İngilizce’de İsimler, Fiiller ve Sıfatlarla Edat Kullanımı – Prepositions with Nouns, Verbs, Adjectives in English

Edatlar, İngilizce dilinde anlamı zenginleştiren, sözcükler arasındaki ilişkileri gösteren önemli sözcüklerdir. Ancak edatlar, tek başına değil, çoğunlukla diğer sözcük türleriyle-özellikle isimler, fiiller ve sıfatlarla-birlikte kullanıldığında anlam kazanır ve cümleye derinlik katar.

Edatların isimler, fiiller ve sıfatlarla kullanımı İngilizce dil bilgisinde kritik bir konudur. Doğru edat kullanımı cümlenin anlamını doğrudan etkiler ve iletişimin doğru gerçekleşmesini sağlar. Bu nedenle, edatların hangi sözcük türleriyle nasıl kullanıldığını öğrenmek, İngilizceyi etkin kullanmak için vazgeçilmezdir.

Bu bölümde, edatların isimler, fiiller ve sıfatlarla olan ilişkisi detaylıca ele alınacak, örneklerle desteklenecektir.

İçindekiler

Yukarıdaki bağlantılara tıklayarak makalenin ilgili bölümüne gidebilirsiniz.

İsimlerle Edat Kullanımı

İngilizcede edatlar, en yaygın ve temel kullanımlarını isimlerle birlikte oluşturur. Bu birliktelik, dilde anlamın netleşmesi ve cümlenin işlev kazanması açısından kritik öneme sahiptir. Edatlar, isimlerle bir araya geldiğinde genellikle edat tamlamaları (prepositional phrases) oluştururlar; bu tamlamalar, ismin anlamını genişletir ve cümlede çeşitli görevler üstlenir.

Örneğin, on the table ifadesinde edat on , ismin anlamına mekânsal bir boyut ekler ve cümlede nerede? sorusuna yanıt verir. Benzer şekilde in the morning zaman ifadesi, olayın gerçekleştiği zamanı açıklar. Bu örnekler, edat + isim yapısının cümleye verdiği işlevin temelini oluşturur.

Edat + İsim Öbeklerinin Anlamsal Çeşitleri

İsimlerle kurulan edat tamlamaları genellikle şu anlam alanlarında yoğunlaşır:

  • Yer ve Mekân: Bir nesnenin veya kişinin fiziksel konumunu belirtir. Örnekler: at the station , in the city , on the roof .
  • Zaman: Bir olayın gerçekleştiği zamanı gösterir. Örnekler: in the evening , at noon , on Monday .
  • Yön ve Hareket: Hareketin yönü veya varış noktası hakkında bilgi verir. Örnekler: to the park , from the office , into the room .
  • Durum ve Koşul: Bir durumun ya da şartın kapsamını belirtir. Örnekler: in trouble , under pressure , on duty .
  • Neden ve Amaç: Sebep veya amaç bildiren yapılar. Örnekler: for a reason , because of the delay .

Edat + İsim Yapılarının Cümledeki Görevleri

Bu tamlamalar cümlede çeşitli işlevler üstlenebilir:

  • Zarf Tümleci (Adverbial): Yer, zaman, yön, neden gibi bilgileri vererek cümlenin anlamını zenginleştirir. Örneğin: She waited at the bus stop .
  • Sıfat Tümleci (Adjectival): İsimleri niteleyerek onların anlamını sınırlar veya belirler. Örneğin: The book on the table is mine.
  • Nesne Tamlayıcısı: Bazı fiillerle birlikte anlamı tamamlar. Örneğin: He has a fear of spiders .

İsimlerle Edat Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Kalıplaşmış İfadeler: Bazı edat + isim yapıları İngilizcede kalıplaşmış ifadelerdir ve anlamları bileşik olarak öğrenilmelidir. Örneğin in charge of (sorumlu olmak), at risk of (risk altında).
  • Edat Seçimi: Aynı anlamlı görünen ifadelerde bile farklı edatlar kullanılır. Örneğin, interested in ama good at .
  • Çoğul ve Tekil Kullanımlar: Edat + isim yapıları tekil ya da çoğul isimlerle kullanılabilir, ancak anlam ve kullanım bağlamına dikkat edilmelidir.
  • Anlam Farklılıkları: Bazı edatlar, isimle birleştiğinde orijinal anlamlarından farklı anlamlar kazanabilir. Örneğin, on time (zamanında), in time (vaktinde, erken).

İsimlerle Edat Kullanımına Örnekler

  • at the airport – Havaalanında
  • in the morning – Sabahleyin
  • on the wall – Duvarın üstünde
  • from the beginning – Başlangıçtan itibaren
  • for the sake of – … uğruna
  • under the weather – Keyifsiz, hasta

Fiillerle Edat Kullanımı

Edatlar, İngilizcede fiillerle birlikte kullanıldığında, fiilin anlamını tamamlayan, değiştiren veya sınırlandıran çok önemli işlevler üstlenir. Bu tür birlikteliklere özellikle phrasal verbs (deyimsel fiiller) veya prepositional verbs denir. Fiil ve edatın birleşimi, genellikle tek başına fiilin taşıdığı anlamdan çok farklı, yeni ve özgün bir anlam ortaya çıkarır. Bu nedenle, fiillerle edat kullanımını iyi kavramak İngilizce öğreniminde kritik bir adımdır.

Phrasal Verbs (Deyimsel Fiiller)

Phrasal verbs, bir fiil ile bir ya da daha fazla edatın birleşmesiyle oluşan kalıplardır. Bu birleşim, fiilin anlamında köklü bir değişiklik yaratabilir. Örneğin, look fiili basitçe “bakmak” anlamındayken, look after ifadesi “birine/bir şeye bakmak, ilgilenmek” anlamına gelir ve tamamen farklı bir kullanım alanı kazanır.

Bu fiil-edat birleşimleri günlük İngilizcede son derece yaygındır ve konuşma dilinde anlamı doğrudan iletmek için vazgeçilmezdir. Ayrıca phrasal verbs, genellikle nesne alır; yani aktif bir nesne ile kullanılmaları gerekir. Örneğin, give up smoking (sigarayı bırakmak), burada give up fiil-edat birleşimi “vazgeçmek” anlamındadır.

Prepositional Verbs (Edatlı Fiiller)

Prepositional verbs, fiilin ardından gelen ve nesneyle olan ilişkisini belirleyen edatlarla oluşur. Bu tür birleşimlerde, edat fiilin anlamını tamamlayıcı niteliktedir ve çoğunlukla nesne ile doğrudan bağlantılıdır. Örneğin, believe in (inanmak), depend on (bağlı olmak) bu tür yapılar arasındadır.

Fiillerle Edat Kullanımının Temel Özellikleri

  • Anlam Değişikliği: Fiilin yanına gelen edat, fiilin anlamını köklü biçimde değiştirebilir. Örneğin, take (almak) ve take off (kalkmak, çıkarmak) birbirinden tamamen farklı anlamlara sahiptir.
  • Nesne Kullanımı: Çoğu fiil-edat birleşimi nesne ile kullanılır; ancak bazıları nesnesiz de olabilir. Nesne, phrasal verb’ün anlamının netleşmesi için önemlidir.
  • Yerleşim: Edatlar genellikle fiilin hemen arkasında yer alır. Ancak bazı durumlarda fiilin nesnesi ile edat arasına başka kelimeler girebilir (özellikle nesne zamiri olduğunda). Örneğin, turn off the light (ışığı kapatmak) ile turn it off ifadeleri arasındaki fark buna örnektir.
  • Kalıplaşmışlık: Fiil-edat yapıları çoğunlukla kalıplaşmış ifadelerdir ve anlamları birlikte öğrenilmelidir. Aynı fiilin farklı edatlarla farklı anlamları olabilir. Örnek: look for (aramak), look after (bakmak), look into (araştırmak).

Cümledeki İşlevleri

  • Fiilin Anlamını Tamamlama: Edat, fiilin taşıdığı temel anlamı genişleterek veya değiştirerek daha spesifik bir eylem anlamı yaratır.
  • Nesneyle İlişkilendirme: Edatlar, fiilin nesne ile olan bağlantısını netleştirir ve eylemin nasıl veya hangi bağlamda gerçekleştiğini gösterir.
  • Yapısal Rol: Fiil ve edat birlikte bir yapı oluşturur; bu yapının doğru kullanımı, cümlede anlam bütünlüğünün sağlanması açısından zorunludur.

Fiillerle Edat Kullanımına Örnekler

  • look after – ilgilenmek: She looks after her younger brother.
  • give up – vazgeçmek: He gave up smoking last year.
  • run into – karşılaşmak: I ran into an old friend yesterday.
  • depend on – bağlı olmak: Success depends on hard work.
  • turn off – kapatmak: Please turn off the lights.
  • get over – atlatmak, iyileşmek: It took her a long time to get over the flu.

Sonuç olarak, fiillerle edat kullanımı İngilizcede hem dilin anlam derinliği hem de akıcılığı açısından büyük önem taşır. Bu yapıları anlamak ve doğru şekilde kullanmak, İngilizce iletişimde etkinliği artırır ve daha doğal ifadeler kurmayı sağlar.

Sıfatlarla Edat Kullanımı

Sıfatlar ve edatlar arasındaki ilişki, İngilizce dilinde anlamın doğruluğu ve ifade zenginliği açısından oldukça önemlidir. Bazı sıfatlar, belirli edatlarla birlikte kullanıldıklarında yalnızca anlam kazanmakla kalmaz, aynı zamanda sıfatın ifade ettiği durumu, nesneyi veya ilişkili kavramı netleştirir veya tamamen farklı bir anlam oluştururlar. Bu tür sıfat + edat birleşimleri, dilde sıkça karşılaşılan ve özellikle ileri seviyede İngilizce öğrenenler için kritik olan yapılar arasındadır.

Örnekler: interested in (ilgilenmek), afraid of (korkmak), good at (iyi olmak), proud of (gururlu olmak), responsible for (sorumlu olmak), similar to (benzer olmak)

Bu birleşimler, sıfatın ne tür bir nesneye, duruma veya kavrama atıfta bulunduğunu belirtir ve sıfatın anlamını kesinleştirir. Örneğin, interested in ifadesi bir kişinin hangi konuya veya nesneye ilgi duyduğunu açıklar, afraid of ise korkulan nesneyi belirtir. Bu nedenle, sıfatlar ve edatların doğru eşleşmesi, cümlede net ve tutarlı bir anlam oluşması için zorunludur.

Sıfatlarla Edat Kullanımının Temel Özellikleri

  • Anlam Tamamlama: Edat, sıfatın taşıdığı temel anlamı destekler ve ona belirli bir nesne, durum veya kavram ile bağlantı kurma yetisi kazandırır.
  • Kalıplaşmış İfadeler: Çoğu sıfat-edat kombinasyonu sabit kalıplar şeklindedir ve bu kalıplar öğrenilerek doğru kullanımı sağlanmalıdır. Aynı sıfat farklı edatlarla farklı anlamlar kazanabilir veya tamamen anlamsız olabilir.
  • Güçlü Bağ: Sıfat ile edat arasında genellikle sıkı bir anlamsal ve yapısal bağ bulunur; bu bağ koparılamaz ve birlikte düşünülmelidir.
  • İsim veya Zamirle Kullanım: Sıfat + edat yapıları genellikle isim veya zamirle tamamlanır; bu tamamlayıcı, sıfatın anlamını spesifikleştirir.

Cümledeki İşlevleri ve Kullanım Alanları

  • İlişkilendirme: Sıfat + edat yapısı, sıfatın nitelediği kişinin, nesnenin ya da durumun neyle ilgili olduğunu açıkça belirtir. Örneğin, She is good at math. cümlesinde, “good” sıfatı “math” ile ilişkilendirilmiştir.
  • Anlam Spesifikasyonu: Bu yapılar, sıfatların anlamının daha spesifik, net ve kapsamlı olmasını sağlar. Örneğin, afraid of spiders ifadesi, korkunun kaynağını tam olarak belirtir.
  • Duygu ve Tutum İfade Etme: Sıfat ve edat birleşimleri, bir kişinin duygu, düşünce veya tutumlarını ifade etmekte sıkça kullanılır. Örneğin, interested in history , worried about the exam gibi.

Yaygın Sıfat + Edat Kombinasyonları ve Anlamları

Sıfat Edat Türkçe Anlamı Örnek Cümle
interested in ilgilenmek She is interested in modern art.
afraid of korkmak He is afraid of heights.
good at iyi olmak They are good at playing chess.
proud of gururlu olmak She is proud of her achievements.
responsible for sorumlu olmak He is responsible for the project.
similar to benzer olmak This painting is similar to the original.
worried about endişelenmek She is worried about the exam results.

Öğrenme ve Kullanım İpuçları

  • Sıfat + edat kombinasyonları genellikle kalıplaşmış ifadeler olduğundan, her bir yapıyı ayrı ayrı ve örnek cümlelerle öğrenmek gerekir.
  • Bu kombinasyonlarda edatın yanlış seçilmesi, cümlenin anlamını tamamen değiştirebilir veya anlamsız hâle getirebilir.
  • Yeni karşılaşılan sıfat + edat yapıları yazılı ve sözlü pratiklerle pekiştirilmelidir.
  • Bu yapılar, duyguları, düşünceleri ve ilişkileri ifade etmede çok kullanışlıdır, bu yüzden günlük iletişimde sıklıkla kullanılması tavsiye edilir.

Karıştırıldığı Durumlar ve Sık Yapılan Hatalar

İngilizcede edatların isimler, fiiller ve sıfatlarla olan ilişkileri çoğu zaman öğrenenler için zorluk teşkil eder. Bu karmaşık yapıların yanlış kullanımı, hem anlam kaymalarına hem de iletişimde ciddi hatalara yol açar. Aşağıda, edat kullanımında en sık karşılaşılan karışıklıklar ve hatalar detaylı olarak açıklanmıştır:

1. Edat Eksikliği

Birçok fiil ve sıfatın anlamı, ardından gelen edatla tamamlanır. Edat unutulduğunda cümlenin anlamı bozulur veya anlamsız hale gelir. Bu durum, özellikle sıfatlarla kurulan kalıplarda yaygındır.

  • Örnek: “She is interested the book.” → Doğrusu: She is interested in the book.
  • Açıklama: “Interested” sıfatı, kendisinden sonra mutlaka “in” edatını gerektirir. Edat olmadan cümle tamamlanmaz ve anlam eksik kalır.

2. Yanlış Edat Seçimi

İngilizcede anlamları birbirine yakın olan fakat kullanım bağlamları farklı olan edatlar arasında sık karışıklık olur. Yanlış edat kullanımı, cümlenin anlamını bozabilir veya anlamsızlaştırabilir.

  • Örnek: “She is good in swimming.” → Doğrusu: She is good at swimming.
  • Açıklama: “Good at” ifadesi, bir konuda yetenekli olmayı belirtirken, “good in” ifadesi İngilizcede genellikle kullanılmaz ve yanlış olur.
  • Başka örnek: “afraid on spiders” → Doğrusu: afraid of spiders.

3. Fiil ve Edatın Ayrılması veya Yanlış Sırada Kullanılması

Özellikle phrasal verbs (deyimsel fiiller) yapılarında, fiil ve edatın birbirinden ayrılması ya da yanlış sırayla kullanılması yaygın bir hatadır. Bu durum, cümlenin yapısını ve anlamını bozar.

  • Örnek: “look the problem after” → Doğrusu: look after the problem.
  • Açıklama: Phrasal verbs yapısında edat fiilin hemen ardından gelmelidir; araya başka kelimelerin girmesi veya yer değiştirmesi yanlış anlamlara yol açar.
  • Dikkat: Bazı phrasal verbs’lerde nesne fiil ve edat arasına girebilir ( turn the lights off ) ama bu tüm yapılar için geçerli değildir. Öğrenilen her phrasal verb’ün yapısı ayrı ayrı bilinmelidir.

4. Edatların Türkçeden Birebir Çevrilmesi

Türkçede “-de/-da”, “içinde”, “üzerinde” gibi eklerin İngilizceye birebir çevrilmeye çalışılması da yaygın hatalar arasındadır. Bu durum, edatların İngilizce kullanımındaki özgünlük ve spesifik anlamlarını göz ardı eder.

  • Örnek: “at the morning” → Doğrusu: in the morning.
  • Açıklama: Türkçede sabah için “-de” eki kullanılırken, İngilizcede sabah anlamı için “in” edatı kullanılır. Bu nedenle bağlama uygun edat seçimi önemlidir.

5. Edat Tamlamalarının Anlamının Yanlış Anlaşılması

Bazı edat tamlamaları, edatın kendi anlamının ötesinde kalıplaşmış anlamlar kazanabilir. Bunların yanlış yorumlanması cümlenin anlamını bozar.

  • Örnek: “look up to someone” → Sadece “look” ve “up” kelimelerinin anlamından hareketle yanlış çeviri yapılabilir, oysa deyim anlamı “saygı göstermek”tir.
  • Açıklama: Edatların kalıplaşmış deyimlerdeki anlamları mutlaka öğrenilmelidir.

Sonuç

Edatların isim, fiil ve sıfatlarla ilişkilerinde yapılan hatalar, İngilizce öğrenenlerin iletişiminde sıkıntılara yol açar. Bu yüzden, edatların doğru kullanımı için:

  • Her edatın hangi sözcüklerle birlikte kullanıldığı dikkatle öğrenilmeli,
  • Örnek cümlelerle pratik yapılmalı,
  • Phrasal verbs gibi özel yapılar ayrı ayrı ezberlenmeli,
  • Türkçe düşünce kalıplarından uzak durulmalıdır.

Sık Kullanılan Edat + İsim, Fiil, Sıfat Kombinasyonları

İngilizcede edatlar, isimler, fiiller ve sıfatlarla birlikte kullanıldığında dilin anlam dünyasını büyük ölçüde zenginleştirir. Bu kombinasyonlar, özellikle kalıplaşmış yapılar olarak karşımıza çıkar ve doğru kullanımları dil becerisinin temel taşlarından biridir. Aşağıda, en yaygın edatların isim, fiil ve sıfatlarla oluşturduğu kombinasyonlar detaylı örnekler ve açıklamalarla birlikte sunulmaktadır. Bu yapılar, günlük konuşmadan resmi yazışmalara kadar pek çok bağlamda karşınıza çıkar.

Edat İsim Örneği Fiil Örneği Sıfat Örneği
at at the park
(parka, parkta) 		look at
(bakmak) 		good at
(bir konuda iyi)
in in the room
(odada, odanın içinde) 		believe in
(inanmak) 		interested in
(ilgili, meraklı)
on on the table
(masanın üzerinde) 		rely on
(güvenmek) 		dependent on
(bağımlı)
for for the team
(takım için) 		wait for
(beklemek) 		responsible for
(sorumlu)
about about the project
(proje hakkında) 		think about
(düşünmek) 		afraid of / worried about
(korkan, endişeli)
with with friends
(arkadaşlarla) 		deal with
(başa çıkmak) 		happy with
(memnun)
by by the river
(nehir kenarında) 		rely on / be accompanied by
(birine güvenmek, eşlik edilmek) 		impressed by
(etkilenmiş)

Açıklamalar ve Kullanım İpuçları:

  • İsimlerle Kullanım: Edatlar isimlerle birlikte yer, zaman, sebep, amaç gibi anlamlar kazanır ve genellikle bir yer veya durum belirtir. Örneğin, at the park ifadesi hem konumu hem de belirli bir noktayı işaret eder.
  • Fiillerle Kullanım: Edatlar, fiillerle birleşerek yeni anlamlar yaratır; bunlar genellikle phrasal verbs olarak bilinir. Örneğin, look at (bakmak) ifadesinde “at” fiilin anlamını tamamlar ve yön belirtir.
  • Sıfatlarla Kullanım: Edatlar, sıfatların anlamını pekiştirir veya sınırlar. Örneğin, good at ifadesi “bir konuda yetenekli olmak” anlamına gelir ve doğru edat seçimi anlamı kesinleştirir.
  • Kalıplaşmış İfadeler: Bu kombinasyonlar çoğunlukla sabit kalıplar şeklindedir ve değiştirilmeden kullanılması gerekir. Yanlış edat kullanımı cümlenin anlamını tamamen değiştirebilir.

Bu tür edat + isim, fiil, sıfat kombinasyonlarının öğrenilmesi ve günlük dil pratiğinde uygulanması, İngilizce dil becerilerinizin gelişimi açısından son derece önemlidir. Çalışırken her bir kalıbın bağlamına ve anlamına dikkat etmek, hem yazılı hem de sözlü iletişimde hata yapma riskinizi azaltacaktır.

İsimler, Fiiller ve Sıfatlarla Edat Kullanımı Konusuyla İlgili Alıştırmalar

Aşağıdaki listeden İngilizce’de İsimler, Fiiller ve Sıfatlarla Edat Kullanımı konusuyla ilgili alıştırmaları seçerek online olarak test çözmeye başlayabilirsiniz.

İsimler, Fiiller ve Sıfatlarla Edat Kullanımı ile İlgili Örnek Cümleler

  • She is interested in learning new languages.
    Yeni diller öğrenmeye ilgi duyuyor .
  • He looks after his little brother.
    Küçük kardeşine bakıyor .
  • They arrived at the airport early.
    Havaalanına erken vardılar .
  • The book is on the table.
    Kitap masanın üstünde .
  • She is good at solving problems.
    Problemleri çözmede iyidir .
  • We rely on our friends.
    Arkadaşlarımıza güveniriz .
  • He is afraid of spiders.
    Örümceklerden korkar .
  • I believe in hard work.
    Çok çalışmaya inanırım .
  • She is responsible for the project.
    Projeden sorumludur .
  • We waited for the bus.
    Otobüsü bekledik .
  • The cat is under the bed.
    Kedi yatağın altında .
  • He apologized for being late.
    Geç kaldığı için özür diledi .
  • They depend on each other.
    Birbirlerine bağlıdırlar .
  • She succeeded in passing the exam.
    Sınavı başarıyla geçti .
  • We talked about the movie.
    Film hakkında konuştuk .

İlgili Bağlantılar

Yorum yapın