kavrayamayabilir. Bu durum, yanlış anlaşılmalara ve iletişimde kopukluklara neden olabilir. Bu nedenle, kısaltmaları kullanırken muhatabınızın kısaltmanın orijinal halini bilip bilmediğini göz önünde bulundurmak önemlidir.
Aşırı Kullanım
Gayri resmi metinlerde bile kısaltmaların aşırı kullanımı, metnin akıcılığını bozabilir ve okuyucuyu yorabilir. Her kelimeyi kısaltmaya çalışmak yerine, sadece yaygın olarak kullanılan ve genel kabul görmüş kısaltmaları tercih etmek daha uygun olacaktır. Dengeli bir kullanım, dilin doğallığını korurken metnin okunabilirliğini artırır. Kısaltmalar, dili zenginleştiren ve kolaylaştıran bir araçtır, ancak doğru ve ölçülü kullanıldığında bu işlevlerini yerine getirebilir.
Kısaltmalar ile İlgili Örnek Cümleler
- Can you take a photo of us??
Bizim bir fotoğrafımızı çekebilir misin? ? - I have an exam tomorrow morning..
Yarın sabah bir sınavım var. . - Let’s go to the gym after work..
İşten sonra spor salonuna gidelim. . - The new ad for the car is very creative..
Arabanın yeni reklamı çok yaratıcı. . - I rode my bike all the way here..
Bütün yolu bisikletimle geldim. . - My uncle is a prof at the local university..
Amcam, yerel üniversitede bir profesör . . - I caught the flu last week..
Geçen hafta grip oldum. . - The doctor works in the research lab ..
Doktor, araştırma laboratuvarında çalışıyor. . - He’s a big fan of that band..
O grubun büyük bir hayranı . . - We watched a gator swimming in the river..
Nehirde yüzen bir timsah izledik. . - The new school is a dorm away from the old one..
Yeni okul, eskisinden bir yurt uzaklıkta. . - We met at the deli for lunch..
Öğle yemeği için şarküteride buluştuk. . - I need to get a new cell ..
Yeni bir cep telefonu almam lazım. . - Let’s meet at the pub later..
Sonra pub’da buluşalım. . - He drives a white van ..
Beyaz bir minibüs kullanıyor. .