İngilizcede büyük harf kullanımı, özellikle Türkçe konuşan öğrenciler için bazen kafa karıştırıcı olabilir çünkü iki dilde farklı kurallar mevcuttur. Genel olarak büyük harfler, cümlelerin başlangıcında, özel isimlerde ve bazı özel durumlarda kullanılır. Bu kurallara hakim olmak, yazılı İngilizcede hem doğruluk hem de profesyonellik açısından büyük önem taşır.
Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.
Büyük Harf Kuralları
Büyük harf kullanımının temel amacı, yazıda okuyucuya nerede yeni bir düşüncenin başladığını, nerede belirli bir şeye atıfta bulunulduğunu veya nerede önemli bir kelimenin vurgulandığını belirtmektir. Yanlış büyük harf kullanımı, cümlenin anlamını değiştirebilir veya okuyucunun metni anlamasını zorlaştırabilir. Örneğin, “turkey” (hindi) ve “Turkey” (Türkiye) kelimeleri arasındaki fark, büyük harfin anlamı nasıl tamamen değiştirebileceğine iyi bir örnektir.
Aşağıda, İngilizcede büyük harf kullanımının en yaygın kuralları detaylı bir şekilde açıklanmıştır:
Cümle Başlangıçları
İngilizcede her yeni cümlenin ilk kelimesi büyük harfle başlar. Bu, cümlenin türü ne olursa olsun (bildirim, soru, ünlem veya emir), yazılı metinlerin temel bir kuralıdır. Bu kural, metinde düşüncelerin nerede başlayıp bittiğini açıkça göstererek, okuyucunun metni kolayca takip etmesini sağlar. Özellikle karmaşık cümle yapılarında veya uzun paragraflarda, cümle başlangıçlarındaki büyük harf, okuyucunun konudan kopmamasını garantiler. Bu basit kural, yazılı iletişimde netlik ve düzenin korunması için kritik bir öneme sahiptir.
- T he capital of France is Paris. (Fransa’nın başkenti Paris’tir.) – Bu bir bildirim cümlesidir.
- W hat time is the meeting tomorrow? (Yarın toplantı saat kaçta?) – Bu bir soru cümlesidir.
- H ow beautiful the sunset is! (Gün batımı ne kadar da güzel!) – Bu bir ünlem cümlesidir.
- P lease close the door quietly. (Lütfen kapıyı sessizce kapatın.) – Bu bir rica veya emir cümlesidir.
- After a long day, h e finally went home. (Uzun bir günün ardından nihayet eve gitti.) – Cümlenin ilk kelimesi ‘After’ büyük harfle başlamıştır.
Özel İsimler (Proper Nouns) ve Genel İsimler Arasındaki Fark
Özel isimler (Proper Nouns), belirli bir kişiye, yere, kuruma, güne, aya, olaya veya herhangi bir spesifik varlığa verilen isimlerdir ve her zaman büyük harfle başlar. Bu, genel isimlerden (Common Nouns) temel farkıdır. Genel isimler, bir kategori veya türü ifade ederken, özel isimler o kategori içindeki tekil bir varlığı belirtir. Örneğin, “city” (şehir) genel bir isimken, “Paris” (Paris) özel bir isimdir çünkü belirli bir şehri ifade eder. Özel isimlerin doğru kullanımı, yazıda kesinlik ve belirginlik sağlamak için hayati öneme sahiptir.
Kişi İsimleri ve Takma Adlar
Gerçek isimler, soyisimler, takma adlar ve ünvanlar her zaman büyük harfle yazılır.
- K emâl A tatürk, M aria C urie, W illiam S hakespeare
- T he I ron L ady (Margaret Thatcher için kullanılan takma ad)
Coğrafi İsimler ve Yer Adları
Belirli yerlerin isimleri (ülkeler, şehirler, kıtalar, okyanuslar, nehirler, dağlar, vb.) her zaman büyük harfle başlar. Genel coğrafi terimler (çöl, nehir, dağ gibi) ise ancak özel bir ismin parçası olduklarında büyük harfle yazılır.
- Ülkeler: J apan, G ermany, S outh K orea
- Şehirler: N ew Y ork C ity, İ stanbul, R ome
- Kıtalar: A sia, A merica, A frica
- Okyanuslar ve Denizler: P acific O cean, M editerranean S ea
- Nehirler ve Göller: N ile R iver, L ake S uperior
- Dağlar: M ount E verest, A lps, R ocky M ountains
Kurumlar, Kuruluşlar, Markalar ve Ticari İsimler
Şirketlerin, hükümet kuruluşlarının, eğitim kurumlarının, derneklerin, spor takımlarının ve markaların isimleri özel isim olarak kabul edilir ve büyük harfle başlar.
- Kurumlar: U nited N ations, W orld H ealth O rganization, M icrosoft C orporation
- Eğitim Kurumları: O xford U niversity, M iddle E ast T echnical U niversity
- Markalar: S amsung, B MW, N ike A didas
Belirli Olaylar, Dönemler ve Tarihi Anlar
Tarihteki belirli olaylar, savaşlar, anlaşmalar, kültürel ve sanatsal dönemler, festivaller ve özel günler büyük harfle yazılır.
- Savaşlar: W orld W ar I , C ivil W ar
- Dönemler: R enaissance, B aroc E ra, I ce A ge
- Festivaller ve Tatiller: E id al- F itr, N ew Y ear’s D ay, T hanksgiving
Unvanlar, Başlıklar ve Saygı İfadeleri
Kişi isimleriyle birlikte kullanılan unvanlar (Dr., Prof., Mr., Mrs., Ms., Sir, Lord vb.) ve başlıklar (President, Queen, King, Captain vb.) büyük harfle başlar. Bu, o unvanın belirli bir kişiye ait olduğunu vurgular. Ancak, bir unvan tek başına, genel bir terim olarak veya bir isimden sonra kullanıldığında genellikle küçük harfle yazılır. Bu kural, unvanın bir özel ismin parçası mı yoksa sadece bir mesleği veya konumu mu ifade ettiğini ayırt etmeye yardımcı olur.
- Kişi Adıyla Birlikte Kullanım:
- P resident E rdoğan attended the summit. (Başkan Erdoğan zirveye katıldı.)
- We consulted D octor A hmet Y ılmaz. (Doktor Ahmet Yılmaz’a danıştık.)
- Q ueen E lizabeth was a long-reigning monarch. (Kraliçe Elizabeth uzun süre hüküm sürmüş bir hükümdardı.)
- Tek Başına Kullanım (Genellikle Küçük Harf):
- The p resident delivered a speech. (Başkan bir konuşma yaptı.)
- She wants to become a d octor. (Doktor olmak istiyor.)
- The q ueen visited the hospital. (Kraliçe hastaneyi ziyaret etti.)
Özel Durum: Bazı durumlarda, bir unvan belirli bir kişiye atıfta bulunuyorsa ve isim yerine kullanılıyorsa, özellikle resmi veya saygı gerektiren metinlerde büyük harfle yazılabilir. Örneğin, “The President” ifadesi, ABD Başkanı’na atıfta bulunuyorsa büyük harfle yazılır. Aynı şekilde, “The Pope” (Papa) veya “His Majesty” (Majesteleri) gibi unvanlar da genellikle büyük harfle yazılır, çünkü bunlar belirli ve tanınmış bir kişiyi ifade eder.
Zaman Dilimleri: Günler, Aylar, Tatiller ve Mevsimler
Haftanın günleri ve ayların isimleri her zaman büyük harfle başlar. Bu, İngilizcede istisnasız bir kuraldır. Resmi tatiller ve özel günler de özel isimler kategorisine girer ve büyük harfle yazılır.
- Haftanın Günleri: M onday, T uesday, W ednesday, T hursday, F riday, S aturday, S unday.
- Aylar: J anuary, F ebruary, M arch, A pril, M ay, J une, J uly, A ugust, S eptember, O ctober, N ovember, D ecember.
- Tatiller ve Özel Günler: C hristmas, E aster, T hanksgiving, N ew Y ear’s E ve, V alentine’s D ay, I ndependence D ay.
Ancak, mevsimler ( s pring, s ummer, a utumn/ f all, w inter) genellikle küçük harfle yazılır. Özel bir bağlamda, örneğin bir etkinliğin veya belirli bir koleksiyonun adı olarak kullanıldıklarında büyük harf alabilirler (örn. “The S pring Collection”).
- I love going to the beach in s ummer. (Yazın plaja gitmeyi severim.)
- The leaves change color in a utumn. (Yapraklar sonbaharda renk değiştirir.)
- The company’s new line is called ” F all 2025 Collection”. (Şirketin yeni serisi “2025 Sonbahar Koleksiyonu” olarak adlandırılıyor.)
Coğrafi Yönler ve Bölgeler
Kıtalar, ülkeler, şehirler, eyaletler, bölgeler, nehirler, dağlar, okyanuslar, göller ve çöller gibi belirli coğrafi isimler her zaman büyük harfle başlar. Bu isimler, dünya üzerindeki benzersiz konumları işaret eder.
- Kıtalar: A frica, E urope, A ntarctica, N orth A merica, S outh A merica, A sia, A ustralia.
- Ülkeler ve Bölgeler: U nited K ingdom, C anada, M iddle E ast, S outh A frica.
- Şehirler ve Eyaletler: B erlin, S ydney, C alifornia, T exas.
- Nehirler: A mazon R iver, M ississippi R iver, D anube.
- Dağlar ve Dağ Silsileleri: A ndes M ountains, K ilimanjaro, H imalayas.
- Okyanuslar ve Denizler: I ndian O cean, C aribbean S ea.
- Çöller: S ahara D esert, G obi D esert.
Ancak, yönler (north, south, east, west) bir yerin adının parçası olmadıkça veya belirli bir coğrafi bölgeyi tanımlamadıkça küçük harfle yazılır.
- We drove e ast for two hours. (İki saat doğuya doğru sürdük.) – Burada ‘east’ bir yöndür.
- The S outh of F rance is beautiful. (Fransa’nın Güneyi güzeldir.) – Burada ‘South of France’ belirli bir bölgeyi ifade eder.
- He grew up in the M idwest. (Orta Batı’da büyüdü.) – ‘Midwest’ Amerika Birleşik Devletleri’nde belirli bir coğrafi bölgedir.
Milliyetler, Diller, Dinler ve Kültürler
Milliyet isimleri, diller ve dinlerin yanı sıra bunlara ait sıfatlar ve kültürel terimler her zaman büyük harfle başlar. Bu kelimeler, belirli bir grup, inanç veya dil ile doğrudan bağlantılı oldukları için özel isim olarak kabul edilir.
- Milliyetler: J apanese, I talian, R ussian, T urkish c itizens.
- Diller: G erman, C hinese, A rabic, P ortuguese.
- Dinler ve İnanç Sistemleri: B uddhism, H induism, J udaism, S ikhism.
- Dinlere Ait Sıfatlar ve Takipçileri: C atholic, P rotestant, H indu, B uddhist, M uslim.
- Kültürel Hareketler/Tarzlar: R omanticism, G othic A rchitecture.
Kısaltmalar, Akronimler ve Baş Harflerden Oluşan Kısaltmalar
Kurumların, organizasyonların, belirli terimlerin veya resmi unvanların kısaltmaları ve akronimleri (baş harfleriyle oluşturulan ve kelime gibi okunan kısaltmalar) genellikle tüm harfleri büyük olarak yazılır. Bu, belgenin okunabilirliğini ve standartlaşmasını sağlar.
- Akronimler:
- NATO ( N orth A tlantic T reaty O rganization) – Bir kelime gibi okunur.
- NASA ( N ational A eronautics and S pace A dministration) – Bir kelime gibi okunur.
- UNICEF ( U nited N ations I nternational C hildren’s E mergency F und) – Bir kelime gibi okunur.
- Baş Harflerden Oluşan Kısaltmalar (Initialisms):
- FBI ( F ederal B ureau of I nvestigation) – Harf harf okunur.
- BBC ( B ritish B roadcasting C orporation) – Harf harf okunur.
- USA ( U nited S tates of A merica) – Harf harf okunur.
- Diğer Kısaltmalar:
- Dr. (Doctor) – Unvan kısaltması.
- Mr. (Mister) – Unvan kısaltması.
- PhD (Doctor of Philosophy) – Akademik unvan kısaltması.
Kitap, Film, Şarkı, Oyun ve Sanat Eseri Başlıkları
Kitap, film, şarkı, tiyatro oyunu, TV programı, sanat eseri ve diğer edebi veya sanatsal çalışmaların başlıklarında, genellikle ilk kelime ve önemli kelimeler (isimler, fiiller, sıfatlar, zarflar) büyük harfle başlar. Bağlaçlar (and, but, or, for, nor, so, yet), edatlar (in, on, at, for, of, to, with) ve belirteçler (a, an, the) gibi daha az önemli kelimeler ise, başlığın ilk kelimesi olmadıkça veya genellikle dört harften uzun olmadıkça küçük harfle yazılır.
- Kitap Başlıkları: ” T he C atcher in the R ye”, ” G one W ith the W ind”, ” A ll Q uiet on the W estern F ront”.
- Film Başlıkları: ” T he S hawshank R edemption”, ” I nception”, ” F orrest G ump”.
- Şarkı Başlıkları: ” B ohemian R hapsody”, ” H otel C alifornia”, ” S tary N ight”.
- Tiyatro Oyunları: ” H amlet”, ” R omeo and J uliet”, ” L es M isérables”.
Başlığın ilk veya son kelimesi her zaman büyük harfle yazılır, kelimenin türü ne olursa olsun. Ayrıca, bir bağlaç, edat veya belirteç, başlığın alt başlık kısmının ilk kelimesi ise yine büyük harfle başlar.
‘I’ Zamiri
İngilizcede “ben” zamiri olan “I” her zaman büyük harfle yazılır. Bu kural, cümlenin neresinde olursa olsun geçerlidir ve kişisel zamirler arasında benzersizdir. Bu durum, “ben” öznesinin önemini vurgulamak için bir dil özelliği olarak gelişmiştir.
- I am going to the store after I finish my work. (İşimi bitirdikten sonra mağazaya gidiyorum.)
- She said that I was the best candidate. (En iyi adayın ben olduğumu söyledi.)
- Do I need to bring anything? (Herhangi bir şey getirmem gerekiyor mu?)
Yaygın Yazım Kuralları ve İstisnalar
İngilizcede büyük harf kullanımı, genel kurallar kadar, bu kuralların belirli durumlar altında nasıl işlediğini gösteren istisnalar ve özel kullanımlarla da şekillenir. Bu bölümlerde, İngilizce yazımında sıklıkla karşılaşılan, ancak dikkat gerektiren büyük harf kullanım senaryolarını detaylandıracağız. Bu nüansları anlamak, dilbilgisel doğruluğu artırmak ve yazılı iletişimde daha yetkin olmak için kritik öneme sahiptir.
Unvanların Kullanımı: Bir İsim mi, Bir Pozisyon mu?
Unvanların büyük harfle yazılıp yazılmayacağı, kullanım bağlamına göre değişiklik gösterir. Temel kural, unvanın bir özel ismin parçası olarak belirli bir kişiye atıfta bulunup bulunmadığıdır. Eğer unvan, kişinin adıyla birlikte kullanılıyorsa veya adın yerine geçerek belirli bir kişiyi kastediyorsa, büyük harfle yazılır. Ancak, unvan genel bir pozisyonu veya mesleği ifade ediyorsa, yani belirli bir kişiye özgü değilse, küçük harfle yazılır.
- Özel İsimle Birlikte Kullanım: Bu durumda unvan, kişinin adının bir parçası gibi algılanır.
- We had a meeting with P resident O bama. (Başkan Obama ile bir toplantımız oldu.)
- D octor S mith will see you now. (Doktor Smith şimdi sizi görecek.)
- The event was attended by Q ueen E lizabeth II. (Etkinliğe Kraliçe II. Elizabeth katıldı.)
- Tek Başına veya Genel Kullanım: Unvan bir meslek, pozisyon veya genel bir referans olarak kullanıldığında küçük harfle yazılır.
- The p resident of the company announced his resignation. (Şirketin başkanı istifasını açıkladı.)
- She wants to become a d octor when she grows up. (Büyüyünce doktor olmak istiyor.)
- Every country has a q ueen or king. (Her ülkenin bir kraliçesi veya kralı vardır.)
- Resmi Yazışmalarda ve Hitap Şekillerinde: Mektuplarda veya resmi belgelerde hitap şekli olarak kullanılan unvanlar her zaman büyük harfle başlar.
- Dear M r. J ones, (Sayın Bay Jones,)
- To W hom I t M ay C oncern, (İlgili Makama,)
- Sincerely, D r. A yşe K ara (Saygılarımla, Dr. Ayşe Kara)
Bu ayrım, unvanın işlevine göre büyük harf kullanımının değiştiğini gösterir. Belirli bir kişiyi doğrudan işaret ediyorsa büyük harf, genel bir sıfat veya unvan olarak kullanılıyorsa küçük harf tercih edilir.
Aile İlişkileri Terimleri: Özelleşmiş Kullanımlar
“Anne”, “baba”, “hala”, “amca”, “kardeş”, “büyükanne”, “büyükbaba” gibi aile ilişkilerini belirten terimler, İngilizcede büyük harf kullanımı açısından özel bir yere sahiptir. Bu terimler, eğer bir kişinin adı yerine kullanılıyorlarsa veya hitap şekli olarak kullanılıyorsa büyük harfle başlar. Ancak, bir isimden sonra (örn. “Uncle Tom”) veya iyelik zamiriyle birlikte (örn. “my mother”) kullanıldıklarında, yani genel bir terim olarak işlev gördüklerinde küçük harfle yazılırlar.
- Özel İsim Yerine veya Hitap Olarak:
- Can M om come with us? (Annem bizimle gelebilir mi?) – Burada “Mom”, annenin adı gibi kullanılmıştır.
- Hello, D ad! How was your day? (Merhaba, Baba! Günün nasıl geçti?) – “Dad” burada bir hitap şeklidir.
- I remember what G randma used to say. (Büyükannemin ne dediğini hatırlıyorum.)
- İsimden Sonra veya İyelik Zamiriyle Birlikte Kullanım:
- My m om cooks delicious meals. (Annem lezzetli yemekler pişirir.) – “Mom” burada iyelik zamiriyle birlikte genel bir terim olarak kullanılmıştır.
- We visited my a unt Sarah last weekend. (Geçen hafta teyzem/halam Sarah’yı ziyaret ettik.) – “Aunt” burada bir isimden önce genel bir terimdir.
- His u ncle is a pilot. (Amcası/Dayısı pilottur.)
Bu kural, aile terimlerinin bir lakap veya özel isim gibi mi yoksa sadece bir ilişkiyi tanımlayan bir kelime olarak mı kullanıldığına göre ayrım yapmayı gerektirir.
Dönemler ve Akımlar: Spesifiklik ve Genellik Ayrımı
Tarihi dönemler, kültürel hareketler veya sanatsal akımlar söz konusu olduğunda büyük harf kullanımı, terimin ne kadar spesifik olduğuna bağlıdır. Belirli, bilinen ve genellikle bir başlangıcı ve bitişi olan tarihi dönemler büyük harfle yazılırken, daha genel ve tanımlayıcı dönemler veya kavramlar küçük harfle yazılabilir.
- Belirli Dönemler ve Akımlar: Bu terimler, tarihin belirli bir parçasını veya net bir kültürel/sanatsal hareketi ifade eder.
- The R enaissance was a period of great artistic revival. (Rönesans, büyük bir sanatsal canlanma dönemiydi.)
- Many innovations occurred during the I ndustrial R evolution. (Endüstri Devrimi sırasında birçok yenilik meydana geldi.)
- She specializes in V ictorian L iterature. (Viktorya Dönemi Edebiyatı’nda uzmanlaşmıştır.)
- The B aroque E ra is known for its dramatic art. (Barok Dönemi, dramatik sanatı ile bilinir.)
- Genel Dönemler ve Tanımlayıcı İfadeler: Bu terimler daha geniş veya belirsiz zaman dilimlerini veya genel bir sıfatı ifade eder.
- We are living in the 21st c entury. (21. yüzyılda yaşıyoruz.)
- Ancient G reece had a significant impact on Western civilization. (Antik Yunan, Batı medeniyeti üzerinde önemli bir etkiye sahipti.)
- This happened in the medieval p eriod. (Bu ortaçağ döneminde oldu.)
Bu ayrım, terimin bir özel isim mi yoksa genel bir açıklama mı olduğunu anlamakla ilgilidir.
Okul Dersleri: Dil Dersleri Her Zaman Büyük Harfle
Okulda okutulan derslerin isimleri büyük harf kullanımı açısından özel bir kurala tabidir. Genel ders isimleri (matematik, tarih, fizik, kimya vb.) genellikle küçük harfle yazılırken, dil dersleri her zaman büyük harfle başlar. Bunun nedeni, dil isimlerinin aynı zamanda milliyetleri de ifade eden özel isimler olmasından kaynaklanır.
- Genel Ders İsimleri (Küçük Harf):
- I have a m ath test tomorrow. (Yarın matematik sınavım var.)
- She enjoys her h istory class. (Tarih dersini seviyor.)
- We are studying b iology this semester. (Bu dönem biyoloji çalışıyoruz.)
- Dil Dersleri (Her Zaman Büyük Harf):
- He is taking an E nglish course. (Bir İngilizce kursu alıyor.)
- Do you speak F rench? (Fransızca konuşuyor musun?)
- My sister is learning J apanese. (Kız kardeşim Japonca öğreniyor.)
- Özel Başlıklar veya Ders Kodları: Dersin özel bir adı varsa veya bir ders kodu ile belirtiliyorsa, bu durumlar da büyük harf kullanımını gerektirebilir.
- I enrolled in A dvanced P hysics II. (İleri Fizik II dersine kaydoldum.)
- The course code is CS C 101. (Ders kodu CSC 101’dir.)
Gezegenler, Yıldızlar ve Gök Cisimleri: Bilimsel Bağlamda Farklılık
Gezegenlerin, yıldızların, takımyıldızların ve diğer gök cisimlerinin özel isimleri her zaman büyük harfle başlar. Ancak, “sun” (güneş), “moon” (ay) ve “earth” (dünya) kelimeleri, kullanım bağlamına göre büyük veya küçük harfle yazılabilir. Bu üç kelime, bilimsel veya astronomik bir bağlamda, belirli bir gök cismini kastediyorlarsa büyük harfle, genel veya gündelik bir bağlamda kullanılıyorlarsa küçük harfle yazılır.
- Özel Gök Cisimleri (Her Zaman Büyük Harf):
- M ars is known as the Red Planet. (Mars Kızıl Gezegen olarak bilinir.)
- J upiter is the largest planet in our solar system. (Jüpiter güneş sistemimizdeki en büyük gezegendir.)
- We can see V enus clearly tonight. (Bu gece Venüs’ü net görebiliriz.)
- The constellation O rion is visible in the winter sky. (Orion takımyıldızı kış gökyüzünde görünür.)
- “Sun”, “Moon”, “Earth” Kelimelerinin Kullanımı:
- Genel/Gündelik Kullanım (Küçük Harf):
- The s un is shining brightly today. (Güneş bugün parlakça parlıyor.)
- The m oon looks beautiful tonight. (Ay bu gece güzel görünüyor.)
- We live on e arth. (Dünyada yaşıyoruz.)
- Bilimsel/Astronomik Bağlam (Büyük Harf):
- The E arth revolves around the S un. (Dünya, Güneş’in etrafında döner.)
- The first human landed on the M oon in 1969. (İlk insan 1969’da Ay’a indi.)
- The E arth’s atmosphere protects it from solar radiation. (Dünya’nın atmosferi onu güneş radyasyonundan korur.)
- Genel/Gündelik Kullanım (Küçük Harf):
Kısaltmalar, Akronimler ve Tekil Harfler: Standartlaşmış İfadeler
Kurumların, organizasyonların, askeri birimlerin, akademik unvanların veya belirli terimlerin kısaltmaları ve akronimleri genellikle tüm harfleri büyük olarak yazılır. Bu, uluslararası standartlarda da yaygın bir uygulamadır ve bu terimlerin özel bir varlığı temsil ettiğini gösterir. Tekil harflerle oluşturulmuş bazı özel ifadeler de büyük harfle yazılır.
- Akronimler (Kelime Gibi Okunan Kısaltmalar):
- NATO (North Atlantic Treaty Organization) has 30 member states. (NATO’nun 30 üye devleti vardır.)
- NASA is planning a new mission to Mars. (NASA, Mars’a yeni bir görev planlıyor.)
- He works for UNICEF . (UNICEF’te çalışıyor.)
- Baş Harflerden Oluşan Kısaltmalar (Harf Harf Okunan Kısaltmalar):
- The FBI is investigating the case. (FBI olayı soruşturuyor.)
- I watch the BBC news every evening. (Her akşam BBC haberlerini izlerim.)
- The document is in PDF format. (Belge PDF formatındadır.)
- Akademik ve Resmi Unvan Kısaltmaları:
- She earned her PhD in chemistry. (Kimyada doktorasını aldı.)
- We invited Dr. Smith to speak. (Konuşmak için Dr. Smith’i davet ettik.)
- Coğrafi ve Siyasi Kısaltmalar:
- The U.S. economy is growing. (ABD ekonomisi büyüyor.)
- He is a citizen of the U.K. (Birleşik Krallık vatandaşıdır.)
Başlık ve Ünvanlarda Küçük Harf Kullanımı: Genel Referanslar
Bir unvan, bir başlık veya bir konum, belirli bir kişiyi veya özel bir varlığı değil, genel bir kategoriyi veya rolü ifade ettiğinde küçük harfle yazılır. Bu durum, unvanın bir özel isim olmaktan ziyade bir tanımlayıcı sıfat veya genel isim olarak işlev gördüğünü belirtir. Bu ayrım, yazıda netlik sağlamak ve okuyucunun metni doğru anlamasına yardımcı olmak için önemlidir.
- The company is looking to hire a new c hief e xecutive o fficer. (Şirket yeni bir genel müdür işe almayı planlıyor.) – Burada “chief executive officer” genel bir pozisyonu ifade eder.
- He always dreamed of becoming a k ing. (Her zaman kral olmayı hayal etti.) – “King” burada genel bir hükümdar unvanıdır, belirli bir kral değil.
- The city needs a strong m ayor to lead it. (Şehrin onu yönetecek güçlü bir belediye başkanına ihtiyacı var.) – “Mayor” genel bir pozisyondur.
- She served as a s enator for two terms. (İki dönem senatör olarak görev yaptı.) – “Senator” genel bir unvandır.
Bu kural, unvanın genel bir tanım mı yoksa özel bir referans mı olduğuna dair yapılan temel ayrımı vurgular.
Büyük Harf Kullanımı ile İlgili Sık Yapılan Hatalar
İngilizce öğrenenlerin büyük harf kullanımında yaşadığı zorluklar oldukça yaygındır ve bu durum genellikle anadillerindeki kuralların İngilizceye doğrudan aktarılmasından kaynaklanır. Özellikle Türkçe gibi, bazı önemli kelimelerin veya özel durumlarda genel isimlerin büyük harfle başlatıldığı dillerden gelen öğrenciler için bu farklılıklar kafa karıştırıcı olabilir. Ancak, bu yaygın hataları anlamak ve düzeltmek, yazılı İngilizcenizi önemli ölçüde geliştirecektir.
Genel İsimleri Büyük Harfle Başlatma Yanılgısı
Türkçe’de, bir cümlenin içinde vurgulanmak istenen veya belirli bir öneme sahip olduğu düşünülen genel isimler (common nouns) bazen büyük harfle başlatılabilir. Örneğin, bir “öğretmen” veya “kitap” kelimesi cümlenin ortasında büyük harfle yazılabilir. Ancak, İngilizcede bu durum kesinlikle bir hatadır . İngilizcede büyük harf kullanımı, temel olarak özel isimlerle (proper nouns) sınırlıdır . Genel isimler, cümlenin başında olmadıkça veya bir başlığın ya da özel bir ismin parçası olmadıkça her zaman küçük harfle yazılır.
- Yanlış Kullanım: My F riend went to the S chool. (Arkadaşım Okula gitti.)
- Doğru Kullanım: My f riend went to the s chool. (Arkadaşım okula gitti.)
- Yanlış Kullanım: I bought a new C ar. (Yeni bir Araba aldım.)
- Doğru Kullanım: I bought a new c ar. (Yeni bir araba aldım.)
Bu hata, özellikle yazılı metinlerde metnin doğal akışını bozar ve profesyonellikten uzak bir görünüm sergiler. Bu nedenle, bir kelimenin özel bir isim olup olmadığını her zaman kontrol etmek önemlidir.
Mevsim İsimlerini Büyük Harfle Başlatma Hatası
Türkçe’de “İlkbahar”, “Yaz”, “Sonbahar”, “Kış” gibi mevsim isimleri genellikle büyük harfle başlar. Bu kural, İngilizcede geçerli değildir. İngilizcede mevsim isimleri ( s pring, s ummer, a utumn/ f all, w inter) genellikle küçük harfle yazılır . Ancak, bir mevsim ismi belirli bir etkinliğin, bir koleksiyonun veya bir markanın adının parçası olarak kullanıldığında büyük harfle başlayabilir. Bu tür kullanımlar, mevsimin kendisinden ziyade, o mevsimle ilişkilendirilen özel bir isme atıfta bulunur.
- Yanlış Kullanım: I love to swim in S ummer. (Yazın yüzmeyi severim.)
- Doğru Kullanım: I love to swim in s ummer. (Yazın yüzmeyi severim.)
- Yanlış Kullanım: The leaves fall in A utumn. (Yapraklar Sonbaharda düşer.)
- Doğru Kullanım: The leaves fall in a utumn. (Yapraklar sonbaharda düşer.)
İstisnai Durum: Eğer mevsim bir özel ismin parçasıysa, örneğin bir festival veya ürün koleksiyonu adı gibi: “The S pring Festival” (Bahar Festivali) veya “Our new F all Collection” (Yeni Sonbahar Koleksiyonumuz).
Coğrafi Yönleri Yanlışlıkla Büyük Harfle Başlatma
Temel yönler olan “north” (kuzey), “south” (güney), “east” (doğu) ve “west” (batı), genel birer yön bildirirken küçük harfle yazılır . Bu, Türkçedeki yön isimlerinin (örneğin “Kuzey”, “Doğu”) bazen büyük harfle yazılması kuralından farklıdır. Ancak, bu yönler belirli bir coğrafi bölgenin veya bir yerin özel adının parçası olduğunda büyük harfle başlar.
- Yanlış Kullanım: We traveled N orth for two hours. (İki saat Kuzeye yolculuk yaptık.)
- Doğru Kullanım: We traveled n orth for two hours. (İki saat kuzeye yolculuk yaptık.)
- Yanlış Kullanım: The sun sets in the W est. (Güneş Batıda batar.)
- Doğru Kullanım: The sun sets in the w est. (Güneş batıda batar.)
Doğru Kullanım (Özel Bölge İsimleri):
- He grew up in the M idwest. (Orta Batı’da büyüdü.) – ‘Midwest’ Amerika Birleşik Devletleri’ndeki belirli bir coğrafi bölgedir.
- Many tourists visit the S outh of F rance. (Birçok turist Fransa’nın Güneyini ziyaret eder.) – ‘South of France’ belirli bir bölgeyi ifade eder.
- The company expanded into E astern E urope. (Şirket Doğu Avrupa’ya yayıldı.) – ‘Eastern Europe’ belirli bir coğrafi bölgedir.
Bu ayrım, yönün basit bir tarif mi yoksa resmi olarak adlandırılmış bir bölgenin parçası mı olduğunu anlamayı gerektirir.
Unvanların Yanlış Kullanımı: Genel Mi, Özel Mi?
Unvanların büyük harfle yazılıp yazılmayacağı, İngilizcede sıklıkla kafa karışıklığına yol açan bir diğer konudur. Genel kural, bir unvanın bir kişinin adı ile birlikte kullanıldığında veya doğrudan o kişiye hitap edildiğinde büyük harfle yazılmasıdır. Ancak, unvan tek başına, bir mesleği veya genel bir pozisyonu tanımlamak için kullanıldığında küçük harfle yazılır.
- Yanlış Kullanım: The D octor prescribed some medicine. (Doktor biraz ilaç yazdı.) – Belirli bir doktordan bahsedilmiyor.
- Doğru Kullanım: The d octor prescribed some medicine. (Doktor biraz ilaç yazdı.)
- Yanlış Kullanım: We spoke to the P resident of the company. (Şirketin Başkan’ı ile konuştuk.) – Genel bir pozisyondan bahsediliyor.
- Doğru Kullanım: We spoke to the p resident of the company. (Şirketin başkanı ile konuştuk.)
Doğru Kullanım (İsimle Birlikte veya Doğrudan Hitap):
- We met D octor J ohnson. (Doktor Johnson ile tanıştık.)
- P resident B iden made a speech. (Başkan Biden bir konuşma yaptı.)
- Good morning, M r. S mith. (Günaydın, Bay Smith.)
Bu hatadan kaçınmak için, unvanın bir özel isim gibi mi yoksa genel bir rol tanımı olarak mı kullanıldığına dikkat etmek gerekir.
Diğer Yaygın Hatalar ve Genel İpuçları
- Okul Dersleri Dışındaki Dil İsimleri: İngilizcede tüm diller her zaman büyük harfle başlar. Ancak bu, “English class” (İngilizce dersi) gibi ifadelerde “class” kelimesinin küçük harfle yazılması gerektiği gerçeğini değiştirmez.
- She is fluent in G erman. (Almancayı akıcı konuşuyor.)
- I am taking a S panish course. (Bir İspanyolca kursu alıyorum.)
- Duygusal Vurgu İçin Büyük Harf Kullanımı: Bazı yazılı iletişimlerde (özellikle sosyal medyada veya informal yazışmalarda) insanlar, bir kelimeye veya cümleye vurgu yapmak amacıyla tüm kelimeyi büyük harfle yazabilirler (örneğin, “This is IMPORTANT !”). Ancak bu, resmi veya akademik yazışmalarda kabul edilemez bir uygulamadır ve genellikle “bağırmak” olarak algılanır. Vurgu için kalın yazı tipi ( bold ) veya italik ( italic ) kullanmak daha uygundur.
- İç Cümle Başlıkları ve Listelerdeki Büyük Harf: Bir ana başlığın veya paragrafın içinde yer alan alt başlıklar veya liste öğeleri, tam bir cümle oluşturmadıkça veya özel isim içermedikçe küçük harfle başlar.
Özetle, İngilizcede büyük harf kullanımı kuralları, Türkçeden farklılık gösterir ve genellikle özel isimlerin ve cümle başlangıçlarının vurgulanması üzerine kuruludur. Bu farklılıkları öğrenmek ve pratik yapmak, yazılı İngilizce yeterliliğinizde önemli bir ilerleme sağlayacaktır.
Büyük Harf Kuralları ile İlgili Örnek Cümleler
- The capital of France is Paris ..
Fransa’nın başkenti Paris’tir . . - I met Doctor Jones on Tuesday ..
Ben Doktor Jones ile Salı günü tanıştım. . - My favorite holiday is Christmas ..
En sevdiğim tatil Noel’dir . . - She speaks English and Spanish fluently..
Akıcı bir şekilde İngilizce ve İspanyolca konuşur. . - The book is called ” The Lord of the Rings .”.
Kitabın adı ” Yüzüklerin Efendisi’dir .” . - We visited the Great Wall of China ..
Çin Seddi’ni ziyaret ettik. . - The United Nations was established after World War II ..
Birleşmiş Milletler , İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kuruldu. . - My aunt lives in Australia ..
Teyzem Avustralya’da yaşıyor. . - I love to travel in the summer ..
Ben yazın seyahat etmeyi severim. . - The concert is on Saturday , June 15th..
Konser Cumartesi , 15 Haziran günü. . - He works for Google ..
Google’da çalışıyor. . - The Pacific Ocean is the largest ocean on Earth ..
Pasifik Okyanusu , Dünya’daki en büyük okyanustur. . - Mrs. Jones is a wonderful teacher.
Bayan Jones harika bir öğretmendir. - They celebrated New Year’s Eve ..
Yılbaşı Arifesini kutladılar. . - Is Mars a habitable planet??
Mars yaşanılabilir bir gezegen mi? ?